Nhiều chuyên gia cho rằng gói 120.000 tỉ đồng hỗ trợ lãi suất 8,2% cho người vay mua nhà ở xã hội và doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội với mức 8,7% là quá cao so với khả năng chi trả của người có thu nhập thấp.
Hỗ trợ lãi suất 8,2% cho người vay mua nhà ở xã hội đến 30/6
Thực hiện nghị quyết 33 của Thủ tướng, Ngân hàng Nhà nước đã triển khai gói cho vay ưu đãi chương trình nhà ở xã hội với 120.000 tỉ đồng cho bốn ngân hàng thương mại có vốn nhà nước là Vietcombank, VietinBank, Agribank và BIDV.
Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, lãi suất cho vay mua nhà ở xã hội từ nay đến 30/6 là 8,2%/năm, còn đối với chủ đầu tư, lãi suất cho vay để xây dự án nhà ở xã hội là 8,7%/năm.
Từ ngày 1/7 mức lãi suất sẽ thả nổi theo thị trường và định kỳ sáu tháng, Ngân hàng Nhà nước sẽ công bố mức lãi suất cho vay đối với nhà ở xã hội, sao cho thấp hơn 1,5-2%/năm lãi suất cho vay trung dài hạn. Thời gian gói hỗ trợ này là trong ba năm đối với chủ đầu tư và năm năm đối với người mua nhà.
Như vậy với lãi suất cho vay đối với nhà ở xã hội thấp hơn 1,5-2%/năm lãi suất cho vay trung dài hạn và thay đổi sáu tháng theo lãi suất cho vay thương mại, người vay mua nhà sẽ gặp nhiều rủi ro nếu lãi suất thương mại tăng, chưa kể thời gian ưu đãi quá ngắn.
Mức lãi suất 8,2%/năm là quá cao
Lãi suất mà các ngân hàng thương mại đang cho vay với lĩnh vực bất động sản khoảng 14%. Do đó, việc bốn ngân hàng thương mại cho doanh nghiệp xây dựng nhà ở xã hội vay ưu đãi với lãi suất 8,7% cho doanh nghiệp và 8,2% cho cá nhân nhìn bên ngoài có vẻ là mức khá tốt. Tuy nhiên đây vẫn là mức lãi suất cao cho cả doanh nghiệp lẫn người đi vay mua nhà ở xã hội.
Đối chiếu với thực tế, lãi suất ưu đãi này không chênh lệch nhiều với lãi suất mà các ngân hàng cho doanh nghiệp vay ngắn hạn sáu tháng/lần để sản xuất kinh doanh với mức lãi suất khoảng 9%.
Mặt khác lãi suất ưu đãi chỉ trong ngắn hạn ( 6 tháng) , sau đó thả nổi lãi suất sẽ cả doanh nghiệp lẫn người mua nhà rơi vào tình thế khó khăn. Đó là chưa kể những rào cản pháp lý khiến người dân khó tiếp cận nguồn vốn vay đến ngày 30/6. Dự báo có khi phải đến cuối năm hoặc đầu năm sau mới giải ngân được.
Do đó, theo các chuyên gia, cần áp một mức lãi suất cố định, Nhà nước cấp bù chênh lệch lãi suất và thời gian ưu đãi phải kéo dài hơn, ít nhất phải 15 năm.
Còn nhiều bất cập với người có thu nhập thấp
TS Nguyễn Trí Hiếu – chuyên gia ngân hàng – cho rằng gói 120.000 tỉ đồng này sẽ khó khả thi bởi lãi suất cho vay 8,2%/năm là quá cao so với khả năng chi trả của người lao động có thu nhập thấp.
Người thu nhập thấp sẽ phải trả góp mỗi tháng số tiền hơn 11 triệu đồng/tháng nếu như lãi suất cho vay ưu đãi 8,2%/năm, tương ứng thời gian vay trong 20 năm và giá nhà ở xã hội khoảng 1,5 tỷ đồng. Trong khi đó, tại nhiều dự án nhà ở xã hội, chủ đầu tư quy định thu nhập của cả hai vợ chồng phải dưới mức đóng thuế 11 triệu đồng/người/tháng.
CafeF dẫn ví dụ Dự án nhà ở xã hội NHS Trung Văn được mở bán lần đầu với giá gần 20 triệu đồng/m2. Đây là mức cao nhất từ trước đến nay. Theo tính toán sơ bộ, để sở hữu căn nhỏ nhất (diện tích 69,9 m2) tại dự án NHS Trung Văn, người mua cần bỏ ra khoảng 1,39 tỷ đồng và 1,52 tỷ đồng cho căn lớn nhất (diện tích 76,8 m2).
Trên một số trang mua bán bất động sản, môi giới cũng chào bán căn hộ nhà ở xã hội tại Đại Mỗ, dự kiến bàn giao trong năm 2024 với mức giá từ 1,2-1,4 tỷ đồng/căn. Theo môi giới, mức giá này thấp hơn nhiều so với dự án nhà ở xã hội NHS Trung Văn nhưng người mua sẽ phải chờ đợi vì dự án mới đang trong quá trình hoàn thiện thủ tục pháp lý.
Vợ chồng anh Đức Anh (đang thuê nhà tại Nam Từ Liêm, Hà Nội) dự tính đăng ký mua căn nhà ở xã hội. Tuy nhiên, theo anh Đức Anh nhẩm tính, trường hợp vợ chồng anh mua căn nhà ở xã hội với mức giá 1,5 tỷ đồng, lãi suất vay 8,2%/năm trong vòng 20 năm. Hiện vợ chồng anh tích cóp 300 triệu đồng, có thể vay mượn người thân 200 triệu đồng. Số tiền 1 tỷ đồng dự kiến sẽ vay ngân hàng. Tuy nhiên, nếu vay 1 tỷ đồng ngân hàng, mỗi tháng gia đình anh phải trả từ 11-11,5 triệu đồng/tháng.
Trường hợp lãi suất cho vay mua nhà ở xã hội chỉ được ưu đãi trong 5 năm đầu tiên. Thì đến năm thứ 6, vợ chồng anh có thể trả mức lãi cao theo lãi suất thả nổi. Với 2 đứa con nhỏ, thu nhập tổng hai vợ chồng khoảng gần 20 triệu đồng/tháng cũng khó trả nợ.
“Trường hợp gia đình không có bất kì bất trắc xảy ra, thực sự, may mắn lắm mới có thể gồng được nợ gốc lãi cho thời hạn vay 20 năm. Thế nhưng, theo quy định về thủ tục đăng kí mua nhà ở xã hội, thu nhập hai vợ chồng tôi không được vượt quá mức quy định được đóng thuế. Giả sử thu nhập hai vợ chồng khoảng 25 triệu đồng/tháng, có khả năng chi trả tiền gốc lãi nhưng lại không đủ điều kiện để mua nhà ở xã hội”.
Vũ Nam tổng hợp.
Kinh tế Việt Nam năm 2023 tồn tại nhiều khó khăn, thách thức
Biến động giá sau khi Fed tăng lãi xuất lần thứ 9, Vàng và Dầu mỏ đều tăng vọt
