Giáo sư Benedikt Soja, làm việc tại Đại học ETH Zurich (Thụy Sĩ), cùng đồng nghiệp đã vận dụng các kỹ thuật quan sát giúp họ đo được sự khác biệt về thời gian cần thiết để tín hiệu vô tuyến từ không gian đến các điểm khác nhau trên Trái đất. Họ dùng dữ liệu này để tính ra sự thay đổi về hướng của Trái đất và độ dài của ngày.

Nhóm cũng sử dụng Hệ thống định vị toàn cầu (GPS), đo tốc độ quay của Trái đất rất chính xác, và xem các ghi chép nhật thực cổ xưa có từ hàng thiên niên kỷ trước, theo Hãng tin AFP ngày 16-7.

Theo nghiên cứu, băng tan từ Greenland và Nam Cực đang làm tăng khối lượng xung quanh đường xích đạo.

Tốc độ quay của một vật thể bị ảnh hưởng bởi sự phân bố khối lượng của nó. Cần nhiều năng lượng hơn để quay khối lượng tại đường xích đạo của Trái đất so với cực của nó. Vì vậy, khi khối lượng di chuyển từ vùng cực đến vùng nhiệt đới, tốc độ quay phải chậm hơn.

“Giống như khi vận động viên trượt băng nghệ thuật thực hiện động tác xoay tròn, đầu tiên giữ chặt hai tay vào người rồi sau đó duỗi thẳng ra. Tốc độ quay nhanh dần lúc ban đầu trở nên chậm hơn vì khối lượng di chuyển ra xa trục quay, làm tăng quán tính”, ông Soja giải thích.

Nếu Trái đất quay chậm hơn, độ dài của một ngày sẽ tăng thêm vài mili giây so với độ dài tiêu chuẩn hiện nay là 86.400 giây.

Một nguyên nhân quan trọng hơn khiến Trái đất quay chậm lại là lực hấp dẫn của Mặt trăng – tác động lên các đại dương trên Trái đất thông qua chu trình thủy triều khiến Trái đất quay chậm dần 2,4 mili giây/thế kỷ trong hàng triệu năm.

Tuy nhiên, nghiên cứu mới cho biết nếu con người vẫn tiếp tục phát thải khí nhà kính ở mức cao thì tác động của ấm lên toàn cầu sẽ lớn hơn tác động của lực hấp dẫn từ Mặt trăng vào năm 2100.

Từ năm 1900 đến nay, sự ấm lên toàn cầu đã khiến ngày dài hơn khoảng 0,8 mili giây. Trong trường hợp lượng phát thải ở mức cao, chỉ riêng khí hậu ấm lên sẽ khiến ngày dài hơn 2,2 mili giây vào năm 2100.

Con người chắc chắn không cảm nhận được sự thay đổi này. Tuy nhiên, điều này có nhiều tác động đến không gian và việc định hướng Trái đất.

Biết được hướng chính xác của Trái đất là điều cực kỳ quan trọng khi chúng ta muốn liên lạc với tàu vũ trụ. Ví dụ như tàu thăm dò Voyager hiện đã ở rất xa ngoài Hệ Mặt trời của chúng ta, nên độ lệch nhỏ cũng có thể dẫn đến sai lệch hàng km khi tàu đến đích.

Nghi Vân (Theo TTO)

BÀI CHỌN LỌC: