Thất hứa không chỉ hủy hoại một người mà còn đánh mất cơ hội

Vào triều Bắc Tống, có một vị quan tên là Hồ Vĩnh, bình sinh mong muốn một đời tu đạo. Vào thời Tống Triết Tông (năm 1098 đầu công nguyên), Ông từng gặp một đạo nhân ở huyện Nghi Dương, Thân Châu, Giang Tây. Nhìn thấy đạo sĩ đầu đội khăn xanh, mặc y phục bằng vải đay, với vẻ ngoài kỳ dị, Hồ Vĩnh bước tới và mời vị này tới quán rượu. Trương Bang Cơ, một nhà văn thời Bắc Tống, đã ghi lại những gì xảy ra tiếp theo trong cuốn “Mặc trang mạn lục”.

Vị đạo sĩ nhận lời tiến vào tửu quán, dùng chén lớn uống rất nhiều rượu. Đạo sĩ nói với Hồ Vĩnh: “Sắp tới, ngươi có đi tòng quân không?”. Hồ Vĩnh giật mình, nghĩ bụng sao người này lại biết được. Anh nói: “Sẽ đi”. Vì lúc đó Hồ Vĩnh đang chuẩn bị tòng quân theo lời chiêu mộ của thống soái Diêu Hùng, chỉ huy của Tây Hà, Cam Túc. Đạo sĩ nói: “Phía Tây biên cương đang dụng binh, vậy mau đi thôi.”

Hai người đến nơi Hồ Vĩnh ở, đạo sĩ cầm giấy bút viết một bài thơ: 

“Tế thế ưng tu bất thế tài

 Đụng canh trọng kiến dụng diêm mai

Chủng thành bạch bích nhân hà xứ

Thục liễu hoàng lương mộng vị hồi

 

Tương phủ cựu khai diên sĩ các

Võ di tân trúc vọng tiên đài

Thanh kê xướng triệt hàm quan hiểu

Hảo quyền du vi quy khứ lai”

 

Nguyên gốc: 

济世应须不世才，

调羹重见用盐梅。

种成白璧人何处，

熟了黄梁梦未回。

 

相府旧开延士阁，

武夷新筑望仙台。

青鸡唱彻函关晓，

好卷游帏归去来。

Đạo sĩ viết xong, trao bài thơ cho Hồ Vĩnh, nói: “Giúp ta tặng bài thơ này cho Chương Tướng Công”, nhắc lại: “Chương Tướng Công là một người tốt, nhưng lại đi sai đường.” (Chương Tướng Công ám chỉ Chương Đôn, là tể tướng lúc bây giờ, một nhân vật có vị thế lớn). Hồ Vĩnh hỏi đạo sĩ bài thơ có ý nghĩa gì. Đạo sĩ nói không thể tiết lộ ngay được. Hỏi tên đạo sĩ, đạo sĩ cũng không nói. Ông chỉ nói: “Sớm muộn gì ta cũng về biên cương, có thể sẽ gặp lại”. Đêm xuống, Hồ Vĩnh nói: “Ngài có thể ngủ ở đây”. Đạo sĩ nói: “Ta quay về phủ, ở ngay dưới sông”, nói xong đạo sĩ phủi áo bỏ đi.

Ngày hôm sau, Hồ Vĩnh cử người đi dò hỏi các phủ về vị đạo sĩ nọ. Họ nói rằng không có vị đạo sĩ nào ở đó cả. Dù Hồ Vĩnh đã trình báo lên quan huyện để tìm kiếm trên diện rộng, nhưng cũng không thu được kết quả gì. 

Sau đó Hồ Vĩnh đến Khai Phong phủ, để gặp Vương Sân. Anh kể cho Vương Sân nghe mọi chuyện về cuộc hội ngộ của anh với đạo sĩ, cũng nói rằng anh định mang bài thơ do đạo sĩ viết đến thăm Chương Tể tướng. Vương Sân không nhịn được liền nói: “Ngươi không được đi. Hoàng đế phải dựa vào Chương Tể tướng trong việc phòng thủ biên giới. Nếu Chương tể tướng nhìn thấy bài thơ này, ông ấy chắc chắn sẽ xin từ chức. Như vậy, hoàng đế nhất định sẽ cảm thấy kỳ lạ, sẽ truy tại sao ông ấy từ chức, đến lúc đó ngươi sẽ bị liên lụy.”

Hồ Vĩnh cho rằng Vương Sân nói rất có lý, do vậy anh đã không đến gặp Chương Đôn mà trực tiếp đến Mạc phủ của Diêu Hùng ở Cam Túc, theo Diêu Hùng đến chiếm Thanh Đường Quốc. Sau đó, Chương Đôn trở về phương Bắc, nghe nói có bài thơ này, liền kiếm Hồ Vĩnh để xin. Nhưng bản gốc của bài thơ ở chỗ Vương Sân, nên Hồ Vĩnh đã sao lại một bản và gửi cho anh ta. Sau khi xem bài thơ anh ta thở dài và nói: “Nếu ta biết bài thơ này sớm hơn, ta đã sớm từ quan rồi, sự tình ngày hôm nay có lẽ sẽ không như thế này!?” (bị giáng chức) Chương Đôn nuối tiếc vì gặp bài thơ quá muộn, nhưng thực ra Hồ Vĩnh sợ bị liên quan nên đã không hoàn thành lời giao phó của Đạo sĩ và bỏ lỡ Chương Đôn.

Hồ Vĩnh kể lại câu chuyện anh ta đã từng đến thăm chùa Thiên Khánh, Tần Châu, khi còn trong quân đội. Anh ta nghe nói rằng, một đạo sĩ họ Lữ đã sống ở chùa Thiên Khánh hơn một tháng và vừa mới rời đi gần đây. Hồ Vĩnh sau đó hỏi họ làm thế nào họ biết được người đàn ông đó là đạo sĩ Lữ? Đạo sĩ của chùa Thiên Khánh nói: “Lúc đạo nhân rời đi, trùng hợp bên trong chùa Thiên Khánh đều đến quận lân cận để lập bàn thờ để cầu nguyện cho các vị thần.” Đạo sĩ nói với tiểu đồng: “Ta phải đi rồi, cho ta mượn cây viết để khắc mấy chữ lên tường, khi nào sư phụ người về đưa cho hắn xem”.

Tiểu đồng nói rằng ngôi chùa mới được sửa chữa. Sư phụ cậu dặn không được để chữ khắc bị bẩn. Đạo sĩ nói: “Phiền ngươi mang lư hương này lên trên đốt, ta sẽ rời đi sau khi hết hội Tam Thanh”. Cúng bái xong, đạo sĩ ra sau chính điện, rảo bước tới hồ đá ở dưới bậc thềm, nước trong hồ rất trong. Đạo sĩ nhúng ngón tay vào nước và viết lên tường ngôi đền một bài thơ: 

“Thạch trì thanh thủy thị ngô tâm

Man bí đào hoa đảo ảnh trầm
Nhất đáo qui sơn không khuyết nội

Tiêu nhà trần lũy thất huyền cầm”

Từ “回” (hồi) được viết ở phần cuối khổ đầu của bài thơ. Khi các đạo sĩ quay trở về, họ thấy bài thơ này, đều kinh ngạc thán phục. Họ nghĩ bài thơ này hẳn là do Lữ Động Tân sáng tác. Hồ Vĩnh tiếp tục nói, các bức tường của sảnh chính rất cao, vị trí của những từ trên đó chắc chắn không nằm trong tầm với của cánh tay. Lại nói hai chữ khẩu trong một chữ hồi “回”, được thay đổi vị trí trên dưới, chính là chữ Lữ (吕). Núi Qui trong bài thơ là núi Tần. 

Hồ Vĩnh nhớ lại vị đạo sĩ mà anh ấy đã gặp ở huyện Dịch Dương khi đó, hai người họ đã có một thỏa thuận trước khi tới biên giới, chẳng phải đó là Lữ đạo nhân hay sao?

Hồ Vĩnh không nghe lời đạo nhân nói, hiểu nhầm sự ủy thác của đạo nhân, kết quả không chỉ hủy Chương tể tướng, mà còn bỏ lỡ cơ hội tu đạo của mình, để lại ân hận suốt đời.

Theo Sound Of Hope

An Thanh biên dịch