TTK – Ngân hàng Nhà nước dự kiến sẽ xác thực bằng vân tay, mống mắt, khuôn mặt… khi chuyển khoản từ 10 triệu đồng.
Cụ thể, ông Lê Anh Dũng, Phó vụ trưởng Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước) chia sẻ tại hội thảo “Bảo vệ tài khoản ngân hàng trước nguy cơ lừa đảo trực tuyến gia tăng” ngày 19/9.
Công nghệ sinh trắc học (Biometric) là cách thức nhận diện và xác minh cá nhân thông qua các đặc điểm sinh học như dấu vân tay, mẫu mống mắt, giọng nói, hình ảnh khuôn mặt… Công nghệ này đang được xem là hạn chế tối đa khả năng làm giả và có tính bảo mật cao nhất hiện nay.
Theo số liệu tại Hội nghị, Việt Nam là quốc gia có tỷ lệ lừa đảo qua mạng cao với 87.000 vụ lừa đảo được ghi nhận. Tính riêng trong năm 2021, các nạn nhân thiệt hại 374 triệu USD, tương đương 4.200 USD mỗi vụ lừa đảo ( trích từ Liên minh chống lừa đảo toàn cầu GASA).
Ông Dũng đánh giá, tội phạm ngày càng hoạt động có tổ chức, thành lập công ty hoạt động quy mô toàn cầu, thậm chí có các trại tuyển dụng nhân sự lừa đảo. Hàng loạt chiêu thức lừa đảo mới liên tiếp xuất hiện trong nhiều năm qua, từ việc giả danh cơ quan chức năng và tổ chức (công an, thuế, bảo hiểm, ngân hàng), tuyển cộng tác viên bán hàng online, kêu gọi đầu tư chứng khoán… khiến nhiều người không may mắc bẫy.
Tuy nhiên, xét từ góc độ nhận biết của chủ tài khoản, ông Dũng phân loại thành hai nhóm lừa đảo.
Loại thứ nhất, diễn ra phổ biến là gian lận thanh toán không được phép của chủ tài khoản (bị lấy cắp thông tin). Kiểu lừa đảo này xảy ra khi tội phạm lấy được thông tin đăng nhập của khách hàng hoặc đã lén lấy thông tin xác thực khách hàng trước đó.
Qua đó, tội phạm giành được quyền truy cập tài khoản khách hàng và thực hiện giao dịch mà chủ tài khoản không hay biết. Trong trường hợp này, khách hàng có thể được tổ chức tài chính bồi thường, trừ khi chính họ cố tình gian lận.
Ông Nguyễn Trần Nam, Giám đốc khối Ngân hàng số Ngân hàng Á Châu (ACB) cho biết, giao dịch lừa đảo chuyển tiền đi thường không phát sinh trên thiết bị chính chủ của khách hàng. Một trong những chiêu thức mới nhất là dẫn dụ khách hàng cài đặt các ứng dụng cho phép can thiệp vào hệ điều hành, theo dõi hành vi thao tác của khách hàng trên điện thoại di động. Kẻ gian sẽ đợi đến khi tài khoản của nạn nhân có nhiều tiền, điều khiển điện thoại từ xa để chiếm đoạt tiền trong tài khoản. Với các kiểu gian lận này, ông Nam cho hay, phương pháp xác thực giao dịch bằng sinh trắc học là yếu tố then chốt giảm thiểu được nạn lừa đảo.
Sắp tới, ông Lê Anh Dũng cũng cho biết, Ngân hàng Nhà nước sẽ sửa Quyết định 630, cho phép các tổ chức tín dụng áp dụng xác thực sinh trắc học với giao dịch vượt hạn mức giao dịch nhất định.
Ông Dũng cho biết cần phải thiết lập mức tối thiểu khi giao dịch online, yêu cầu xác thực sinh trắc học thay vì đơn thuần xác thực qua OTP thông thường. Hiện nay, 90% giao dịch chuyển khoản online là dưới 10 triệu đồng. Đây có thể là cơ sở để tham khảo, áp mức chuyển tiền tối thiểu bắt buộc xác thực sinh trắc học, đảm bảo cân bằng giữa trải nghiệm khách hàng và phòng chống gian lận.
Loại thứ hai trong gian lận thanh toán, theo Phó Vụ trưởng Thanh toán, là giao dịch “được phép” của chủ tài khoản. Theo đó, tội phạm giăng bẫy, lừa chủ tài khoản chủ động thực hiện giao dịch.
Tội phạm đánh vào yếu tố tâm lý của nạn nhân như lòng tham, nỗi sợ hãi, lòng trắc ẩn với các mối quan hệ xã hội. Theo Phó Vụ trưởng Thanh toán: “Xử lý loại gian lận này không đơn giản, đòi hỏi sáng kiến liên ngành nhằm giảm thiểu rủi ro, hạn chế tổn thất”.
Tuy nhiên theo ông Ngô Tấn Vũ Khanh – Giám đốc quốc gia hãng phần mềm bảo mật Kaspersky tại Việt Nam, trong khi các doanh nghiệp, ngân hàng đầu tư rất nhiều vào việc đảm bảo an toàn thì người dùng, vốn là mắt xích yếu nhất, lại không trang bị bất kỳ công cụ nào để phòng chống và phát hiện lừa đảo.
Đại diện Cục A05 – Bộ Công an cho biết, nhiều chiêu thức lừa đảo không mới, đã diễn ra cách đây vài năm nhưng khi nở rộ lại, người dân vẫn tiếp tục sập bẫy.
Để hạn chế bị lừa đảo, Tổng giám đốc Ngân hàng Á Châu (ACB) nêu ra nguyên tắc “ba không” cho người dân. Thứ nhất, khách hàng không nên click vào các đường link được gửi qua tin nhắn hay mạng xã hội, đặc biệt khi chưa xác thực được nguồn gốc. Thứ hai, khách hàng không tải các ứng dụng không nằm trên kho ứng dụng của Google Play hay App Store. Khách hàng cũng không nên nghe theo những tư vấn từ người lạ qua điện thoại hay trên mạng xã hội. Bên cạnh đó, người dân nên chậm lại trước những hành vi “lạ”, đọc kỹ thông tin và cảnh báo được gửi về điện thoại, trước khi thực hiện giao dịch.
Ngoài ra, Tổng giám đốc ACB cũng khuyến nghị nhiều giải pháp về mặt chính sách, để hạn chế tình trạng lừa đảo trực tuyến. Theo ông, cơ quan chức năng nên có chế tài xử lý thật nặng tình trạng mua bán tài khoản ngân hàng – một trong những yếu tố khiến lừa đảo tài chính bùng nổ hiện nay.
Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước cũng nên ban hành cơ chế phối hợp nhanh giữa các ngân hàng thương mại trong trường hợp có dấu hiệu lừa đảo, nhằm nhanh chóng phong tỏa tài khoản và ngăn chặn giao dịch bất thường, hạn chế tổn thất của khách hàng.
Ý kiến người dân
Liên quan đến việc chuyển tiền sử dụng các nhận dạng sinh trắc học tuỳ theo hạn mức. Nhiều người dân để lại ý kiến không đồng ý.
Có người nói rằng đề xuất này không hợp lý, vì khách hàng là người có quyền lựa chọn phương thức bảo mật cho họ.
Có ý kiến thì cho rằng việc áp dụng công nghệ thông tin vào các giao dịch để an toàn, truy vết….là hoàn toàn phù hợp xu thế, tuy nhiên cũng phải tính đến yếu tố kế thừa, tiện dụng….. vì có một tỷ lệ nhất định vẫn chưa cập nhật, làm quen….một cách thật tốt các công nghệ tiên tiến, vậy nên phải có giai đoạn chuyển tiếp rõ ràng, xây dựng các hướng dẫn cụ thể, tuyên truyền thật sâu rộng cho toàn thể người dùng hiện tại & tương lai.
Ngoài ra còn một vấn đề cần tính đến đó là các thiết bị mà người dân đang sử dụng. CÓ người nói rằng, việc áp dụng các phương án này, nghĩa là một lượng lớn người sử dụng điện thoại cũ trước đây không có chức năng nhận diện vân tay phải đổi sang điện thoại mới thì mới tiếp tục chuyển khoản online được từ 10tr.
Hoàng Nam tổng hợp.
TP. HCM: Dự kiến hỗ trợ 130.000 đồng/đêm cho người làm mồi và đi bắt muỗi
Về thế lực “chống lưng xây dựng trái phép”, xử lý cả cấp dưới lẫn cấp trên
Tân Thế Kỷ *Truyền Thống – Nhân Văn – Trung Thực*
