Tại sa mạc phía Tây Bắc của Bayan Gobi, thành phố Bayan Nur thuộc Khu tự trị Nội Mông, Trung Quốc, người ta phát hiện ra một hồ nước vô cùng đặc biệt. Dù được gọi là hồ nước nhưng lòng hồ lại khô cạn, thay vì nước, hồ này lại toàn là các loại đá quý nhiều màu sắc.
Các loại đá quý từng được tìm thấy ở đây gồm có: đá thạch anh, gỗ hóa thạch, đá opal và nhiều nhất là đá mã não…
Trong nhiều cuốn kinh sách thì mã não chính là một trong số thất bảo. Chính vì thế, người ta đã đặt tên cho hồ nước của Bayan Gobi là hồ Agate, nghĩa là hồ Mã não.
Hồ Agate có diện tích 6km2, lòng hồ hầu hết là những viên đá mã não nhiều kích cỡ, viên bé nhất cỡ hạt đậu, lớn nhất thì cỡ bằng nắm tay. Dưới ánh nắng, chúng phát ra ánh sáng lấp lánh và tỏa sáng như một tấm thảm lát đá quý đẹp mắt.
Khi hoàng hôn buông xuống, từ đằng xa, người ta có thể nhìn thấy những viên đá mã não trong hồ Agate nhuộm đỏ rực một góc trời do ảnh hưởng của khúc xạ ánh sáng. Cảnh tượng này quả thực vô cùng hấp dẫn!
Sự ra đời của hồ Agate
Theo truyền thuyết do người dân địa phương kể lại, trước đây, hồ Agate vốn là một hồ nước rất lớn. Nước trong hồ vô cùng trong xanh, bầu trời và mặt nước dường như cùng một màu. Những nàng tiên trên trời đã bị thu hút bởi hồ nước xinh đẹp này. Họ đã lén trốn xuống đây để tắm. Vì mải chơi đùa, các nàng tiên quên mất việc phải trở về thiên đình. Mãi cho tới khi nghe thấy tiếng trống trời, họ mới vội vàng bay đi và để lại rất nhiều châu báu ở đây. Sau này những món bảo vật đó đã biến thành đá mã não và nhiều loại đá quý khác.
Còn các nhà khoa học đã phân tích thành phần cấu tạo địa chất ở đây và đưa ra kết luận rằng những viên đá ở đây là kết quả của đợt phun trào núi lửa từ cách đó hơn 100 triệu năm. Khi đó magma dưới lòng đất phun ra do sự thay đổi của vỏ Trái đất. Sau khi dung nham nguội đi, hơi và các khí khác hình thành bong bóng. Các bọt khí bị bịt kín dung nham nguội lại tạo thành nhiều lỗ hổng.
Sau một thời gian dài, những chiếc lỗ này được ngâm trong dung dịch chứa silica và ngưng tụ. Theo thời gian, chúng cuốn những loại đất đá, tro bụi vào bên trong dần dần các tạp chất này sẽ tạo nên những viên đá, tảng đá có các vân đẹp mắt.
Thời tiết và xói mòn mạnh đã khiến những tảng đá quý lộ ra trên mặt đất. Sau đó, những cơn bão dữ dội đã cuốn theo chúng xuống lòng hồ. Do đó, hồ Agate mới xuất hiện nhiều loại đá quý như vậy.
Cuộc săn lùng kho báu ở hồ Agate
Trước đây, những người chăn nuôi quanh hồ Agate thường đến và nhặt một vài viên đá đem về nhà trưng bày. Họ hoàn toàn không biết giá trị của chúng ra sao mà chỉ đồn đại với nhau rằng ở hồ Agate có rất nhiều viên đá nhiều màu đẹp mắt. Vào những năm 1980, một số người ở nơi khác khi biết tin tức này đã nhanh chóng đến đây thu mua những viên đá với giá rẻ mạt. Những người nước ngoài cũng tới đây để khai thác, họ còn thuê người dân địa phương thu thập đá quý.
Từng thùng mã não được đóng gói và chuyển đi các địa phương khác. Người dân địa phương thì cho rằng họ đã trúng mánh lớn vì đột nhiên kiếm được một công việc vừa đơn giản vừa nhiều tiền. Mãi tới khi chính phủ phát hiện ra sự việc thì hồ Agate đã bị khai thác gần hết. Do sự khai thác quá mức cùng với hạn hán nhiều năm, hồ Agate đã trở nên khô cạn.
Theo định giá của chính quyền địa phương và các nhà khoa học, số đá quý trong hồ Agate trị giá tới 2 tỷ USD.
Đến những năm 1990, ở Trung Quốc bắt đầu thị hành xu hướng sưu tầm những viên đá có hình dáng đặc biệt. Vì thế, cuộc săn lùng đá quý ở hồ Agate lại bắt đầu tiếp diễn, có người may mắn tìm được những viên đá quý hiếm và đổi đời nhưng cũng có người phải bỏ mạng vì bão cát.
Một lão nông có tên là Trương Tĩnh đã bỏ công bỏ sức lặn lội tìm tới hồ Agate để tìm kiếm những viên đá độc đáo nhất. Sau một thời gian dài tìm kiếm cật lực, Trương Tĩnh đã tìm thấy một viên đá mã não nhỏ có hình dáng tựa như một chú gà con trong vỏ trứng.
Viên đá này nặng 92 gram, có màu sắc và chất lượng rất tốt. Sau khi được thẩm định, các chuyên gia đã xác định giá của viên mã não này lên tới 130 triệu NDT (hơn 400 tỷ đồng), đồng thời nó cũng lập kỷ lục về mức giá cao nhất cho đá mã não ở Trung Quốc.
Sau sự việc này, nhiều người đổ xô tới đây với mong muốn đổi đời. Trước sự tàn phá của con người, hồ Agate đã bị hủy hoại nghiêm trọng. Các nhà khoa học đã tuyên bố rằng để tái tạo hồ Agate như trước đây cần mất tới hàng trăm triệu năm nữa. Chính quyền địa phương đã phải chi rất nhiều tiền để dùng dây thép gai quây xung quanh hồ Agatae. Họ cũng cắt cử nhiều cảnh sát địa phương tới canh gác nghiêm ngặt đồng thời ban lệnh cấm người ra vào nơi này.
Hoàng Nam/KHTV.
