Trận động đất mạnh 7,6 độ vào chiều 1/1/2024 đã gây ra những tác động không nhỏ khiến địa hình nhiều khu vực thay đổi.
Sau động đất, bán đảo Noto của Nhật Bản vào ngày đầu năm mới, gây biến đổi vỏ trái đất ở trung tâm tỉnh Ishikawa, trong đó điểm quan sát ở thành phố Wajima di chuyển khoảng 1,3 m về phía Tây. Các chuyên gia phân tích trận động đất có thể liên quan đến sự chuyển động của nước ngầm.
Viện Đất đai và Địa lý Nhật Bản đã tiến hành điều tra chi tiết dữ liệu quan sát GPS vào tối thứ Hai (1/1) và nhận thấy một điểm quan sát ở thành phố Wajima gần tâm chấn đã di chuyển khoảng 1,3 mét về phía Tây.
Ngoài ra, thị trấn Anamizu ở tỉnh Ishikawa cũng di chuyển 1 mét về phía tây và thành phố Suzu di chuyển 80 cm về phía tây. Notojima (bán đảo Noto) ở thành phố Nanao cũng di chuyển khoảng 60 cm về phía Tây Bắc.
Ngoài tỉnh Ishikawa ra, thì tỉnh Toyama và tỉnh Niigata cũng di chuyển mỗi nơi khoảng 20 cm. Tỉnh Yamagata, vùng Kanto và tỉnh Gifu mỗi nơi cũng dịch chuyển vài cm.
Hiện tại, Cơ quan Khí tượng Nhật Bản đã chính thức đặt tên trận động đất xảy ra ở bán đảo Noto này là “Trận động đất 6 độ richter ở bán đảo Noto”. Viện Đất đai và Địa lý cho biết do thiếu dữ liệu tại một số điểm tham chiếu nên các cuộc khảo sát chính xác sẽ được thực hiện trong tương lai, số liệu cuối cùng có thể được sửa đổi và có thể xảy ra những thay đổi lớn hơn về vỏ trái đất so với dự kiến.
Nhật Bản, nơi thường xuyên xảy ra động đất, đạt bước tiến lớn trong việc theo dõi những gì xảy ra khi mặt đất rung chuyển. Đó là lý do nhà chức trách có thể tiến hành phép đo chính xác như vậy. Có một mạng lưới trạm GPS rải rác ở các điểm chiến lược trên khắp cả nước. Khi động đất xảy ra, nhà khoa học có thể tính chính xác mặt đất bị cong vênh và xê dịch nhiều tới mức nào. Theo đó, mặt đất nhô cao hơn 4 m ở nhiều nơi và dịch chuyển hơn một mét theo phương ngang.
Về nguyên nhân trận động đất, theo báo Mainichi Shimbun đưa tin, giáo sư Yuzo Ishikawa của Đại học Shizuoka cho rằng nguyên nhân chính dẫn đến trận động đất có thể là do nước ngầm dâng lên và thẩm thấu vào đoạn đứt gãy khiến đoạn đứt gãy dễ bị trượt theo đó.
Khu vực xảy ra trận động đất này hoạt động rất mạnh kể từ tháng 12/2020 và được cho là có liên quan đến sự chuyển động chất lỏng sâu dưới lòng đất.
Một trận động đất có cường độ 6,5 độ Richter cũng xảy ra ở Bán đảo Noto vào tháng 5 năm 2023, lúc đó quan trắc chấn động mạnh nhất đến độ 6.
Tỉnh Ishikawa cho biết, khu vực này dễ xảy ra các trận động đất “kiểu đứt gãy ngược” với lực ngang mạnh, trong môi trường này, chất lỏng bốc lên từ sâu dưới lòng đất không thể xuyên qua bề mặt mà sẽ lan rộng theo chiều ngang.
Khi nước ngầm chảy vào, các đứt gãy có thể trở nên trơn trượt và dễ bị gãy hơn. Nếu nước ngầm tích tụ trên một diện tích lớn, các trận động đất lớn có thể xảy ra.
Cơ quan Khí tượng Nhật Bản cũng thông báo trận động đất này là trận động đất “kiểu đứt gãy ngược”, với đường đứt gãy hoạt động dài hơn 30 km, kéo dài từ gần tâm chấn đến đáy biển.
Nghi Vân (theo Chánh Kiến, KH)
Xem thêm:
Hiện tượng lạ trước khi xảy ra động đất tại Nhật: Ánh sáng xuyên bầu trời, đàn chim bay tán loạn
Tân Thế Kỷ Truyền Thống – Nhân Văn – Trung Thực
