Ngày 4-2, Lầu Năm Góc cho biết đã cử một máy bay chiến đấu bắn hạ khinh khí cầu do thám của Trung Quốc ở ngoài khơi bờ biển Nam Carolina.
Chính quyền Washington khẳng định khinh khí cầu đã “vi phạm rõ ràng” chủ quyền của Mỹ cũng như luật pháp quốc tế.
Theo The Epochtimes, Các đoạn phim quay được cho thấy khinh khí cầu xì hơi trước khi rơi dần xuống phía biển vào khoảng 2:40 chiều theo giờ địa phương. Có thể thấy các máy bay phản lực của quân đội Mỹ bay trong khu vực lân cận. Các tàu đã được triển khai trên mặt nước để chuẩn bị cho hoạt động thu hồi khí cầu rơi xuống, theo AP cho hay.
Vụ bắn hạ diễn ra sau khi Tổng thống Joe Biden vào ngày 4/2 đã phá vỡ sự im lặng về vụ việc khinh khí cầu, khi ông chia sẻ với các phóng viên rằng “chúng tôi sẽ xử lý việc đó”.
Trong một tuyên bố ngay sau đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cho biết, Tổng thống Biden hôm 1/2 đã cho phép “bắn hạ khinh khí cầu do thám ngay khi nhiệm vụ đó có thể hoàn thành mà không gây rủi ro không đáng có đối với tính mạng người Mỹ dưới đường đi của khí cầu”.
Ông Austin nói thêm rằng, khinh khí cầu đang được Bắc Kinh sử dụng “trong nỗ lực do thám các địa điểm chiến lược ở [phần đất chính của] Mỹ [nằm trên] lục địa [Bắc Mỹ]”.
Sau khi “phân tích cẩn thận”, ông Austin cho biết họ đã loại trừ khả năng bắn hạ khinh khí cầu khi nó đang bay trên đất liền, “do kích thước và độ cao của khinh khí cầu cũng như trọng tải [của thiết bị] do thám của nó”, điều này sẽ gây ra “rủi ro không đáng có cho mọi người trên một khu vực rộng lớn”.
Các quan chức Mỹ trước đó đã ước tính kích thước của khinh khí cầu này bằng khoảng ba chiếc xe buýt đưa rước học sinh, bay ở độ cao khoảng 60.000 feet (18 km).
Tuyên bố của Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin cho biết máy bay chiến đấu của Mỹ thuộc Bộ Tư lệnh Phương Bắc đã bắn hạ khinh khí cầu trên mặt biển ngoài khơi South Carolina, và hành động này được thực hiện với sự phối hợp của chính phủ Canada.
“Hành động có chủ ý và hợp pháp của ngày hôm nay chứng tỏ rằng Tổng thống Biden và đội ngũ an ninh quốc gia của ông sẽ luôn đặt sự an toàn và an ninh của người dân Mỹ lên hàng đầu, đồng thời phản ứng hiệu quả trước hành vi vi phạm chủ quyền không thể chấp nhận được của CHND Trung Hoa”, ông Austin nói.
Tổng thống Biden, trong cuộc trò chuyện với các phóng viên ngay sau khi đến Thành phố Hagerstown của Maryland, đã tiết lộ thêm chi tiết về cách họ đưa ra quyết định.
Sau khi được thông báo về khinh khí cầu, Tổng thống cho biết mình đã ra lệnh cho Lầu Năm Góc bắn hạ nó “ngay khi có thể”, nhưng Lầu Năm Góc quyết định rằng họ không muốn gây thiệt hại cho bất kỳ ai trên mặt đất, và “thời điểm tốt nhất để làm điều đó là ở trên mặt nước, trong giới hạn 12 dặm (19,31 km)”.
“Họ đã bắn hạ nó thành công và tôi muốn khen ngợi những phi công của chúng ta đã làm được điều đó”, ông nói, đồng thời cho biết thêm rằng họ sẽ “có nhiều thông tin hơn … về điều này sau một thời gian ngắn nữa”.
“Tôi đã bảo họ bắn hạ nó vào thứ Tư”, Tổng thống Biden nói. “Họ nói với tôi, hãy đợi có nơi an toàn nhất để làm việc đó”.
Để chuẩn bị cho hoạt động này, Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) đã ra lệnh tạm thời ngưng cất cánh các chuyến bay tại ba sân bay ở North Carolina và South Carolina khi khinh khí cầu do thám của Trung Quốc di chuyển qua các tiểu bang này về phía bờ biển.
“FAA đã tạm dừng các chuyến khởi hành từ và đến các sân bay Wilmington (ILM), Myrtle Beach International (MYR), và Charleston International (CHS) để hỗ trợ Bộ Quốc phòng trong nỗ lực đảm bảo an ninh quốc gia”, FAA cho biết trong một tuyên bố vào ngày 4/2 theo giờ địa phương. Việc tạm ngưng cất cánh đã chấm dứt vào khoảng 3:15 chiều theo giờ địa phương.
Tổng thống Biden đã đưa ra các lựa chọn hành động đối với khinh khí cầu vào thứ Ba ngày 31/1, khi các quan chức lần đầu tiên thông báo cho ông về nó, theo thư ký báo chí Nhà Trắng Karine Jean-Pierre cho biết vào thứ Sáu ngày 3/2. Nhưng các quan chức Lầu Năm Góc, bao gồm Bộ trưởng Quốc phòng Austin, Tướng Lục quân Mark Milley, và chỉ huy Bộ Tư lệnh Phương Bắc là Tướng Glen Vanherck, đều phản đối mạnh mẽ việc “hành động kích động” với lý do nguy hiểm cho dân thường trên mặt đất, bà Jean-Pierre chia sẻ với các phóng viên.
“Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ và tất cả các lựa chọn đều được đưa ra để thảo luận”, bà nói.
Khinh khí cầu này, được các quan chức Mỹ mô tả là “khí cầu do thám tầm cao”, đã thu hút sự chú ý ngày càng tăng kể từ khi nó được phát hiện hôm thứ Tư ngày 1/2 trên bầu trời một sân bay ở Montana, một trong ba tiểu bang của Mỹ có đặt các bãi tên lửa hạt nhân. Người phát ngôn Lầu Năm Góc Pat Ryder vào cuối thứ Sáu ngày 3/2 đã xác nhận sự hiện diện của một khinh khí cầu thứ hai của Trung Quốc bay qua Mỹ Latinh.
Việc khinh khí cầu Trung Quốc xâm nhập vào Mỹ đã gây ra báo động ở Washington, các thành viên Quốc hội đã đặt câu hỏi tại sao nó lại được phép tồn tại trên bầu trời Mỹ.
Sự cố khinh khí cầu không đúng lúc cũng đã buộc Ngoại trưởng Antony Blinken hoãn chuyến đi dự kiến tới Bắc Kinh.
Vào cuối ngày thứ Sáu 3/2, một người phát ngôn của Thượng nghị sĩ Chuck Schumer cho biết, chính quyền Tổng thống Biden sẽ tổ chức một cuộc họp có nội dung bí mật về vụ việc khinh khí cầu với bốn nhà lãnh đạo quốc hội từ Hạ viện và Thượng viện, cùng các chủ tịch và thành viên cấp cao của Ủy ban Chọn lọc Hạ viện và Thượng viện về Thông tin tình báo, theo yêu cầu của Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy.
Ông William Kim, chuyên gia về khinh khí cầu do thám tại tổ chức Marathon Initiative ở Washington, nói với Hãng tin AFP rằng khinh khí cầu là thiết bị do thám có giá trị và rất khó bị bắn hạ.
Theo ông Kim, khinh khí cầu đầu tiên của Trung Quốc nhìn giống khí cầu thời tiết bình thường nhưng có những đặc điểm khác biệt. Nó mang theo thiết bị điện tử khá lớn và có thể nhìn thấy được để thu thập thông tin.
Thiết bị này hoạt động bởi các tấm pin năng lượng mặt trời và dường như được trang bị công nghệ dẫn đường tiên tiến mà quân đội Mỹ chưa đưa vào ứng dụng.
Ông Kim nói AI đã giúp khinh khí cầu Trung Quốc điều chỉnh độ cao bằng cách đọc những thay đổi trong không khí xung quanh, giúp nó đi tới nơi nó muốn.
Nghi Vân (t/h)
