Tân Thế Kỷ – Sá sùng còn được gọi với cái tên thú vị là “mì chính nhà giàu“. Đặc sản sá sùng Quảng Ninh là loại trùng biển có giá đắt như vàng. Thời xưa đây là một cống vật quý hiếm dâng vua, còn ngày nay để ăn được 1kg sá sùng bạn cần phải chi ra vài triệu đồng – một số tiền không phải là rẻ đối với thực phẩm.
Loài trùng biển có giá cao ngất nhưng vạn người mê
Mỗi khi thủy triều xuống cũng là lúc người dân ở xã đảo Quan Lạn, huyện Vân Đồn, Quảng Ninh, nô nức kéo nhau đi đào lộc biển hay còn gọi là “mì chính nhà giàu” – sá sùng.
Sá sùng (còn gọi là sa trùng) có vẻ ngoài giống giun đất, nhưng kích thước lớn hơn (tầm 5-40). Loài trùng quý giá này thường sinh sống nhiều ở các vùng biển Quảng Ninh. Nơi ẩn náu lý tưởng của nó là các khe cát, hang đá ở các vùng đáy biển sâu đến 30m.
Sá sùng chỉ có thể thu hoạch khi mực nước biển xuống thấp, vào khoảng tháng 3 đến tháng 7 hàng năm. Người đi thu hoạch món đặc sản này phải đi khi thủy triều rút bớt (thường là sáng sớm).
Khi bị bắt lên khỏi mặt biển, chúng thu mình lại, tròn như một quả bóng, cái miệng bé như lỗ van bơm hơi. Da thay đổi màu sắc tùy theo môi trường nó ở, dùng tay sờ vào thấy mềm và mát. Ruột sá sùng giống như ruột giun, chỉ một đường ống từ đầu đến cuối, không có tim, gan, phổi.
Đặc sản sá sùng Quảng Ninh bao gồm 2 loại: sá sùng tươi và sá sùng khô.
Theo chia sẻ của một ngư dân ở đây, trước đây sá sùng là loài chẳng ai thèm, chỉ có dân địa phương thi thoảng đào về để ăn. Nhưng, mấy năm trở lại đây, dân sành ăn truyền tai nhau về một loại “mì chính thiên nhiên”. Từ đó, sá sùng bắt đầu được biết đến nhiều hơn, lượng người mua ngày càng nhiều. Thậm chí, nhiều khách hàng phải tranh nhau mới mua được.
“Mì chính nhà giàu” vì sao có giá cao?
Theo kết quả nghiên cứu của Trường Đại học Khoa học tự nhiên TP. Hồ Chí Minh cho thấy, sá sùng là loại thực phẩm giàu dinh dưỡng với lượng đạm khá cao, chứa nhiều acid amin quý và nhiều khoáng chất, cụ thể có tới 17 nguyên tố khoáng và 18 loại acid amin trong đó có 8 loại không thể thay thế mà phải dung nạp từ thực phẩm…
Thành phần dinh dưỡng trong 100 gram sá sùng khô có chứa acid amin tự do 10,3%, trong đó acid amin có vị ngọt như glycin 3,2%, alanin 2,5%, succinic 0,35%, glutamin 0,25%,… là chất tạo nên hương vị thơm ngọt của loại “mì chính nhà giàu” này. Trong sá sùng còn giàu taurin 3,2%, chất khoáng 1,2%, nên ngay từ xa xưa, loại hải sản này đã được mệnh danh là địa sâm.
Trong Đông y, sá sùng có vị mặn, tính mát, giúp thanh nhiệt, thanh phế tì. Sá sùng đặc biệt nổi tiếng từ ngàn đời xưa với nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe của người. Đối với trẻ nhỏ có thể trạng suy dinh dưỡng khi sử dụng “mì chính nhà giàu” giúp tăng sức đề kháng, hỗ trợ tăng cân, điều trị chứng bệnh còi xương, kích thích ăn ngon, hấp thụ thức ăn nhanh và tốt hơn.
Những người có sức khỏe ốm yếu, sá sùng có giúp điều trị các căn bệnh ho có đờm, ho khan, ho cảm, hen suyễn kéo dài, trị lao phổi hay lòng ngực bứt rứt khó chịu. Sá sùng còn thích hợp cho những người mắc chứng bệnh hay tiểu đêm, tiểu són, suy nhược thần kinh.
Ngoài ra, sá sùng còn hỗ trợ điều trị tăng huyết áp, cải thiện chứng rối loạn thần kinh, cải thiện tình trạng đi tiểu nhiều, chống tình trạng thiếu oxy, huyết khối, có khả năng kháng viêm vô cùng hiệu quả, hỗ trợ cải thiện sức khỏe hệ miễn dịch và ngăn ngừa ung thư.
Sá sùng khô hiện đang là món gia vị được đông đảo các bà nội trợ săn lùng. Được ví là món gia vị vàng ròng, sá sùng có vị ngọt đánh bật được hạt nêm, mì chính, thậm chí cả xương ống ninh.
Mỗi con sá sùng chỉ nhỏ bằng ngón tay trỏ nhưng các bà nội trợ chuyền tai nhau rằng chỉ cần cho 1 – 2 con vào nồi canh là đã có được một nồi canh ngon ngọt đặc biệt. Còn với nồi lẩu thì chỉ cần 3 – 4 con cũng sẽ mang tới một vị ngọt đặc trưng mà mì chính, hạt nêm hay xương ống cũng không thể sánh kịp.
Hơn nữa, nếu như trước đây, việc đào sá sùng dễ dàng, người dân chỉ cần bỏ ra vài giờ có thể tìm thấy cả rổ. Song, hiện nay, sá sùng bỗng trở thành “mì chính nhà giàu” và được săn lùng nhiều hơn khiến cho chúng trở nên hiếm và khó mua hơn.
“Mì chính nhà giàu” giá cao ngất nhưng vẫn đắt hàng
Sá sùng phân bố ở một vài nơi tại Việt Nam như Vân Đồn, Móng Cái (Quảng Ninh), Hải Phòng, Cam Ranh (Khánh Hòa), Vũng Tàu, Cần Giờ (Thành phố Hồ Chí Minh), Phú Quốc và Đông Hưng của Trung Quốc.
Tuy nhiên nhắc đến sá sùng người ta nghĩ ngay đến Quan Lạn thuộc huyện đảo Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh – Địa danh nổi tiếng với sản phẩm sá sùng phơi khô chất lượng cao.
Dân sành ăn chia sẻ rằng, sá sùng đánh bắt ở Quan Lạn được đánh giá là sá sùng thượng hạng nhất, đặc điểm nhận dạng là màu sáng tự nhiên, mình dày, thân ngắn và khi nấu lên thì cho nước ngọt thanh, tròn vị. Còn ở các nơi khác sá sùng có thân dài hơn, màu vàng sậm, có mùi hơi tanh, chất lượng kém hơn và có giá trị thấp chỉ bằng một nửa sá sùng ở đây. Chính vì vậy, giá thành của “mì chính nhà giàu” ở Quan Lạn hiện nay có cao gần gấp rưỡi, gấp đôi so với sá sùng ở các nơi khác.
Chính vì vậy dù giá lên đến 4,5 – 5 triệu đồng/kg nhưng sá sùng vẫn đang rất được ưa chuộng.
Trên thị trường hiện nay, đối với sá sùng tươi, chưa qua sơ chế được các ngư dân mới đánh bắt từ biển lên sẽ có giá dao động từ khoảng 500.000 đồng – 550.000 đồng/kg. Sá sùng đã được phơi khô với kích thước vừa phải thuộc loại cơ bản thường có giá dao động từ 1.800.000 đồng – 2.400.000 đồng/kg. Sá sùng đã được phơi khô và được lựa chọn từ những con to, chắc khỏe, màu sắc đẹp mắt, tươi mới với loại cao cấp này giá bán dao động từ 4.000.000 đồng – 6.000.000 đồng/kg.
Phân biệt sá sùng Quảng Ninh và sá sùng Trung Quốc
2 vùng nổi tiếng về sá sùng là Vân Đồn và Quan Lạn, Quảng Ninh. Sá sùng được đánh bắt ở 2 địa phương này thì được đánh giá là sá sùng thượng hạng, đặc điểm nhận dạng là màu sáng tự nhiên, mình dày, thân ngắn và khi nấu lên thì cho nước ngọt thanh.
Trong khi đó, sá sùng được đánh bắt ở Vũng Tàu, Nha Trang, Phú Quốc thì có thân dài, màu vàng sậm, có mùi hơi tanh. Loại sá sùng này có giá rẻ chỉ bằng 1 nửa sá sùng Quảng Ninh.
Trên thị trường hiện tại còn có loại sá sùng Trung Quốc đã được tẩy trắng đang trà trộn vào. Loại sá sùng Trung Quốc này có màu trắng trong, mỏng và không có mùi thơm đặc trưng.
Nghi Vân (t.h)
VIDEO CHỌN LỌC:
