Tân Thế Kỷ (TTK) – Chỉ còn vài ngày nữa, kỳ thi tốt nghiệp THPT 2023 sẽ diễn ra. Những giáo viên có kinh nghiệm đưa ra nhiều lưu ý giúp thí sinh đạt kết quả tốt nhất.
Cách chọn đáp án môn thi trắc nghiệm
Với môn toán, giáo viên Lê Minh Huy, Trường THPT Nguyễn Hiền (Q.11, TP.HCM) “bỏ nhỏ” thí sinh (TS) nên tận dụng và sử dụng máy tính cầm tay để tăng tốc độ làm bài. Theo thầy Huy, đề thi với thời lượng 90 phút cho 50 câu hỏi, do đó mỗi câu có không quá 2 phút để giải. Vì vậy để tăng tốc độ làm bài, TS cần nắm chắc cách sử dụng máy tính cầm tay nhằm giải quyết một số các dạng toán.
Thầy Lê Minh Huy cho hay TS có thể sử dụng máy tính cầm tay để tính toán rút gọn các biểu thức logarit, số phức, tìm giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất của hàm số, tìm nguyên hàm, tích phân và thậm chí tính toán các tọa độ điểm, vectơ trong không gian Oxyz. Việc thành thạo thao tác máy tính cá nhân sẽ giúp TS tiết kiệm được thời gian để giải quyết các câu hỏi khó phía sau. “Tuy nhiên cần lưu ý, bấm máy tính chỉ là công cụ giúp tính toán nhanh hơn, còn việc tư duy, lập luận vẫn là do bản thân TS”, thầy Huy nhắc nhở.
Bên cạnh đó, để làm tốt các môn thi theo hình thức trắc nghiệm, thầy Phạm Lê Thanh, Trường THPT Nguyễn Hiền (Q.11), khuyên phải “nằm lòng” kỹ năng làm trắc nghiệm nhanh. “Cụ thể, khi làm đề thi, các em chú ý cần phải gạch vào những chữ “mấu chốt” trong đề thi để làm chính xác và tránh đọc quá lâu các nội dung không cần thiết gây loãng mạch tư duy suy nghĩ”, thầy Thanh nhắn nhủ.
Còn theo thạc sĩ Trần Ngọc Anh, giáo viên môn địa Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa (TP.HCM), nắm vững các kiến thức cơ bản là nền tảng quan trọng để các em loại trừ các đáp án nhiễu, xác định đúng trọng tâm trong ý hỏi và chọn câu trả lời đúng nhất khi làm các câu vận dụng. “Chiến lược làm bài thi cũng rất quan trọng, đối với các câu hỏi khó, chưa xác định được đáp án thì các em nên tham khảo thông tin liên quan trong atlat địa lý để tăng tính chắc chắn cho câu trả lời”, thầy Ngọc Anh khuyên.
Thời điểm này, thí sinh cần lưu ý gì để làm bài đạt điểm cao ở các môn thi?
Những lỗi đáng tiếc cần tránh với môn ngữ văn
Từ đề thi minh họa tốt nghiệp THPT năm nay, thạc sĩ Phan Thế Hoài, giáo viên môn ngữ văn Trường THPT Bình Hưng Hòa (Q.Bình Tân, TP.HCM), cho biết đều là dạng câu hỏi rất quen thuộc, từng xuất hiện trong kỳ thi tốt nghiệp THPT các năm 2018, 2019, 2022. TS dễ dàng trả lời câu hỏi này bằng cách dựa vào số lượng tiếng (chữ) trong các dòng thơ để xác định.
Tuy vậy, theo thầy Hoài, thực tiễn chấm thi tốt nghiệp THPT các năm qua cho thấy, còn nhiều trường hợp TS trả lời sai vì đoán mò thể thơ. Chẳng hạn, đề thi tốt nghiệp THPT năm 2022 cho thể thơ tự do nhưng TS vẫn trả lời thể thơ lục bát, Đường luật. Thậm chí có TS nhầm lẫn thể thơ với phương thức biểu đạt, phong cách ngôn ngữ hay thao tác lập luận.
Bên cạnh đó, TS thường mắc một số lỗi dẫn đến bị trừ điểm như: nêu tác dụng của biện pháp tu từ một cách chung chung (làm cho đoạn thơ gợi hình gợi cảm, mang sắc thái văn chương), chỉ được 0,25/1 điểm. Có TS không trả lời tác dụng của biện pháp tu từ so sánh mà nói sang biện pháp tu từ khác (ẩn dụ, nhân hóa…) nên không có điểm.
Theo thầy Hoài, khi làm bài thi, TS cần căn cứ vào nội dung của câu thơ (đoạn thơ) và nắm vững tác dụng của một số biện pháp tu từ quen thuộc thì mới có thể đạt điểm trọn vẹn ở câu hỏi này. Cách dễ nhất là nhớ theo từ khóa, chẳng hạn: tác dụng của biện pháp tu từ so sánh là làm nổi bật, phép điệp là nhấn mạnh, liệt kê là diễn tả những khía cạnh khác nhau (của thực tế, của tư tưởng, của tình cảm)…
Nếu đề hỏi nội dung của những câu thơ (đoạn thơ) thì TS cần chú ý các từ ngữ, hình ảnh để trả lời. TS phải đọc kỹ văn bản, hiểu rõ nội dung để lấy trọn vẹn điểm phần này.
Ngoài ra, TS thường bị mất điểm ở câu 3, câu 4 phần đọc hiểu là do viết quá ngắn (1 câu) nên không đủ ý. Hoặc TS viết câu quá dài dẫn đến diễn đạt lủng củng, lan man, không đúng nội dung. Vì vậy, thầy Hoài khuyên TS cần trả lời câu hỏi gọn gàng, trọng tâm, khoảng 4 – 5 dòng là phù hợp. Ngoài ra, cần viết câu đầy đủ thành phần chủ ngữ, vị ngữ.
Chọn đáp án đúng câu hỏi môn Sử
Để có thể đạt kết quả tốt nhất môn sử, thạc sĩ Nguyễn Viết Đăng Du, giáo viên môn sử Trường THPT Lê Quý Đôn (Q.3, TP.HCM), khuyên TS nên ngừng ôn thi trước ngày thi 2 ngày để tâm trí thư giãn.
Trong khi làm bài thi, đọc lướt đề và đánh dấu vào các câu mình có thể thấy chọn ngay đáp án chính xác. Đọc lần hai và tô vào bài làm đáp án. Nhớ kiểm tra sau khi tô xong. Sau đó đọc kỹ từng câu còn lại. Dùng phương pháp loại suy để chọn ra 2 đáp án. Viết 2 đáp án ra nháp. Đọc lại câu hỏi, nhìn 2 đáp án và chọn đáp án đúng. Nếu không chọn được thì tiếp tục dùng phương pháp loại suy.
Thầy Du cũng lưu ý những câu mang tính so sánh, khái quát thường nằm ở cuối đề. Nếu bạn chọn môn sử để xét tuyển ĐH thì nên đọc kỹ và chọn đáp án cho chính xác để tăng cơ hội trúng tuyển vào trường mình yêu thích.
Toán: Ghi lại để nhớ lỗi từng lặp lại
Học sinh cần rà lại kiến thức cơ bản trong chương trình lớp 12 và một số nội dung trong chương trình lớp 11. Đó là những kiến thức như tổ hợp – xác suất, cấp số cộng – cấp số nhân, nhị thức Newton, khoảng cách, góc… Nội dung nào chưa chắc thì dành thời gian ôn tập hoặc nhờ thầy, cô chỉ dẫn.
Các em có thể căn cứ vào đề thi tham khảo do Bộ GD-ĐT đã công bố để nắm các dạng bài trong đề thi, ôn lại các dạng mình còn chưa chắc. Trong khi chốt kiến thức trọng tâm, các em cần ghi lại những nội dung mình dễ nhầm lẫn, đã từng xảy ra nhiều lần trong khi luyện đề để tránh sai sót khi thi.
Bài thi toán trong kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ theo hình thức trắc nghiệm. Học sinh cần nắm kỹ năng làm bài thi trắc nghiệm để tránh bị mất điểm vì các lỗi kỹ thuật. Các em làm trước các câu dễ làm hoặc các câu mình chắc chắn. Sau đó quay lại làm những câu khó hơn. Tránh sa đà vào một số câu khó, mất nhiều thời gian, đến khi hết giờ không làm được những câu dễ.
Thầy Lê Văn Cường (Trường THCS&THPT Nguyễn Tất Thành, Hà Nội)
Vật lý: Cẩn thận với đơn vị
Đề thi môn lý những năm gần đây có số câu hỏi cơ bản và vận dụng thấp khá nhiều. Vì vậy, việc đầu tiên là các thí sinh cần cố gắng làm tốt những câu này. Lý do vì câu khó và câu dễ số điểm đều bằng nhau, thí sinh đừng quá sa đà vào những câu vận dụng cao.
Trong quá trình làm bài, các em cần đọc đầy đủ các đáp án, không nên đọc lướt một đáp án, thấy đúng mà chọn ngay có thể nhầm; cẩn thận với những câu trắc nghiệm dạng phủ định có chữ sai và không đúng.
Ngoài ra, bài thi môn lý do máy chấm nên phải tô vào ô trả lời thật cẩn thận, đậm, rõ và tô kín ô. Đặc biệt, phải tô đậm đủ 40 câu, không nên bỏ câu nào. Một vấn đề nữa là các thí sinh hết sức cẩn thận với đơn vị, nhiều em bị nhầm giữa mili và mega, khối lượng tính bằng u và khối lượng tính bằng kg. Phần điện xoay chiều cần chú ý đến hiệu dụng và cực đại. Có thể kết hợp giản đồ vectơ và số phức để kiểm tra lại đáp án bài điện.
Thầy Nguyễn Tấn Danh (giáo viên môn vật lý Trường THPT Lê Quý Đôn, quận 3, TP.HCM)
Hóa học: Tránh những sai sót đáng tiếc
Đề môn hóa thường rải khắp chương trình lớp 12, chỉ có một số ý nhỏ thuộc chương trình lớp 10, 11. Về cấu trúc thì các câu hỏi thường được sắp xếp từ dễ đến khó. Do đó, thí sinh nên tranh thủ thời gian làm các câu dễ trước. Thí sinh cần lấy trọn điểm của 30 câu hỏi đầu tiên vì đây là những câu thuộc dạng cơ bản và vận dụng thấp.
Làm xong cần xem để tránh những sai sót, nhầm lẫn đáng tiếc. Với những em thi hóa để lấy điểm xét tuyển vào ĐH chắc chắn sẽ dốc sức cho 10 câu hỏi cuối của đề. Đây là những câu thuộc dạng vận dụng cao nên thí sinh cần có sự ôn luyện kỹ lưỡng, giải nhiều bài tập… từ trước đó.
Thầy Trịnh Quốc Hùng (giáo viên môn hóa Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa, TP.HCM)
Sinh học: Tránh nhầm ý này sang nội dung khác
Thí sinh thường bị mất điểm do không đọc kỹ câu hỏi hoặc bị nhầm từ ý này sang nội dung khác. Nhất là những câu hỏi trắc nghiệm thuộc dạng đúng – sai. Khi gặp một câu hỏi mà thí sinh cảm thấy mình hơi lơ mơ, không chắc chắn thì tốt nhất là chuyển sang làm câu khác ngay.
Tránh mất quá nhiều thời gian vào một câu hỏi trong thời gian đầu khi làm bài. Chỉ khi nào làm hết các câu thuộc sở trường của mình rồi, hãy quay lại với các câu thuộc dạng sở đoản.
Thầy Nguyễn Quang Minh (giáo viên môn sinh Trường THPT Nguyễn Công Trứ, quận Gò Vấp, TP.HCM)
Giáo dục công dân: Ghi nhớ bằng các từ khóa
Các em có thể rà lại kiến thức trong chương trình và ghi nhớ bằng các từ khóa. Mỗi phần kiến thức sẽ có các từ khóa khác nhau, khi hiểu về từ khóa sẽ hiểu về bản chất nội dung kiến thức. Cách ghi nhớ theo từ khóa giúp các em ghi nhớ kiến thức theo logic, không bị quên, bỏ sót và cũng nắm chắc kiến thức để khi gặp phương án nhiễu không bị mất thời gian để phân biệt.
Đề thi sẽ có những câu hỏi yêu cầu thí sinh vận dụng pháp luật vào các tình huống trong cuộc sống hằng ngày. Khi dạy học và ôn tập, thầy, cô đã có các ví dụ minh họa, bài tập để học sinh làm quen với việc vận dụng kiến thức vào tình huống thực tế.
Vì thế các em lưu ý ở mỗi tình huống cụ thể trong đề, phải nhận diện được các kiến thức pháp luật liên quan để căn cứ vào đó xác định phương án xử lý đúng.
Cô Trương Thị Thanh Vân (giáo viên Trường THPT Ngô Quyền, Hải Phòng)
Tịnh Yên (t/h)
Thi tốt nghiệp THPT năm 2023 vào ngày nào và có gì mới cần lưu ý?
Lưu ý quan trọng với hơn 1 triệu thí sinh chuẩn bị thi tốt nghiệp THPT, có thể bị xử lý hình sự
Tân Thế Kỷ Truyền Thống – Nhân Văn – Trung Thực
