Tân Thế Kỷ – Người không còn sống vẫn được hưởng lương hưu, đó là câu chuyện xảy ra ở Phú Yên. Một người đã qua đời được 7 năm nhưng vẫn được cơ quan Bảo hiểm chi trả chế độ với tổng số tiền gần 400 triệu đồng.
Truyền thông Việt Nam đưa tin, vào chiều 15/8, Bảo hiểm xã hội tỉnh Phú Yên cho biết, bà H. (trú TP Tuy Hòa) thuộc diện hưởng lương hưu hàng tháng, nhận tiền qua tài khoản cá nhân. Việc chi trả được thực hiện qua hệ thống bưu điện.
Tuy nhiên, vào ngày 29/1/2016, bà Hương mất. Gia đình bà đã báo tử tại UBND phường nhưng không đến cơ quan bảo hiểm xã hội làm thủ tục mai táng phí, tuất một lần. Do không xác định được bà Hương đã mất, bưu điện vẫn chi trả đều đặn số tiền lương hưu cho bà qua tài khoản.
Mới đây, trong quá trình cập nhật số liệu, Bảo hiểm xã hội Phú Yên mới phát hiện bà H. dã qua đời.
Như vậy, từ tháng 2/2016 đến 6/2023, bưu điện chuyển 89 tháng lương hưu (mỗi tháng hơn 4,4 triệu đồng) vào tài khoản cá nhân của bà với tổng số tiền 392,2 triệu đồng và 2,8 triệu đồng quà Tết của UBND tỉnh (400.000 đồng mỗi năm).
Đáng nói, tại thời điểm phát hiện, tài khoản của bà Hương đã bị “hụt” hơn 150 triệu đồng so với số tiền bưu điện đã chi trả, do người thân rút ra sử dụng.
Sau khi làm việc với cơ quan chức năng, con trai bà đồng ý làm thủ tục để thanh toán mai táng phí, tiền tuất một lần cho mẹ và trả lại số tiền bưu điện đã chi vượt.
Trả lời báo giới, ông Trần Văn Toán, Giám đốc Bảo hiểm xã hội Phú Yên, cho biết đã yêu cầu bưu điện thu hồi lại số tiền chi sai. Các cơ quan đang phối hợp để đánh giá nguyên nhân. Khi xác định rõ, phía bảo hiểm mới có cơ sở xem xét tính lãi số tiền đã chi.
Từ vụ việc của bà Hương, Bảo hiểm xã hội Phú Yên đã phải tiến hành rà soát lại toàn bộ người đang hưởng lương hưu, đảm bảo đủ điều kiện tiếp tục hưởng. Để rút kinh nghiệm vừa tránh sai sót tương tự.
Có nhận định cho rằng, việc chi trả lương hưu cho người đã mất không chỉ xảy ra ở Phú Yên mà còn ở các địa phương khác.
Hiện, việc chi trả lương hưu được bảo hiểm chi trả qua hệ thống bưu điện với 3 hình thức: trả tiền mặt tại bưu điện, qua tài khoản ngân hàng và ủy quyền cho người khác nhận thay.
Trong các điều khoản phối hợp thực hiện chi trả lương hưu giữa Bảo hiểm xã hội Việt Nam và Tổng công ty Bưu điện Việt Nam có yêu cầu định kỳ hàng năm nhân viên bưu điện phải đến kiểm tra tình trạng người nhận lương hưu.
Ngoài ra, bưu điện các địa phương ký hợp đồng với xã, phường khi có thông tin báo tử của người hưởng lương hưu phải báo cho hệ thống để dừng chi.
Ông Trần Dũng Hà, Phó giám đốc Bảo hiểm xã hội TP HCM, nói quy định là vậy nhưng vẫn có những trường hợp đã chết vẫn được trả lương hưu, chủ yếu rơi vào nhóm đăng ký nhận qua tài khoản ngân hàng hoặc ủy quyền cho người khác lĩnh thay.
Chỉ tính riêng địa bàn TP. HCM có hơn 251.000 người hưởng lương hưu từng phát hiện một số trường hợp, sau đó phải truy thu.
Có trường hợp người hưởng lương hưu di chuyển sang các địa phương khác, đi định cư nước ngoài hoặc đã qua đời nhưng thân nhân không báo tử cho nơi đăng ký thường trú, … nên nhân viên bưu điện, cán bộ xã, phường không quản lý được ?!
Bảo hiểm xã hội TP. HCM đã yêu cầu người nhận hưu trí qua tài khoản ngân hàng hoặc ủy quyền định kỳ 6 tháng hoặc một năm đến cơ quan bảo hiểm xã hội gần nhất hoặc xã, phường nơi mình cư trú xác nhận đủ điều kiện tiếp tục hưởng.
Tuy nhiên, cách làm này bị nhiều người phản ứng vì cho rằng cơ quan bảo hiểm xã hội làm khó người dân, ngành bảo hiểm không có quyền ra văn bản yêu cầu người dân trình báo. Do đó, đề nghị định kỳ người hưởng lương hưu xác nhận đủ điều kiện hưởng bị bãi bỏ.
Cả nước có hơn 3,3 triệu người hưởng lương hưu. Thời gian qua, cơ quan bảo hiểm xã hội một số địa phương phát hiện một số người không còn sống vẫn được trả lương hưu và phải truy thu cả gốc lẫn lãi.
Để khắc phục, có ý kiến đề xuất trong lần sửa Luật Bảo hiểm xã hội lần này cần đưa quy định tối thiểu một năm hoặc 6 tháng, người hưởng lương hưu phải liên hệ cơ quan bảo hiểm xã hội hay địa phương đang cư trú để kiểm tra thông tin, đưa dữ liệu lên hệ thống. (Quy định này tương tự hàng tháng lao động phải đến trung tâm dịch vụ việc làm khai báo tình trạng mất việc để tiếp tục hưởng trợ cấp thất nghiệp.)
Hoàng Nam tổng hợp.
Miền Tây sạt lở nghiêm trọng, sông Mê Kông “đói” cát, “khát” phù sa
Tân Thế Kỷ *Truyền Thống – Nhân Văn – Trung Thực*
