George Washington là nhà lãnh đạo chính trị và quân sự có ảnh hưởng lớn đối với đất nước Hoa Kỳ. Ông không chỉ được biết đến là vị Tổng thống đầu tiên của nước Mỹ, là người khai sáng ra một quốc gia mới, một xứ sở thịnh vượng và hùng mạnh, ông còn được biết đến là người có tấm lòng bao dung rộng lớn.
George Washington (1732-1799) được coi là cha đẻ của nhà nước Liên bang và nền độc lập của Hoa Kỳ. Trong lần bầu cử đầu tiên, ông đã giành được phiếu bầu tuyệt đối từ cử tri trong tất cả 11 tiểu bang.
Washington được coi là “người khai quốc và cha già của dân tộc” đã lãnh đạo Mỹ chiến thắng Anh trong cuộc chiến tranh cách mạng Mỹ. Ông John Marshall, Chánh Án tòa án tối cao thứ 4 của Mỹ, từng đánh giá: “Washington đã đóng góp công sức nhiều hơn bất kỳ ai khác và ở mức tối đa mà một con người có thể làm được để tạo ra đất nước bao la hùng mạnh này, đem lại cho Thế giới Tây bán cầu độc lập tự do.”
Trong gần 300 năm lịch sử của Hoa Kỳ, không một cá nhân nào được vinh danh hơn ngài George Washington. Người Mỹ tôn vinh ông là vị tổng thống lập quốc vĩ đại, kính cẩn gọi ông bằng cái tên “cha già dân tộc”. Tại rất nhiều thành phố, đại lộ, tượng đài, công viên, hồ nước, hay thậm chí là các con tem bưu chính… đều có bóng dáng ‘ngài George’ trong lòng người dân Mỹ.
Nếu so với những nhân tài kiệt xuất xung quanh ông, Washington không phải là người giỏi nhất: Ông không thể vừa làm nhà khoa học, vừa làm nhà phát minh, lại vừa làm chính trị gia như Benjamin Franklin. Ông không phải là bậc học giả có tri thức uyên thâm như Thomas Jefferson – “cha đẻ” của Hiến pháp Hoa Kỳ. Ông cũng không có được khả năng luật học như John Adams – vốn được mệnh danh là “Người khổng lồ của nền độc lập”, và cũng không có được bộ óc tinh tường như Alexander Hamilton – người đặt nền móng cho nền kinh tế Mỹ.
Nói tóm lại, so với những tài năng xuất chúng kể trên thì Washington không có gì đặc biệt. Ấy thế nhưng, lịch sử lại đưa ông lên một vị trí danh giá trên hết thảy mọi nhân tài, vị trí mà tất cả những bộ óc xuất chúng nhất của nước Mỹ đều bội phục ông, tôn kính ông, tín nhiệm ông, phó thác vận mệnh của quốc gia cho ông. Và trên khắp nước Mỹ, ai ai cũng gọi ông là “bậc nhất trong chiến tranh, bậc nhất trong hòa bình và bậc nhất trong lòng dân tộc”.
Mặc dù dân chúng luôn dành cho ông những lời tung hô thần thánh, nhưng George Washington chỉ coi bản thân mình là một người bình thường. Nhưng là “người bình thường vĩ đại”. Và ông chính là như thế: bên cạnh sự lớn lao còn có điều giản dị, bên cạnh sự vĩ đại còn có nét khiêm nhường.
Trong suốt hai nhiệm kỳ làm tổng thống, ông đã tiến hành xây dựng quốc gia hùng mạnh, giàu tài chính mà vẫn tránh được chiến tranh. Đến giai đoạn cuối của 2 nhiệm kỳ, ông đã từ bỏ quyền lực và thiết lập nguyên tắc một tổng thống không tại vị quá 2 nhiệm kỳ để đảm bảo sự phát triển bền vững cho đất nước. Để tôn vinh ông, nước Mỹ đã đặt tên thủ đô là Washington D.C.
Viện lý do thu hoạch trang trại thừa nuôi sống bản thân và gia đình nên khi làm Tổng thống, George Washington khước từ khoản lương 25 nghìn đô la. Đây là một món tiền cực lớn thời điểm ấy. Mãi sau do Quốc hội ép, ông mới chịu lĩnh để không tạo thành tiền lệ Tổng thống phải là người giàu có.
Ngày 12-12-1799, sau 3 năm về hưu, George Washington đang cưỡi ngựa kiểm tra trang trại thì chẳng may trời đổ mưa tuyết, nhiễm lạnh rồi bị cảm. Hai ngày sau (14-12), ông qua đời, đến ngày 18-12 thì đưa tang.
Ông được mai táng tại Mount Vernon. Ngài tổng thống ấy đã đi vào lòng dân, vậy nên khi ông qua đời đã để lại nỗi tiếc thương vô hạn. Người dân Mỹ đã mặc áo tang trong nhiều tháng trời để tỏ lòng tưởng nhớ. Trong khi đó ở bên kia đại dương, Hải quân Anh treo cờ rủ, còn dân Pháp để tang 10 ngày.
Washington để lại di chúc với đại ý như sau: Tôi trả lại tự do cho người hầu phòng William và cho anh ta khoản trợ cấp hàng năm 30 đô la. Tôi yêu cầu trả tự do cho số nô lệ còn lại sau khi vợ tôi – bà Martha qua đời. Số tiền ở Ngân hàng Alexandria sẽ chuyển cho trường trẻ em nghèo và mồ côi. Tài khoản trong Công ty Potomac sẽ được dùng để xây dựng trường Đại học Tổng hợp Quốc gia. Xóa toàn bộ nợ cho các con nợ lớn nhỏ. Sĩ quan Trợ tá Tobias Lear có quyền cứ ở lại nhà tôi mà không phải trả tiền nhà.
George Washington không có con nối dõi nên Bushrod Washington – cháu trai của ông được thừa hưởng toàn bộ giấy tờ sổ sách và thư viện khổng lồ. Cây gậy bịt vàng do Benjamin Franklin(ben giơ mần phờ ren lin) tặng thuộc về người em trai Charles. Những khẩu súng chiến lợi phẩm thuộc về Lafayette. Năm cháu trai gọi ông bằng bác, mỗi người được nhận một thanh kiếm quý với điều kiện: “Không bao giờ được tuốt khỏi vỏ gây đổ máu, trừ trường hợp phải tự vệ hoặc phải xả thân bảo vệ Tổ quốc”.
Ông cũng viết trong di chúc: “Tôi đặc biệt nhấn mạnh rằng thi hài mình cần được chôn cất một cách riêng tư, không diễu hành phô trương, và cũng không cần điếu văn”.
Đến 10 giờ đêm 14-12 ông nói với Tobias Lear: “Tôi sắp đi đây! Hãy chôn tôi hết sức giản dị…. Anh hiểu ý tôi không?”
Lear đáp: “Thưa Ngài, tôi hiểu”.
Washington nói giọng yếu ớt: “Tis, ở lại mạnh giỏi nhé!”.
Đó là lời nói cuối cùng của một vĩ nhân trước lúc ra đi!…
Như ý nguyện, George Washington được chôn cất trong khu mộ đơn sơ tại cư dinh Mount Vernon cùng các thành viên quá cố của gia đình. Khu mộ này được xây dựng từ lâu, đã xuống cấp, ẩm ướt, và thường xuyên bị ngập, vì thế Washington có dặn dò trong di chúc của mình rằng ông mong muốn chuyển khu mộ của gia đình tới một nơi tốt hơn, được “xây bằng gạch”, khi nào có điều kiện.
Năm 1830, một vụ trộm mộ xảy ra, kẻ cướp muốn đánh cắp thi hài George Washington nhưng đã lấy nhầm thi hài của người khác trong gia đình ông. Trước tình cảnh đó, một khu mộ mới nhanh chóng được xây dựng và hoàn tất trong năm sau.
Cũng thời gian này, Quốc hội Mỹ đã từng họp bàn chuyển riêng thi hài Washington về đặt trong tòa nhà Quốc hội nhưng không được thông qua. Cuối cùng, thi hài của ông được đặt vào trong một quan tài mới ở khu mộ mới, bên cạnh quan tài của vợ ông cùng các thành viên của gia đình.
Con người và sự nghiệp của George Washington quả thực là vĩ đại. Ngay năm 1790 khi còn sống, tên ông đã được lấy đặt cho tên Thủ đô. Trong các bang của Hoa Kỳ chỉ duy nhất một bang mang tên người sau thời kỳ thực dân, đó là bang Washington. Có tới 32 bang có tên quận Washington. Có một quả núi mang tên ông… Trong các ngày nghỉ lễ liên bang của Hoa Kỳ thì có ngày sinh của 3 nhân vật được kỷ niệm: Martin Luther King, Jr. ; George Washington; và ngày Chúa Giáng Sinh.
George Washington được người dân Mỹ tôn sùng, thế nhưng khi mất ông cũng chỉ yên nghỉ trong ngôi mộ rất bình thường… Tiếng tăm của một người để lại do cuộc đời tận tụy cống hiến, phụng sự cho đất nước chứ không phải do cái hào nhoáng bên ngoài của lăng mộ. Thế mới thấy, các bậc vĩ nhân, càng lớn lao lại càng giản dị.
Chân Tâm (t/h)
Đăng lại có chỉnh sửa từ bài viết “Ngôi mộ của Washington”
Đăng trên Facebook Góc nhàn đàm
Xem thêm:
