Tân Thế Kỷ – Các băng đảng có vũ trang hạng nặng đã cố gắng giành quyền kiểm soát sân bay quốc tế chính của Haiti vào hôm qua. Đã diễn ra cuộc đấu súng giữa cảnh sát với lực lượng này. Đây là cuộc tấn công mới nhất vào các địa điểm quan trọng của chính phủ sau cuộc chạy trốn hàng loạt khỏi nhà tù của đất nước này.
Sân bay quốc tế Toussaint Louverture đã đóng cửa khi vụ tấn công xảy ra, không có máy bay nào hoạt động và không có hành khách tại chỗ.
Các nhà báo của Associated Press đã nhìn thấy một chiếc xe tải bọc thép trên đường băng bắn vào các băng nhóm nhằm ngăn cản chúng tiến vào sân bay trong khi nhiều nhân viên và công nhân khác chạy trốn khỏi những làn đạn.
Đây là vụ tấn công vào sân bay lớn nhất trong lịch sử Haiti
Tuần trước, sân bay đã bị trúng đạn trong một thời gian ngắn trong bối cảnh các cuộc tấn công của băng đảng đang diễn ra, nhưng các băng đảng đã không vào sân bay cũng như không giành quyền kiểm soát sân bay.
Vụ tấn công mới này xảy ra chỉ vài giờ sau khi chính quyền Haiti ra lệnh giới nghiêm vào ban đêm. Lệnh này được ban hành sau bạo lực trong đó các thành viên băng đảng có vũ trang tràn vào hai nhà tù lớn nhất và giải thoát hàng nghìn tù nhân vào cuối tuần qua.
Tình trạng khẩn cấp kéo dài 72 giờ bắt đầu vào tối Chủ nhật. Và Chính phủ cho biết họ sẽ cố gắng truy tìm các tù nhân bỏ trốn, bao gồm cả những tù nhân từ một trại cải tạo, nơi phần lớn đang bị giam giữ trước khi xét xử, với một số bị cáo buộc giết người, bắt cóc và các tội danh khác.
Tuyên bố của Bộ trưởng Tài chính Patrick Boivert, quyền thủ tướng, cho biết: “Cảnh sát được lệnh sử dụng tất cả các biện pháp hợp pháp theo ý mình để thực thi lệnh giới nghiêm và bắt giữ tất cả những kẻ phạm tội”.
Các băng đảng được ước tính đã kiểm soát tới 80% thủ đô Port-au-Prince. Họ ngày càng phối hợp hành động và lựa chọn những mục tiêu từng không thể tưởng tượng được như Ngân hàng Trung ương.
Thủ tướng Ariel Henry tuần trước đã ra nước ngoài để cố gắng cứu vãn sự hỗ trợ cho lực lượng an ninh được Liên hợp quốc hậu thuẫn nhằm giúp ổn định Haiti trong cuộc xung đột với các nhóm tội phạm ngày càng hùng mạnh.
Theo Liên Hợp Quốc, Cảnh sát Quốc gia Haiti có khoảng 9.000 sĩ quan để đảm bảo an ninh cho hơn 11 triệu người. Họ thường xuyên bị áp đảo về lực lượng và vũ khí.
Ít nhất chín người đã thiệt mạng kể từ thứ Năm tuần trước, và bốn người trong số họ là cảnh sát, khi các băng nhóm tăng cường các cuộc tấn công phối hợp vào các cơ quan nhà nước ở Port-au-Prince, bao gồm sân bay quốc tế và sân vận động bóng đá quốc gia.
Nhưng vụ tấn công vào Nhà tù Quốc gia vào cuối ngày thứ Bảy tuần qua đã gây sốc cho người dân Haiti, những người vốn quen sống dưới nỗi lo về sự đe dọa bạo lực thường xuyên.
Gần như toàn bộ khoảng 4.000 tù nhân đã trốn thoát. Và những gì còn lại là 3 thi thể với vết thương do đạn bắn nằm ở lối vào nhà tù hôm Chủ nhật.
Trong số vài chục người chọn ở lại tù có 18 cựu binh Colombia bị cáo buộc làm lính đánh thuê trong vụ ám sát Tổng thống Haiti Jovenel Moïse vào tháng 7 năm 2021 .
“Xin hãy giúp chúng tôi” một trong những người đàn ông, Francisco Uribe, nói trong một tin nhắn được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội. “Họ đang tàn sát người dân một cách bừa bãi ngay trong phòng giam”. Bộ Ngoại giao Colombia đã kêu gọi Haiti cung cấp “sự bảo vệ đặc biệt” cho những người đàn ông này.
Cắt cáp quang
Tiếng súng đã được báo cáo ở một số khu phố ở thủ đô. Dịch vụ Internet cho nhiều người dân đã ngừng hoạt động khi mạng di động hàng đầu của Haiti cho biết đường truyền cáp quang đã bị cắt trong cơn thịnh nộ.
Sau khi các băng nhóm nổ súng tại sân bay quốc tế Haiti vào tuần trước, Đại sứ quán Mỹ cho biết họ đang tạm dừng mọi chuyến đi chính thức tới nước này. Vào tối Chủ nhật, họ kêu gọi tất cả công dân Mỹ rời đi càng sớm càng tốt.
Chính quyền Biden, vốn từ chối gửi quân tới bất kỳ lực lượng đa quốc gia nào cho Haiti trong khi vẫn cung cấp tiền và hỗ trợ hậu cần. Họ cho biết họ đang theo dõi tình hình an ninh đang xấu đi nhanh chóng với mối quan ngại sâu sắc.
Sự gia tăng các cuộc tấn công diễn ra sau các cuộc biểu tình bạo lực trở nên nguy hiểm hơn trong những ngày gần đây khi thủ tướng Haiti tới Kenya để tìm cách thúc đẩy sứ mệnh an ninh do Liên hợp quốc hậu thuẫn.
Hoàng Nam/Politico
Tân Thế Kỷ *Truyền Thống – Nhân Văn – Trung Thực*
