(Tân Thế Kỷ) – Chỉ trong hơn một tháng, giá sầu riêng tăng gấp rưỡi, gần 100.000 đồng/kg. Giá tăng cao tạo niềm vui cho người dân trồng sầu riêng nhưng theo đó phát sinh nhiều vấn đề đáng bàn luận.
Lập “xóm sầu riêng”, lắp camera chống… trộm
Theo Dân Việt, kể từ khi lô sầu riêng đầu tiên của tỉnh Đắk Lắk được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc vào tháng 9/2022 đến nay, giá loại nông sản này liên tục tăng mạnh. Theo các chủ vườn, hiện nay các loại sầu riêng như Ri-6, Dona hiện tại được thu mua tại vườn có thể lên đến 85.000 đồng/kg, sầu riêng Musang King khoảng 100.000 đồng/kg, tăng gần 60% so với hồi đầu tháng 7 và cùng kỳ năm ngoái.
Nhưng người dân chưa kịp vui đã phải đối diện với vấn nạn trộm cắp gia tăng.
Chị Bùi Thị Ngọc (34 tuổi) có 1,2 ha trồng sầu riêng xen với cà phê ở thôn Ea Me, xã Ea Sin, huyện Krông Búk cho biết: “Chồng tôi mới mất nên nhà neo người, 2 con còn nhỏ không ai phụ trông coi vườn. Mấy ngày nay phát hiện bị trộm rất nhiều sầu riêng. Số lượng sầu riêng nhà tôi bị mất trộm phải hơn 1 tạ, trong khi lần mất nhiều nhất là 36 quả”.
Ngay cạnh vườn sầu riêng của chị Ngọc là rẫy trồng sầu riêng với diện tích 2 ha của ông Lê Quang Âu. Theo chị Ngọc kể lại, hầu như ngày nào nhà ông Âu cũng bị mất hàng chục trái.
Theo Dân Việt, trước nạn trộm cắp sầu riêng ngày càng gia tăng, các hộ dân có vườn sầu riêng ở thôn Ea Me, xã Ea Sin, huyện Krông Búk đã thành lập “xóm sầu riêng” gồm 30 – 40 hộ gia đình theo sự hướng dẫn của Công an xã để luân phiên canh giữ vườn sầu riêng, kịp thời phát hiện, truy bắt bọn trộm sầu riêng.
Nhiều hộ dân phải thức thâu đêm để canh trộm. Bà Lê Thị Liễu (48 tuổi) có 5ha trồng sầu riêng ở thôn Ea me, xã Ea Sin nhớ lại: “Những ngày qua, chúng tôi phải luân phiên thức trắng đêm, theo dõi các đối tượng trộm sầu riêng. Đến 5 giờ sáng ngày 28/8, chúng tôi phát hiện ngay trong vườn sầu riêng của chị Bùi Thị Ngọc có 2 đối tượng mang theo 2 bao sầu riêng chất cao ngất. Một tên đã tẩu thoát, 1 tên chúng tôi cùng tri hô bắt trói lại. Sau đó, công an đã đến lập biên bản và bắt giữ…”.
Bà Liễu cho biết gia đình sẽ lắp camera để tiện theo dõi 24/7 cả vườn sầu riêng rộng lớn.
Thượng tá Nguyễn Trần Tuấn- Trưởng Công an huyện Krông Búk cho biết, thời gian qua trên địa bàn huyện có xảy ra một số vụ trộm cắp sầu riêng, có bắt được một số đối tượng, chủ yếu là xử phạt hành chính.
Sắp tới, Công an huyện sẽ phối hợp với liên ngành tư pháp huyện đưa đối tượng trộm cắp sầu riêng vừa bắt được ra xử án điểm vì số lượng mất trộm lớn, gây thiệt hại lớn cho các nhà vườn. Qua đó răn đe, phòng ngừa tội phạm sầu riêng trên địa bàn.
Giá tăng cao, nhộn nhịp “cọc – chốt” và cảnh báo hệ lụy
Theo Báo Tin Tức, giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Buôn Hồ Bùi Thành Huỳnh cho biết, hợp tác xã hiện có 27 thành viên chính thức và liên kết với hơn 80 hộ dân, tổng diện tích canh tác gần 200 ha sầu riêng. Tình trạng thương lái, doanh nghiệp vào tận vườn để liên hệ, chào mời nhiều đáng kể so với các năm trước. Hợp tác xã đang liên kết với 3 doanh nghiệp về kỹ thuật, tiêu thụ sầu riêng. Tuy nhiên, với giá sầu riêng cao như hiện nay, một số hộ dân đã nhận cọc tiền, bán cho thương lái.
Tại huyện Cư M’gar, tình trạng thương lái vào tận vườn sầu riêng liên hệ để thu mua khiến nhiều nông dân thấy “bị làm phiền”, phải đóng cổng, từ chối tiếp khách. Nhiều hộ trồng sầu riêng tâm huyết quyết định chờ gần đến ngày thu hoạch, đánh giá chất lượng sầu riêng và giá cả thị trường mới bán sầu riêng.
Gia đình chị Võ Thị Minh Hường, phường An Bình, thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk trồng 5 sào (5.000 m2) sầu riêng với gần 80 cây đang cho thu hoạch, năng suất đạt khoảng 1,5 tạ/cây. Mặc dù còn khoảng 45 ngày nữa, vườn sầu riêng của gia đình chị mới thu hoạch song đã có thương lái vào tận vườn liên hệ thu mua với giá 85.000 đồng/kg.
Chị Hường cho biết, những ngày qua, thương lái đến liên hệ để thu mua khá nhiều, ở địa phương cũng có thêm nhiều cơ sở thu mua sầu riêng. Giá sầu riêng tăng, gia đình chị Hường rất mừng nhưng vẫn mong giá bình ổn, hợp lý để người dân thỏa thuận mua bán được.
Với kinh nghiệm 12 năm trồng sầu riêng, gia đình ông Cảnh đợi trái sầu riêng đủ ngày tuổi mới bán, bán là xuất hết vườn, không chốt giá trước. Cũng theo ông Cảnh, nông dân phải có trách nhiệm tạo ra sản phẩm chất lượng, sạch, đẹp, như vậy sẽ không phải chạy theo giá cả thị trường, có đầu ra ổn định.
Giá sầu riêng tăng, nhiều thương lái đến tận vườn để chào mời đặt cọc cảnh báo sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy như tình trạng bẻ cọc với doanh nghiệp, hợp tác xã liên kết trước đó để bán cho thương lái ảnh hưởng đến tính liên kết chuỗi trong sản xuất; tình trạng tranh mua – tranh bán có khả năng dẫn đến các khiếu kiện dân sự; thu hoạch sầu riêng khi giá cao, chưa đủ ngày tuổi.
Trên thực tế, những năm trước đã có trường hợp thương lái đặt cọc song chỉ mua sầu riêng loại 1 với giá đã cam kết, còn lại sầu riêng nhỏ, quá to hoặc xấu sẽ bị ép giá, neo vườn cây, ảnh hưởng tới năng suất của vụ sau. Chưa kể, nhiều hợp đồng không rõ ràng sẽ khiến nông dân “dở khóc dở cười”.
Ông Vũ Đức Côn, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng tỉnh Đắk Lắk cho biết, tình hình thu mua sầu riêng trên địa bàn tỉnh đang rất “nóng”, chạy theo giá cả sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của ngành hàng sầu riêng.
Sầu riêng có giá trị kinh tế cao, mang lại nhiều cơ hội làm giàu cho nông dân Đắk Lắk, song sầu riêng là cây trồng khi chín có thời hạn thu hoạch ngắn, nếu để quá ngày sẽ rụng trái và làm cây kiệt sức. Do vậy, nông dân Đắk Lắk mong muốn chính quyền các cấp, ngành chức năng quản lý các thương lái, doanh nghiệp đến thu mua tại địa bàn; có giải pháp để bình ổn giá sầu riêng, tạo môi trường mua – bán lành mạnh, ổn định, lâu dài.
Bên cạnh đó, do giá cả chưa bình ổn và còn biến động, nông dân trồng sầu riêng Đắk Lắk cần cẩn trọng khi đưa ra quyết định, xem xét kỹ hợp đồng mua bán, quan tâm đến liên kết lâu dài trong sản xuất và tuân thủ khuyến cáo của ngành chức năng, chính quyền sở tại để có vụ thu hoạch sầu riêng thành công, lợi nhuận.
Nghi Vân (t.h)
Xem thêm:
Giá sầu riêng, cà phê lên cao, cẩn trọng khi tăng diện tích cây trồng
Sầu riêng Gai Đen trồng ở Việt Nam có giá gần 1 triệu đồng/kg
Tân Thế Kỷ *Truyền Thống – Nhân Văn – Trung Thực*
