Đức hạnh của con người là gốc rễ sự thiện lương; đây cũng là một trong những phẩm chất tốt đẹp tạo nên tính cách của mỗi người.
Đức hạnh của con người đến từ giáo dục hay từ bản chất? Z. Bauman, một nhà xã hội học người Anh gốc Ba Lan vào thế kỷ trước đã chỉ rõ, câu nói này khiến cả người La Mã cổ đại và nhân loại ngày nay đều cảm thấy nghi ngờ khó hiểu.
Trong bài viết này, tôi sẽ không nói về những lý thuyết trừu tượng nằm ngoài tầm với của tôi. Tôi muốn sử dụng phương pháp tường thuật để nhìn thấu đức hạnh của nhân loại chúng ta dưới các chế độ xã hội khác nhau.
Câu chuyện 1: Đức hạnh của con người Tây Âu
Đây là một đoạn trích trong bộ phim “Chiến mã – War Horse” của đạo diễn Steven Spielberg. Với sự trợ giúp của trải nghiệm huyền thoại về một con ngựa có màu lông rực rỡ trong Chiến tranh thế giới thứ nhất, bộ phim thể hiện tình cảm giữa người và ngựa, đồng thời cũng thể hiện đức tính tốt đẹp của người Tây Âu.
Con ngựa được chủ nhân của nó, Albert, một thiếu niên người Anh, đặt tên là Joey. Trong chiến tranh, Joey được trưng dụng để phục vụ trong quân đội Anh. Khi quân Anh và Đức tấn công nhau ác liệt gần Paris, xe tăng Đức ầm ầm như những con quái vật. Trên chiến trường, Joey vô cùng sợ hãi và bất ngờ nhảy qua chiến hào, vượt qua các chướng ngại vật khác nhau, đi qua cây cầu và nhảy vào khoảng cách khi hai đội quân đối diện nhau.
Sau khi nhảy qua một vũng lầy, Joey bị cản trở bởi nhiều lớp dây thép gai. Joey vẫn hăng hái tiến về phía trước, hàng rào thép gai nối với một số khung gỗ bị kéo ra xa hàng chục mét, Joey cũng bị hàng rào dây thép gai sắc nhọn cuốn chặt lấy, càng giãy dụa càng bị quấn chặt không ra nổi. Cuối cùng, Joey kiệt sức ngẩng đầu lên và ngã xuống đất với một tiếng rít dài.
Cuộc giải cứu con ngựa
Những người lính trong chiến hào hai bên không khỏi toát mồ hôi khi chứng kiến cảnh tượng kinh ngạc của một con tuấn mã oai phong lẫm liệt bất ngờ rơi xuống đất, đến nỗi ai cũng quên mất mình chỉ là kẻ thù của nhau. Trong chiến hào của quân đội Anh, binh lính bắt đầu quan sát cẩn thận Joey đã rơi xuống đất bằng một kính viễn vọng gấp. Một người lính nhìn Joey thốt lên những lời tự đáy lòng: “Nhìn kìa! Đây là con ngựa thần.”
Sau đó, anh ta bắt đầu phát ra âm thanh “tsk, tsk, tsk …” với Joey, cố gắng giao tiếp với Joey, và sau đó là nhiều binh lính hơn đã phát ra âm thanh lớn “tsk tsk …”. Đó là cảnh tượng vô cùng thú vị, tiếng huýt gió phát ra từ cả hai bên, âm thanh dường như ngày một to hơn. Họ hoàn toàn quên rằng nơi này là chiến trường chưa hết khói súng đạn, họ vốn ở hai phe thù địch. Binh lính của cả hai quốc gia cố gắng giúp đỡ Joey.
Người lính Anh mạo hiểm cứu con ngựa
Hàng rào thép gai quá chặt, Joey bị ngã xuống đất, thở hổn hển, trong mắt hiện lên vẻ hoảng sợ và bất lực. Trong chiến hào của quân đội Anh, người lính đầu tiên tặc lưỡi đã không thể kìm lòng được. Anh ta cầm một lá cờ trắng nhỏ và leo ra khỏi chiến hào không chút do dự; đồng đội phía sau đã cố gắng ngăn anh ta khỏi cuộc phiêu lưu của mình, nhưng đã quá muộn.
Người lính Anh cầm một lá cờ trắng nhỏ, cúi xuống và tiến lại gần Joey. Đột nhiên, một người nào đó của quân Đức ở chiến hào đối diện bắn một phát đạn, nhưng may mắn là trượt. Người lính Anh lợi dụng chướng ngại vật để ẩn nấp, sau đó hét vào chiến hào của quân Đức: “Đó là một lá cờ trắng! Các người không nhìn thấy lá cờ trắng nhỏ trên tay của tôi sao?” .
Ngập ngừng một lúc, người lính Anh tiếp tục hét lên: “Tôi chỉ muốn cứu con ngựa!” Sau đó, anh ta tiếp tục đến gần Joey và cầu nguyện với Joey: “Con cầu xin đức mẹ… bạn hãy cố gắng kiên trì nhé, muôn ngàn lần không được chết …! “
Sự giúp đỡ từ những người lính Đức
Cuối cùng người lính này cũng đến được chỗ Joey, anh ta quan sát Joey cẩn thận và nói: “Đừng di chuyển! Tôi đến để cứu bạn, và bạn sẽ được cứu”. Anh khom người cúi xuống và phát hiện dây thép gai quấn chặt vào chú ngựa tới mức không biết bắt đầu từ đâu. Đang cảm thấy do dự thì đột nhiên có giọng nói phía sau: “Có cần cái này không?”. Anh quay đầu nhìn lại, hóa ra là một người lính Đức, tay cầm một chiếc kìm to. Người lính Đức tiếp tục nói: “Tôi nghĩ anh cần cái này!”. Người lính Anh đáp: “Vâng, cảm ơn anh!”. Bên kia tiến lại gần và đưa cái kìm.
Hai người lính bắt đầu hợp tác. Khi người lính Đức quay trở lại chiến hào của mình, anh ta hét lên “Chúng tôi vẫn cần một cái kìm”, bảy hoặc tám chiếc kìm mạnh mẽ đã được ném ra khỏi chiến hào của quân Đức cùng một lúc. Tiếp theo người lính Đức phụ trách việc cẩn thận gỡ bỏ hàng rào thép gai trên người Joey, người lính Anh đứng ở trên phần đầu Joey, theo lời đề nghị của người Đức nói những lời xoa dịu cảm xúc của Joey, anh nói: “Bạn không nên tiếp tục chạy lung tung như vậy nữa… Tôi có gì, Tôi hứa rằng bạn cũng có cái đó”.
Con tuấn mã được cứu thuộc về ai?
Cuối cùng, hàng rào thép gai lộn xộn quấn quanh người Joey cũng được gỡ bỏ, và Joey lại đứng dậy. Hai người lính cảm thấy nhẹ nhõm, nhưng một câu hỏi mới xuất hiện: Joey nên thuộc về ai? Người lính Đức nói: “Tôi phát hiện ra trước, con ngựa này thuộc về tôi!”. Người lính Anh không tỏ ra yếu đuối: “Nó có thể hiểu tiếng Anh và nó nên thuộc về tôi!”.
Làm thế nào đây? Sẽ luôn có cách giải quyết, ví dụ như cả hai có thể giải quyết nó bằng vũ lực, và ai đánh bại được người kia có thể đưa Joey đi. Tuy nhiên, thỏa thuận cuối cùng giữa hai người là sử dụng trò chơi tung đồng xu đoán hai mặt chính phản để quyết định, Joey sẽ thuộc về người đoán đúng. Kết quả của trò đoán xu là người lính Anh đã thắng, người lính Đức tự nhủ: “Xem ra con ngựa này không phải của mình, ngay cả Chúa cũng không giúp ta!”
Cuộc chia tay đầy cảm xúc giữa người lính Anh và người lính Đức
Sau đó, người lính Anh kéo dây cương ngựa, người lính Đức đứng đó chờ giây phút tạm biệt. Trước khi chia tay, người Anh đã chìa tay cho người Đức. Khi hai người cùng nắm tay nhau, từ lâu họ đã quên mất rằng họ đã từng là đối thủ chết người trên chiến trường.
Khi chia tay, người lính Đức tặng người lính Anh chiếc kìm trong tay và nói: “Lần sau nếu anh có việc, anh có thể đến gặp tôi.” Người lính Anh đáp: “Cảm ơn anh! Nếu anh đến, tôi sẽ đón tiếp… Tôi sẽ nhớ, tôi sẽ không quên! “.
Đây là đức hạnh của người Tây Âu, ngay cả trên chiến trường khói thuốc súng, chỉ cần hơi có cơ hội thích hợp, đức hạnh thiện lương của con người có thể bộc lộ ra một cách tự nhiên.
Câu chuyện thứ 2: Đức hạnh của con người trong một bữa tiệc giáng sinh
Đây là câu chuyện có thật, đồng thời cũng là câu chuyện được cựu Tổng thống Mỹ Ronald Reagan kể lại nhân kỷ niệm 40 năm chiến thắng trong Thế chiến thứ hai.
Đêm Giáng sinh năm 1944 khi sắp kết thúc Thế chiến thứ 2, vào đêm trước khi phát xít Đức bị tiêu diệt, lúc chúng đang vật lộn với cái chết, và các lực lượng Đồng minh liều chết chiến đấu ác liệt trong một trận bão tuyết. Elisabeth và Frith cậu con trai 12 tuổi của bà, trú ẩn trong một ngôi nhà gỗ ban đầu được sử dụng để săn bắn ở miền bắc nước Pháp.
Trong một khu rừng đầy tuyết, ba người lính Mỹ mất liên lạc với quân của họ và cuối cùng đã tìm thấy căn nhà gỗ sau ba ngày lang thang. Elizabeth cho những người Mỹ vào nhà sưởi ấm, và cho con trai bà giết gà chuẩn bị bữa tối Giáng sinh.
Đêm giáng sinh không ai được dùng vũ lực
Vừa mới ổn định chỗ ở, tiếng gõ cửa lại vang lên. Cậu bé Frith mở cửa và nhìn thấy bốn người lính Đức được trang bị vũ khí, và ngay lập tức sợ tới ngây người. Lúc này, Elizabeth bước ra và nói với người lính Đức dẫn đầu: “Giáng sinh vui vẻ! Có ba người bạn ở đây, tôi mong các bạn sẽ bao dung với nhau”. Người Đức hỏi: “Có phải là người Mỹ không?”. Bà Elizabeth dùng khẩu khí bình tĩnh như ra lệnh và không cho mặc cả:
“Đúng vậy! Đêm nay là đêm Giáng sinh, không ai được phép dùng vũ lực, xin hãy để súng ngoài cửa!”
Bốn tên lính Đức nghiến răng nghiến lợi nhìn bà Elizabeth chằm chằm. Một lúc sau, cuối cùng họ cũng bỏ súng xuống và theo vào nhà. Khi người lính Mỹ Ralph ở trong nhà nhìn thấy họ, anh ta lập tức bật dậy và rút súng lục ra. Elizabeth lại đứng dậy và nói với anh ta: “Đêm nay là đêm Giáng sinh, đừng giết người, hãy đưa súng cho tôi!” .
Sự ân cần của bà chủ xoa dịu trái tim căng thẳng
Sau đó, lấy khẩu súng từ tay Ralph và sắp xếp mọi người ngồi xuống. Quân lính hai bên chen chúc trong một căn nhà gỗ nhỏ, lòng đầy căng thẳng và lo lắng. Elizabeth trò chuyện với cả hai bên khi đang nấu ăn. Sự ân cần và chân thành của bà chủ cộng với sự ấm áp trong phòng đã dần xoa dịu trái tim căng thẳng của cả hai bên, nên một bên lấy một điếu thuốc ra đề nghị bên kia hút, bên kia cũng lấy rượu và bánh mì chia sẻ cho nhau.
Sau đó, một người lính trong quân đội Đức hiểu biết về y học đã lấy ra một bộ sơ cứu để băng bó vết thương cho người Mỹ. Nhất thời, tiếng Anh, tiếng Đức và tiếng Pháp lẫn lộn trong căn nhà gỗ nhỏ, tiếng cười bắt đầu tràn ngập trong không khí.
Đức hạnh của con người vượt qua mọi giới hạn
Bữa tối sắp bắt đầu, sau khi hai bên đã yên vị, Elizabeth rưng rưng cầu nguyện:
“Cảm tạ ơn Chúa đã cho chúng con may mắn gặp nhau trong chiến tranh. Chúng con hứa sẽ chung sống hòa thuận, hữu hảo không phân biệt kẻ thù, cùng chia sẻ bữa tối Giáng sinh không được tính là thịnh soạn này. Chúng con cầu nguyện rằng chiến tranh sẽ kết thúc càng sớm càng tốt và mọi người sẽ được về nhà và đoàn tụ càng sớm càng tốt … “
Cậu bé Frith lén lút nhìn xung quanh, và thấy rằng binh lính của cả hai bên đã bật khóc. Họ quên rằng họ là kẻ thù của nhau. Khi chào tạm biệt vào sáng sớm hôm sau, những người lính Đức đã đánh dấu các vòng phục kích gần đó cho lính Mỹ trên bản đồ.
Vào những năm 1950 sau chiến tranh, khi cậu bé Frith đã lớn, ông đã viết câu chuyện này thành một bài báo và kể cho cả thế giới biết.
Như vậy, đức hạnh của con người là những phẩm chất sẵn có, nó gắn kết, yêu thương vượt thoát khỏi mọi hoàn cảnh dù khó khăn nhất.
Theo Visiontime
