Mới đây, đại học Nhân văn Quốc gia Nga (RGGU) đã kêu gọi hạn chế quyền truy cập ChatGPT sau khi một sinh viên bảo vệ thành công luận văn tốt nghiệp do chương trình này viết. Công nghệ dựa trên trí tuệ nhân tạo (AI) này đang thu hút sự chú ý đặc biệt nhờ khả năng tạo văn bản và rất nhiều công dụng khác như thay con người làm thơ, viết văn, tạo hồ sơ xin việc,…
Vụ lùm xùm bởi một sinh viên tốt nghiệp nhờ Al ChatGPT viết luận văn
Vụ lùm xùm nổ ra sau khi một sinh viên tốt nghiệp RGGU lên Twitter chia sẻ kinh nghiệm sử dụng ChatGPT để viết luận văn tốt nghiệp về quản lý.
Trong bài đăng, sinh viên này giải thích cách vượt qua các giới hạn về độ dài văn bản, đồng thời chia sẻ những hiểu biết về cách sử dụng chương trình để có được một văn bản mạch lạc.
Защитил диплом, написанный ChatGPT. Поделюсь, как организовал процесс, что услышал от людей о получившемся тексте и почему должен чизкейк. Вышло ненапряжно и прикольно! pic.twitter.com/soFdcTcynW
— Just A (@biblikz) January 31, 2023
Luận văn đã được bảo vệ thành công dù chỉ nhận được mức điểm tối thiểu. Tổng cộng, nam sinh này chỉ mất khoảng 23 giờ để “viết” luận văn của mình, nhanh hơn nhiều so với khoảng thời gian vài tuần của các sinh viên khác.
Bài đăng nhận được phản ứng trái chiều từ cộng đồng Twitter. Một số người ca ngợi nam sinh vì khéo léo, trong khi những người khác cáo buộc anh ta gian lận. Một số người tức giận trước thủ đoạn này đến mức họ đã viết đơn khiếu nại tới RGGU và Bộ Giáo dục Nga, kêu gọi các quan chức điều tra và hủy bỏ hoàn toàn kết quả bảo vệ luận văn.
RGGU cũng nhanh chóng lên tiếng chỉ trích sinh viên này, kêu gọi chính quyền hạn chế quyền truy cập vào ChatGPT đối với các cơ sở giáo dục. Trên thực tế, công ty chủ quản của ChatGPT đã hạn chế quyền truy cập đối với người dùng Nga.
Mối nguy từ ChatGPT: khả năng sáng tạo và chủ động của con người sẽ mất?
Những ngày gần đây, việc ra mắt của ChatGPT được xem là sự kiện công nghệ nổi bật nhất đầu năm 2023. Có nhiều ý kiến trái chiều xoay quanh phần mềm trí Al này. Rất nhiều người hào hứng tham gia trải nghiệm và sẵn sàng bỏ tiền sử dụng khi nhà cung cấp OpenAI bắt đầu thu phí sau thời gian thử nghiệm. Đối với họ, ChatGPT sẽ giúp rất nhiều người không cần bỏ nhiều công sức, thời gian hay cất công học hành, suy nghĩ mà vẫn có thể sáng tạo ra những vầng thơ hay, viết báo cáo, luận văn, làm hợp đồng, văn bản,…
Nhưng đối với số đông khác, họ cảm thấy ChatGPT mang đến một tương lai đầy bất ổn và gây áp lực rất lớn cho môi trường giáo dục. Theo đó, nhiều ngành nghề trong xã hội có thể bị ChatGPT thay thế, con người trở nên thụ động, gian dối và dần dần bị Al thay thế.
ChatCPT có thể được xem là sản phẩm mở màn cho cuộc đổ bộ của các phần mềm Al tương tự.
Từ ngàn xưa cho đến nay, mỗi người vốn được Trời phú cho cho những khả năng khác nhau. Người giỏi lĩnh vực này, ưu tú trong lĩnh vực kia,… Bất kỳ lĩnh vực nào, con người cũng sử dụng tư duy, tư tưởng và khả năng của mình để tính toán, sáng tạo ra của cải vật chất và những sản phẩm mang giá trị tinh thần. Vì thế xã hội quy tụ nhiều ngành nghề. Ở lĩnh vực sáng tạo có nhà văn, nhà thơ, nghệ sĩ, họa sĩ,… Ở lĩnh vực khác có nông dân, bác sĩ, kỹ sư, nhà giáo,… Nó tạo nên một sự tuần hoàn tuân theo quy luật tự nhiên, giúp xã hội phát triển ổn định và con người tự chủ, năng động, sáng tạo dựa trên chính khả năng của mình.
Sự ra đời của máy tính và các sản phẩm công nghệ tìm kiếm,… một mặt giúp con người lưu trữ dữ liệu thuận tiện hơn, tìm kiếm thông tin, tính toán nhanh và chính xác hơn. Nhưng ngược lại đã dần đánh cắp đi khả năng sử dụng não bộ linh động của con người. Họ dần dần phụ thuộc vào công nghệ mà không hay biết. Lấy ví dụ, rất nhiều người hiện nay đã không thể làm một phép tính đơn giản như 28 + 63. Họ cũng không dùng nhiều trí óc cho việc nhớ các thông tin đơn giản. Tất cả chỉ cần vài thao tác trên điện thoại, máy tính đều được giải đáp.
Giờ đây, những sản phẩm trí tuệ nhân tạo như ChatCPT xuất hiện với những tính năng được nâng cấp theo thời gian có thể mang đến một hiểm họa mà rất nhiều người trong chúng ta khó nhìn thấy trước. Sự tiện lợi của ChatCPT theo thời gian sẽ lấy đi khả năng sáng tạo, tư duy chủ động vốn là khả năng thiên bẩm mà Trời ban cho con người.
Điều này rất đáng sợ. Khi con người phụ thuộc vào Al thông minh như ChatCPT, giáo dục không còn giá trị như vốn có. Trẻ con sẽ không cần dạy chúng cách làm văn, sáng tác thơ ca, hội họa, âm nhạc. Nhiều ngành nghề trong xã hội bị loại bỏ. Các tác phẩm sáng tạo trong văn học, nghệ thuật, hội họa,… không còn là thước đo tài năng của con người. Sự gian lận sẽ lên ngôi, khi người ta không còn phân biệt đâu là kết quả do con người tạo ra hay Al tạo ra,…
Như thế việc giải quyết vấn đề trong cuộc sống thì trách nhiệm của con người giờ chỉ còn đánh giá các giải pháp mà AI đề xuất, yêu cầu AI thay đổi và hoàn chỉnh sau đó quyết định sử dụng hay triển khai. Còn các vấn đề khác thì AI có thể hoàn tất hiệu quả và nhanh chóng hơn con người nhiều. Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo quá nhanh sẽ vượt qua tầm kiểm soát của con người và họ sẽ phụ thuộc vào chúng, bị chúng chỉ huy.
Tờ Daily Mail (Anh) đã từng nhận định, trí tuệ nhân tạo giống “con quỷ đang ngái ngủ”, có thể là dấu chấm hết cho nhân loại nếu phát triển đến mức hoàn thiện nhất. Khi AI trở nên phổ biến và thay thế mọi hoạt động của con người trong xã hội, lượng thất nghiệp sẽ gia tăng, kéo theo sự lệ thuộc nghiêm trọng vào máy móc.
AI thông minh hơn, con người sẽ nghe theo những quyết định của máy móc, và dần dần không thể tự chủ bản thân. Ở vào bối cảnh xã hội và các vấn đề ngày càng phức tạp hơn, con người sẽ đánh mất khả năng tự giải quyết, và không còn phát triển được nữa.
Tiến sĩ Trần Việt Hùng – Sáng lập Công ty công nghệ Got It – cho rằng: “Mọi người đang lo lắng rằng chatGPT có thể bị sử dụng để tạo ra tin giả. Ngày trước, những người viết tin giả phải viết từng bài một thì giờ viết bằng máy, có thể viết hàng trăm nghìn bài một lúc. Nó phân phối khắp nơi. Mọi người đọc tin giả nhiều quá và nghĩ là thật. Đó là một nguy cơ hữu hình, có thể thấy ngay lập tức”.
Google tuyên bố họ bắt đầu thử nghiệm kết hợp trí tuệ nhân tạo trong sản phẩm của mình, không lâu sau khi Microsoft tuyên bố đầu tư 10 tỷ đô la để hợp tác với OpenAI sao cho sản phẩm Bing của Microsoft cũng trở nên thông minh.
Nghi Vân (t.h)
