Giới chức Hà Nội vừa báo cáo 04 nguyên nhân đá lát vỉa hè có độ bền 70 năm bị bong bật, lún nứt, vỡ. Báo cáo này được tổng hợp từ các quận, huyện, Thanh tra thành phố, kết quả kiểm tra hàng năm, ý kiến sở, ngành và một số chuyên gia.
Trong số các báo cáo từ các địa phương có 14 quận, huyện không gửi báo cáo; 9 quận, huyện báo cáo thiếu nội dung; 7 huyện không có dự án lát vỉa hè bằng đá tự nhiên.
Nguyên nhân từ việc khảo sát, thiết kế
Nguyên nhân đầu tiên được Sở chỉ ra là việc khảo sát, thiết kế các dự án lát đá chưa đầy đủ thông tin như số lượng, vị trí công trình ngầm, các khớp nối hạ tầng kỹ thuật, nơi quy hoạch bãi đỗ xe, số liệu địa chất, hiện trạng sử dụng vỉa hè.
Hồ sơ nhiều công trình chưa có thiết kế chi tiết giải pháp xử lý tại các khớp nối hạ tầng kỹ thuật, công trình ngầm, tủ điện, chân cột đèn, gốc cây.
Thuyết minh thiết kế trong hồ sơ chưa nêu rõ tiêu chí để lựa chọn kích thước viên đá tùy theo đặc điểm, yêu cầu sử dụng của từng tuyến phố. Vì vậy, tại một số dự án, tỷ lệ kích thước của viên đá lát (độ dày so với kích thước dài, rộng) chưa phù hợp.
Từ nguồn cung cấp vật liệu đá tự nhiên
Nguồn đá tự nhiên tại một số dự án chưa đầy đủ để có cơ sở lựa chọn chủng loại yêu cầu kỹ thuật phù hợp, đảm bảo các tiêu chí theo thiết kế.
Việc kiểm soát, nghiệm thu vật liệu đá lát tại một số công trình chưa đảm bảo quy định, một số viên không đủ khả năng chịu lực uốn, chịu mài mòn theo tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia.
Bên cạnh đó, một số mẫu đá có thớ đá phân tách tự nhiên, không nhìn thấy được bằng mắt thường, chỉ khi đưa vào máy uốn mới phát hiện. Những viên đá này không đạt yêu cầu độ bền uốn cong.
Quy trình, kỹ thuật thi công
Quy trình, kỹ thuật thi công các lớp kết cấu vỉa hè tại một số dự án cũng bị đánh giá là chưa đúng; không có giải pháp kết nối xử lý một số đường ống thoát nước của cơ quan, hộ dân xung quanh.
Đặc thù lát đá vỉa hè thường thi công đêm nhưng việc giám sát chưa thường xuyên nên những vướng mắc phát sinh như vị trí bó gốc cây, cột điện, tủ điện chưa được giải quyết.
Một số tuyến phố đã đầu tư lát đá vỉa hè nhưng chưa đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, trong quá trình sử dụng, đơn vị hạ ngầm thoát nước, điện lực, viễn thông khi hoàn trả không đảm bảo kỹ thuật, dẫn tới vỉa hè hư hại, xuống cấp.
Công tác duy tu bảo dưỡng
Sở Xây dựng đánh giá quá trình duy tu bảo dưỡng sau đầu tư một số vỉa hè không tốt, có nơi sử dụng không đúng công năng.
Kết cấu hè phố được thiết kế chỉ áp dụng cho người đi bộ, xe thô sơ, nhưng thực tế lại thành nơi dừng đỗ của ôtô hoặc làm vị trí lên xuống của nhiều phương tiện tải trọng lớn.
Giờ cao điểm, xe cơ giới di chuyển trên vỉa hè một số tuyến phố; nhiều điểm bị chiếm dụng làm nơi kinh doanh, ảnh hưởng xấu đến độ bền của vật liệu. Ban đầu chỉ một viên đá bị vỡ nhưng việc thay thế không làm kịp thời, tiếp tục chịu tác động của phương tiện nên nhiều viên đá liền kề nứt vỡ tạo thành khu vực xuống cấp.
Câu chuyện từ những năm 2016
Từ cuối năm 2016, nhiều quận ở Hà Nội đã cải tạo vỉa hè bằng đá tự nhiên, dự kiến có thể sử dụng 50-70 năm. Tuyến phố đầu tiên là Lê Trọng Tấn rồi đến Nguyễn Trãi (quận Thanh Xuân), phố Hai Bà Trưng (quận Hoàn Kiếm), Giải Phóng (quận Hoàng Mai).
Chỉ sau vài tháng, mặt đá lát đã bong tróc, gãy nát. Lãnh đạo thành phố chỉ đạo dừng dự án chuẩn bị đầu tư để rà soát, làm rõ trách nhiệm các bên liên quan.
Kết luận thanh tra tháng 2/2018 nêu một số bất cập trong thiết kế mẫu, loại đá dùng trong bêtông lót nền hè; thiếu hướng dẫn chung về quy trình thi công; một số mẫu đá không đảm bảo theo thiết kế.
Đầu năm 2019, thành phố ban hành quyết định thiết kế mẫu hè đường đô thị trên địa bàn. Sau đó, 15 quận, huyện, thị xã đề xuất lát đá vỉa hè cho gần 300 tuyến phố. Đã có 255 tuyến phố đã được lát đá tự nhiên, tập trung ở các quận Ba Đình, Hoàn Kiếm, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Cầu Giấy, Tây Hồ.
Cuối năm 2022, người dân phản ánh về việc vỉa hè một số tuyến phố lát đá tự nhiên tiếp tục nứt vỡ, UBND thành phố yêu cầu chấn chỉnh đầu tư và quản lý hè đường; kiểm tra, xử lý ôtô dừng, đỗ, đi trên vỉa hè, các công trình xây dựng có hoạt động thi công làm hỏng kết cấu hè phố.
Sở Xây dựng được giao chủ trì kiểm tra, đánh giá nguyên nhân đá lát hè phố bị bong bật, lún nứt, vỡ và đề xuất giải pháp trong quý I/2023.
Vũ Nam tổng hợp.
Xem thêm:
Cá thiếu Oxy, kênh Nhiêu Lộc lại bốc mùi, ngàn tỉ đồng có nguy cơ bốc hơi
