Ba ngày sau khi bị tòa án quốc tế cáo buộc về tội ác chiến tranh ở Ukraine, Tổng thống Nga Vladimir Putin “hân hoan” chào đón chuyến thăm từ người đồng cấp Trung Quốc Tập Cận Bình đến Moscow.
Tập Cận Bình đến Moscow vào thời điểm đáng chú ý
Ông Tập là nhà lãnh đạo thế giới đầu tiên bắt tay ông Putin, sau khi Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) ban hành lệnh bắt giữ nhà lãnh đạo Nga hôm thứ Sáu tuần trước vì các tội ác chiến tranh bao gồm việc bắt nhiều trẻ em Ukraine sang Nga từ lúc bắt đầu cuộc chiến.
Truyền thông Nga đã giới thiệu chuyến đi của Tập Cận Bình – là chuyến đi đầu tiên của vị lãnh đạo này kể từ khi bước vào nhiệm kỳ thứ ba. Điều này giống như một bằng chứng cho thấy Nga đang có một người bạn hùng mạnh và sẵn sàng sát cánh cùng họ chống lại một phương Tây thù địch, mà theo Nga nhận định là đang cố gắng cô lập và đánh bại họ một cách vô ích.
Cả Moscow và Bắc Kinh đều không phải là thành viên của ICC, và điện Kremlin cho rằng hành động của họ là thái quá nhưng vô hiệu về mặt pháp lý. Nhưng bằng cách biến Putin trở thành kẻ bị truy nã ở 123 quốc gia ngay trước chuyến đi của ông Tập, tòa án ICC đã chiếu thẳng một ánh đèn khó xử vào cuộc gặp vốn đã tế nhị đối với nhà lãnh đạo Trung Quốc.
Jonathan Eyal thuộc Viện Royal United Services Institute, một tổ chức tư vấn ở London, cho biết khi quân đội Nga gặp khó khăn ở Ukraine, Hoa Kỳ đã cảnh báo Trung Quốc về việc cung cấp vũ khí cho Moscow, và Bắc Kinh phải đối mặt với một lựa chọn mà họ đã hy vọng sẽ tránh được.
“Hoặc là họ không làm gì và có nguy cơ chứng kiến Nga bị bẽ mặt ở Ukraine, vốn là điều không có lợi cho Trung Quốc. Hoặc họ đến viện trợ cho Nga và có nguy cơ làm xấu đi mối quan hệ của Trung quốc với Hoa Kỳ và các nước phương Tây khác” – Jonathan nói trong một cuộc điện đàm phỏng vấn.
Putin xemTập Cận Bình là “bạn bè thân thiết”
Trong một bài viết cho một tờ báo Trung Quốc, được đăng trên trang web của Điện Kremlin vào cuối ngày Chủ nhật, Putin nói rằng ông rất kỳ vọng vào chuyến thăm của “người bạn cũ” Tập Cận Bình, người mà ông đã ký kết quan hệ đối tác chiến lược “không giới hạn” vào năm ngoái.
Ông cũng hoan nghênh thiện chí hòa giải của Trung Quốc trong cuộc xung đột.
Putin nói: “Chúng tôi biết ơn quan điểm cân bằng của (Trung Quốc) liên quan đến các sự kiện diễn ra ở Ukraine, vì đã hiểu được bối cảnh và nguyên nhân thực sự của nó. Chúng tôi hoan nghênh việc Trung Quốc sẵn sàng đóng vai trò xây dựng trong việc giải quyết khủng hoảng”.
Tháng trước, Trung Quốc đã công bố đề xuất 12 điểm kêu gọi đối thoại và giải quyết vấn đề ở Ukraine, nhưng chỉ bao gồm các tuyên bố chung chung và không có đề xuất cụ thể nào về cách thức có thể kết thúc cuộc chiến.
Ukraine thận trọng đón nhận đề xuất của Trung Quốc, nhưng đồng thời cho biết bất kỳ giải pháp nào cũng phải yêu cầu Nga rút khỏi tất cả lãnh thổ mà nước này đã chiếm giữ, bao gồm bán đảo Crimea mà Nga sáp nhập vào năm 2014.
Hoa Kỳ đã phản ứng với sự hoài nghi cao nhất về việc Trung Quốc tham gia, vì nước này từng từ chối lên án cuộc xâm lược của Nga.
Người phát ngôn Nhà Trắng John Kirby nói với Fox News hôm Chủ nhật rằng – bất kỳ lời kêu gọi ngừng bắn nào của Putin và Tập trong thời điểm hiện tại, đều là điều không thể chấp nhận được vì nó sẽ chỉ “phê chuẩn cuộc chinh phục của Nga cho đến nay”.
Ông nói: “Tất cả những gì sẽ diễn ra là cho ông Putin thêm thời gian để điều chỉnh lại, huấn luyện lại, chỉnh đốn lại nhân lực và cố gắng thực hiện các cuộc tấn công mới vào thời điểm mà ông ta chọn.”
Mark Trevelyan/Reuters
Hoàng Dung biên dịch.