Tân Thế Kỷ – Người dân chỉ được công nhận giới tính mới một lần trong đời, đó là nội dung đang được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận lấy ý kiến tại phiên họp thứ 23 sáng 12/5.
Nội dung đề xuất chỉ công nhận giới tính một lần trong đời đang được xem xét cẩn thận để trình Quốc hội đưa vào chương trình luật, pháp lệnh năm 2024 tại kỳ họp thứ 5.
Luật chuyển đổi giới tính
Trình bày báo cáo tóm tắt tờ trình, đại biểu Nguyễn Anh Trí cho biết sau khi tiếp thu ý kiến từ phiên họp hồi tháng 4, ông nhận thấy cần điều chỉnh tên gọi từ Luật Bản dạng giới thành Luật Chuyển đổi giới tính.
Việc đổi tên luật nhằm phản ánh chính xác phạm vi, bản chất đối tượng điều chỉnh của đề nghị xây dựng luật. Cùng với đó, hồ sơ dự thảo luật đã được điều chỉnh cơ bản ở 4 nhóm vấn đề, thay đổi khoảng 60% so với hồ sơ cũ.
Theo đó, dự thảo Luật Chuyển đổi giới tính đã thu hẹp phạm vi, đối tượng điều chỉnh, chỉ tập trung vào người đã can thiệp y học thành hai dạng giới nam và nữ.
Theo ông Trí, nếu xét theo khái niệm bản dạng giới thì quá rộng, còn nhiều vấn đề “chưa chín”, còn tranh cãi nên khó đạt được sự đồng thuận trong xã hội ở thời điểm này và chưa phù hợp với đặc điểm văn hóa, xã hội, phong tục, tập quán của Việt Nam, cũng như hệ thống pháp luật hiện hành.
Giảm từ 2 lần xuống còn 1 lần đăng ký giới tính
Về điều kiện để công dân được chuyển đổi giới tính, hồ sơ đề nghị xây dựng luật được điều chỉnh theo hướng giảm số lần được công nhận giới tính mới từ hai lần xuống chỉ còn một lần trong cuộc đời.
“Quy định như vậy nhằm hạn chế sự xáo trộn trong xã hội, không làm ảnh hưởng đến công tác quản lý của Nhà nước; bảo đảm phù hợp với hệ thống pháp luật hiện hành”, ông Trí nói.
Cũng theo ông, thay vì công dân có quyền lựa chọn can thiệp y học để chuyển đổi giới tính sau khi đã được công nhận bản dạng giới, công dân bắt buộc thực hiện can thiệp y học để chuyển đổi giới tính thì mới được Nhà nước thừa nhận là người chuyển giới.
Dự thảo đồng thời quy định việc cơ sở khám chữa bệnh thành lập Hội đồng can thiệp y học để chuyển đổi giới tính. Trong đó, cơ sở này có trách nhiệm cấp giấy xác nhận đã can thiệp y học để chuyển đổi giới tính cho công dân.
Vẫn còn nhiều bất cập
Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Trần Hồng Nguyên đề nghị dự thảo luật cần thể hiện rõ hơn về mức độ can thiệp y học để chuyển đổi giới tính vì vấn đề này ảnh hưởng đến việc xác định quyền, nghĩa vụ của cá nhân sau khi chuyển đổi giới tính.
Về một số quyền, nghĩa vụ mang tính đặc thù của cá nhân sau khi chuyển đổi giới tính cũng là vấn đề cần được xem xét cẩn thận.
Đối với quy định công nhận giới tính mới áp dụng đối với các trường hợp đã thực hiện phẫu thuật, Ủy ban Pháp luật cho rằng ngoài phẫu thuật, chuyển đổi giới tính còn có thể được thực hiện bằng việc sử dụng hoóc-môn hoặc có mức độ can thiệp y học khác. Nên Ủy ban pháp luật đề nghị đại biểu nghiên cứu bổ sung giải pháp phù hợp với hình thức, mức độ can thiệp y học để chuyển đổi giới tính.
Ngoài ra, hiện nay ở Việt Nam chưa có chính sách cho phép cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được thực hiện chuyển đổi giới tính. Vì vậy theo Ủy ban Pháp luật, việc đề xuất giải pháp công nhận kết quả đã thực hiện chuyển đổi giới tính của các cơ sở này cần được làm rõ, quy định phù hợp.
Số người có nguyện vọng chuyển đổi giới tính tại Việt Nam không lớn
Phiên họp cũng dẫn thông tin của Bộ Y tế cho biết hiện chưa thể thống kê số người ở Việt Nam có nguyện vọng chuyển đổi giới tính nhưng tỷ lệ này trên thế giới là 0,3-0,5%.
“Nếu tính theo tỷ lệ trên, Việt Nam hiện có 300.000-500.000 người có nguyện vọng chuyển đổi giới tính. Nếu Luật tác động đến số người này thì không phải lớn” đó là nhận định của Phó chủ tịch Quốc hội – ông Nguyễn Khắc Định.
Theo phía Bộ Ngoại giao, các quy định của luật dự thảo cũng không vướng so với công ước quốc tế.
Có 12/14 thành viên của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý trình Quốc hội đưa hồ sơ Luật Chuyển đổi giới tính vào chương trình luật, pháp lệnh trong kỳ họp tới.
Vũ Nam tổng hợp.
TP. HCM mời ‘tiệc trà’ 100 CEO hàng đầu thế giới nhân dịp HEF 2023
Vì sao cách tính lương hưu nhà nước, tư nhân chưa công bằng?
Tân Thế Kỷ *Truyền Thống – Nhân Văn – Trung Thực*
