TTK News – Nga và Trung Quốc hôm thứ Sáu (22/3) đã phủ quyết một nghị quyết của Liên hợp quốc do Mỹ bảo trợ ủng hộ về “một lệnh ngừng bắn ngay lập tức và lâu dài” trong cuộc chiến Israel-Hamas ở Gaza. Họ gọi biện pháp này là mơ hồ và nói rằng đó không phải là yêu cầu trực tiếp để chấm dứt cuộc chiến mà phần lớn thế giới đang tìm kiếm.
Cuộc bỏ phiếu tại Hội đồng Bảo an đã trở thành một cuộc đối đầu khác liên quan đến các cường quốc thế giới đang mắc kẹt trong các tranh chấp căng thẳng ở những nơi khác nhau. Với việc Hoa Kỳ bị chỉ trích vì không đủ cứng rắn đối với đồng minh Israel, quốc gia có cuộc tấn công quân sự đang diễn ra đã tạo ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng cho 2,3 triệu người Palestine ở Gaza.
Một vấn đề quan trọng là ngôn ngữ bất thường cho biết Hội đồng Bảo an “xác định sự cấp thiết của một lệnh ngừng bắn ngay lập tức và lâu dài”. Cụm từ này không phải là một “yêu cầu” hay “kêu gọi” đơn giản để ngăn chặn hành động thù địch.
Nghị quyết này phản ánh sự thay đổi của Hoa Kỳ, quốc gia vốn đang mâu thuẫn với phần lớn thế giới khi ngay cả các đồng minh của Israel cũng thúc đẩy việc chấm dứt chiến tranh vô điều kiện.
Trong các nghị quyết trước đây, Mỹ mặc dù có động thái kêu gọi lệnh ngừng bắn, nhưng thái độ của họ không thực sự quyết liệt và lệnh ngừng bắn của họ đề cập là một lệnh ngừng bắn tạm thời.
Trước cuộc bỏ phiếu, Đại sứ Nga tại Liên hợp quốc Vassily Nebenzia cho biết Moscow ủng hộ lệnh ngừng bắn ngay lập tức, nhưng ông chỉ trích những ngôn ngữ “xáo rỗng” mà ông gọi là những từ ngữ triết học không thuộc về nghị quyết của Liên hợp quốc. Ông cáo buộc Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Đại sứ Mỹ Linda Thomas-Greenfield “cố tình đánh lừa cộng đồng quốc tế”.
Nebenzia nói: “Đây là một kiểu diễn tập tu từ trống rỗng”. “Sản phẩm của Mỹ bị chính trị hóa quá mức, mục đích duy nhất của nó là giúp lôi kéo cử tri, ném cho họ một cục xương dưới hình thức đề cập đến lệnh ngừng bắn ở Gaza … và để đảm bảo sự miễn trừ của Israel, quốc gia có tội ác trong dự thảo thậm chí còn không được đánh giá.”
Đại sứ Trung Quốc tại Liên hợp quốc Trương Quân cho biết đề xuất của Mỹ đặt ra những điều kiện tiên quyết và không đạt được kỳ vọng của các thành viên hội đồng cũng như cộng đồng quốc tế rộng lớn hơn.
Ông nói: “Nếu Hoa Kỳ thực sự nghiêm túc về lệnh ngừng bắn, họ sẽ không phủ quyết hết lần này đến lần khác các nghị quyết của hội đồng”. “Sẽ không đi đường vòng như vậy và chơi chữ trong khi tỏ ra mơ hồ và lảng tránh các vấn đề quan trọng”.
Hoa Kỳ đã phủ quyết ba nghị quyết yêu cầu ngừng bắn, biện pháp gần đây nhất được Ả Rập hậu thuẫn được 13 thành viên hội đồng ủng hộ với một phiếu trắng vào ngày 20 tháng 2.
Thomas-Greenfield kêu gọi hội đồng thông qua nghị quyết nhằm thúc đẩy lệnh ngừng bắn ngay lập tức và thả con tin, cũng như giải quyết cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Gaza và hỗ trợ hoạt động ngoại giao đang diễn ra của Hoa Kỳ, Ai Cập và Qatar.
Cuộc bỏ phiếu trong hội đồng gồm 15 thành viên có 11 thành viên ủng hộ và 3 thành viên phản đối, trong đó có Algeria, đại diện Ả Rập trong hội đồng. Có một phiếu trắng từ Guyana.
Sau cuộc bỏ phiếu, Thomas-Greenfield cáo buộc Nga và Trung Quốc bỏ phiếu vì “những lý do hết sức hoài nghi”, nói rằng họ không thể tự mình lên án các cuộc tấn công khủng bố của Hamas ở miền nam Israel vào ngày 7 tháng 10, điều mà lẽ ra nghị quyết này sẽ phải thực hiện lần đầu tiên.
Bà cáo buộc Nga một lần nữa đặt “chính trị lên trên tiến bộ” và có “sự táo bạo và đạo đức giả để ném đá” sau khi tiến hành cuộc xâm lược Ukraine một cách không chính đáng vào tháng 2 năm 2022.
Tại Nhà Trắng, phát ngôn viên an ninh quốc gia John Kirby cho biết Nga và Trung Quốc sẽ “bắn hạ thứ gì đó do chúng tôi tạo ra chỉ vì chúng tôi tạo ra nó”.
Mặc dù nghị quyết gần đây nhất có tính ràng buộc chính thức theo luật pháp quốc tế, nhưng nó sẽ không chấm dứt giao tranh hoặc dẫn đến việc thả con tin. Nhưng nó sẽ tăng thêm áp lực lên Israel trong bối cảnh toàn cầu yêu cầu ngừng bắn vào thời điểm căng thẳng gia tăng giữa chính phủ Mỹ và Israel.
Trong khi đó, 10 thành viên được bầu của Hội đồng Bảo an đã đưa ra nghị quyết của riêng mình ở dạng cuối cùng. Nó yêu cầu một lệnh ngừng bắn nhân đạo ngay lập tức trong tháng chay Ramadan của người Hồi giáo bắt đầu vào ngày 10 tháng 3 để “được tất cả các bên tôn trọng dẫn đến một lệnh ngừng bắn bền vững vĩnh viễn”. Đại sứ Palestine tại Liên hợp quốc cho biết cuộc bỏ phiếu sẽ diễn ra vào sáng thứ Bảy (23/3).
Nghị quyết cũng yêu cầu “thả ngay lập tức và vô điều kiện tất cả các con tin” và nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết phải bảo vệ dân thường và cung cấp viện trợ nhân đạo trên khắp Dải Gaza.
Các đại sứ Nga, Trung Quốc và Algeria kêu gọi các thành viên hội đồng ủng hộ nó, nhưng Thomas-Greenfield cho biết hình thức hiện tại của văn bản “không hỗ trợ chính sách ngoại giao nhạy cảm trong khu vực. Tệ hơn nữa, nó thực sự có thể tạo cho Hamas một cái cớ để rút lui khỏi thỏa thuận trên bàn.”
Hội đồng Bảo an đã thông qua hai nghị quyết về tình hình nhân đạo ngày càng tồi tệ ở Gaza, nhưng không có nghị quyết nào kêu gọi ngừng bắn.
Nga và Trung Quốc đã phủ quyết một nghị quyết do Mỹ bảo trợ vào cuối tháng 10 kêu gọi tạm dừng giao tranh để cung cấp viện trợ, bảo vệ dân thường và ngừng vũ trang cho Hamas. Họ nói rằng nó không phản ánh lời kêu gọi ngừng bắn toàn cầu.
Một ngày trước đó, Mỹ đã lưu hành một nghị quyết, trong đó đã trải qua những thay đổi lớn trong quá trình đàm phán trước cuộc bỏ phiếu hôm thứ Sáu. Ban đầu họ sẽ ủng hộ một lệnh ngừng bắn tạm thời liên quan đến việc thả tất cả các con tin, và dự thảo trước đó sẽ ủng hộ các nỗ lực quốc tế nhằm ngừng bắn như một phần của thỏa thuận bắt giữ con tin.
Cuộc bỏ phiếu diễn ra khi Blinken, nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ, đang thực hiện nhiệm vụ thứ sáu tới Trung Đông kể từ khi chiến tranh bắt đầu, thảo luận về một thỏa thuận ngừng bắn và thả con tin, cũng như các kịch bản hậu chiến.
Tại Gaza, Bộ Y tế đã nâng số người chết trên lãnh thổ hôm thứ Năm lên gần 32.000 người Palestine. Cơ quan này không phân biệt dân thường và chiến binh nhưng cho biết phụ nữ và trẻ em chiếm 2/3 số người chết.
Một báo cáo từ cơ quan quốc tế về nạn đói tuần này đã cảnh báo rằng “nạn đói sắp xảy ra” ở phía bắc Gaza và việc leo thang chiến tranh có thể đẩy một nửa dân số của lãnh thổ đến bờ vực chết đói.
Israel phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng trong việc hợp lý hóa việc đưa hàng viện trợ vào Dải Gaza, mở thêm nhiều cửa khẩu trên bộ và đạt được thỏa thuận ngừng bắn.
Nhưng Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã thề sẽ chuyển cuộc tấn công quân sự tới thành phố Rafah ở phía nam , nơi khoảng 1,3 triệu người Palestine phải di tản đang tìm kiếm sự an toàn. Netanyahu nói rằng đó là một thành trì của Hamas.
Nghị quyết cuối cùng của Hoa Kỳ đã loại bỏ ngôn từ trong dự thảo ban đầu nói rằng cuộc tấn công của Israel ở Rafah “không nên tiến hành trong hoàn cảnh hiện tại”. Thay vào đó, trong đoạn giới thiệu, hội đồng nhấn mạnh mối lo ngại của mình rằng một cuộc tấn công trên bộ vào Rafah “sẽ gây tổn hại thêm cho dân thường và khiến họ phải di dời thêm, có thể sang các nước láng giềng, và sẽ có tác động nghiêm trọng đến hòa bình và an ninh khu vực”.
Đại diện của Trung Quốc chỉ trích việc rút lui trước sự phản đối rõ ràng của Hoa Kỳ, nói rằng điều đó “sẽ gửi một tín hiệu hoàn toàn sai lầm và dẫn đến hậu quả nghiêm trọng”.
Hoàng Nam (AP).
