Người xưa có câu: “Thiện ý một câu ấm ba đông, lời ác lạnh người sáu tháng ròng”. Mỗi người trong đời có thể ai cũng đôi lần đối diện với những lời ác ý, thị phi, đàm tiếu, hay đặt điều. Lựa chọn đối diện như thế nào là ở mỗi người. Gửi đến bạn vài mẩu chuyện sau đây, mong rằng chúng ta có thể bình thản, ung dung đối diện với những điều này.
Câu chuyện thứ nhất
Có một chàng trai từ ngàn dặm xa xôi tìm đến Đại sư Thích Tế ở chùa Nhiên Đăng. Chàng trai kính cẩn thưa rằng:
“Con là một thư sinh luôn biết Tam cương, Ngũ thường… Từ xưa đến nay, con không bao giờ biết nói những lời vu khống bịa đặt, không gây ra chuyện thị phi, nhưng không hiểu vì sao luôn có người dùng lời ác độc chửi bới con, dùng lời bịa đặt dơ bẩn hủy nhục con. Đến hôm nay, con thật sự không chịu nổi nữa, nên con muốn vào chùa cạo tóc làm tăng để xa lánh chốn hồng trần, xin Đại sư hãy thâu nhận đệ tử!”.
Đại sư Thích Tế yên lặng nghe chàng trai nói xong, bèn mỉm cười bảo rằng:
– Thí chủ hà tất vội vã, đợi bần đạo vào trong sân nhặt một chiếc lá sạch, thí chủ sẽ có thể biết được tương lai của mình và biết mình nên làm gì.
Đại sư dẫn chàng trai đến bên một con suối nhỏ chảy ngang qua chùa, tiện tay hái một lá trên cây xuống và bảo với một chú tiểu đi lấy giúp mình một cái thùng và một cái gáo múc nước.
Chú tiểu vội vàng mang thùng gỗ và chiếc gáo hồ lô đến trao cho Đại sư. Thích Tế kẹp lấy chiếc lá sạch trong tay và bảo chàng trai:
– Thí chủ không gây ra chuyện thị phi, xa rời bụi trần, cũng giống như chiếc lá sạch trong tay bần đạo vậy.
Vừa nói, Thích Tế vừa đặt chiếc lá vào trong thùng, xong chỉ vào thùng nói:
– Nhưng hôm nay thí chủ không may gặp phải những lời chửi bới, hủy nhục vây hãm vào trong giếng sâu khổ đau trần thế, có phải giống như chiếc lá sạch bị bỏ vào trong tận đáy thùng này hay không?
Chàng trai thở dài gật đầu thưa:
– Thưa vâng, con chính là chiếc lá dưới đáy thùng.
Đại sư Thích Tế đặt thùng nước lên trên một tảng đá bên cạnh bờ suối, khom người múc một gáo nước dưới suối lên, nói:
– Đây là một câu chửi bới dành cho thí chủ, với ý đồ muốn nhấn chìm thí chủ.
Vừa nói, Đại sư vừa dội gáo nước lên trên chiếc lá trong thùng, chiếc lá dao động mạnh, sau đó lặng lẽ nổi lại lên mặt nước.
Đại sư khom lưng múc thêm một gáo nước kế tiếp, bảo rằng:
– Đây là câu chửi bới độc ác của loại người thô lỗ thấp hèn dành cho thí chủ, vẫn với một mưu đồ là muốn nhấn chìm thí chủ như trước, vậy thí chủ hãy nhìn xem lần này chiếc lá sẽ như thế nào.
Theo cách đã làm, Đại sư dội gáo nước lên chiếc lá, nhưng chiếc lá chỉ lắc lư và lại nổi lên trên mặt nước như cũ.
Chàng trai hết nhìn nước trong thùng, rồi lại nhìn chiếc lá nổi bềnh bồng, thưa với Đại sư:
– Chiếc lá không hề bị tổn hại, chỉ là nước trong thùng sâu, chiếc lá theo mực nước mà cách miệng thùng càng lúc càng gần…
Đại sư Thích Tế nghe xong, mỉm cười gật đầu, lại múc thêm một gáo dội lên chiếc lá, bảo chàng trai rằng:
– Lời nói bịa đặt hay xỉ mạ thấp hèn… không có cách nào đánh chìm được một chiếc lá sạch. Chiếc lá sạch bị dao động bởi những lời nói vu khống, hủy báng dội lên thân nó, nhưng nó không những không bị chìm xuống dưới đáy, ngược lại tùy theo mức gia tăng của nước, chính là những lời nói vô bổ, tùy tiện và thô lỗ, khiến nó càng nổi lên cao, từng bước từng bước xa rời đáy thẳm.
Đại sư vừa nói, vừa tiếp tục đổ nước vào thùng, thoáng chốc nước tràn đầy, chiếc lá rốt cuộc đã nổi lên trên mặt thùng.
Chiếc lá rực rỡ, giống như một chiếc thuyền lá nhỏ, nhẹ nhàng nhấp nhô, lắc lư theo dòng nước. Đại sư Thích Tế ngắm nhìn chiếc lá cảm thán rằng:
– Nếu lại có thêm những lời vu khống thô lậu, hủy báng thấp hèn, thì càng tuyệt.
Chàng thanh niên nghe xong, không hiểu thâm ý, bèn thưa với Đại sư rằng:
– Vì sao Ngài lại nói như thế?
Đại sư Thích Tế cười, múc thêm hai gáo nước, dội lên chiếc lá trong thùng, nước trong thùng tràn ra bốn phía, lôi theo chiếc lá xuống tới dòng suối, chiếc lá nhập dòng ung dung trôi đi.
Đại sư bảo chàng trai:
– Những lời bịa đặt, vu khống, sỉ mạ thấp hèn bỉ ổi… rốt cuộc sẽ giúp cho chiếc lá vượt thoát được vòng kiềm tỏa, hướng đến sông dài, biển lớn và những phương trời cao rộng thênh thang.
Chàng thanh niên bỗng nhiên tỏ ngộ, vui mừng khấu tạ Đại sư Thích Tế:
– Thưa Đại sư, con đã hiểu rõ rồi, một chiếc lá sạch sẽ không bao giờ bị nhấn chìm xuống đáy nước. Những lời nói vu khống bịa đặt, phỉ báng, sỉ nhục chỉ có thể giúp gội rửa một tâm hồn vốn đã trong sạch, lại càng trong sạch thêm mà thôi.
Đại sư Thích Tế mỉm cười.
Câu chuyện thứ hai
Vị Tổng giám đốc gọi một nhân viên và hỏi chuyện:
– Tôi thấy cậu cũng đứng đắn, chững chạc và rạch ròi. Vậy sao trong công ty vẫn có lời ra tiếng vào, dị nghị đàm tiếu?
Nhân viên này trả lời:
– Thưa anh, trời nắng hạn cả tuần nay, đang trưa nắng gắt bỗng đổ trận mưa rào, người nông dân thì mừng rỡ ra mặt vì ruộng đất thoát khỏi hạn hán, kẻ làm nghề rửa xe hớn hở cười nói vì khách rửa xe đông, nhưng những người đang trên đường thì lại ghét cay ghét đắng vì đường bẩn và bị mưa ướt người.
Trăng mùa thu sáng vằng vặc như gương treo trên bầu trời đêm, hàng thi nhân vui mừng gặp dịp thưởng du ngâm vịnh, nhưng bọn đạo chích lại ghét vì ánh trăng quá sáng tỏ.
Trời đất kia vốn vô tư không thiên vị, mà cơn nắng mưa thời tiết vẫn bị thế gian trách hận ghét thương. Còn bản thân em cũng đâu phải một người vẹn toàn thì làm sao tránh khỏi tiếng chê bai chỉ trích.
Cho nên em nghĩ rằng: Đối với tiếng thị phi trong thế gian nên bình tâm suy xét, đừng nên vội tin nghe. Cấp trên nghe lời thị phi thì nhân viên bị hại. Cha mẹ tin nghe lời thị phi thì con cái bị ruồng bỏ. Vợ chồng tin nghe lời thị phi thì gia đình ly tán…
***
Chúng ta đối diện với hết thảy những bất công, trớ trêu của cuộc sống, tựa như những gáo nước dội liên tiếp lên chiếc lá sạch, như những lời sau lưng vị nhân viên kia. Có va chạm, ắt sẽ có đau đớn, và có dao động. Nhưng chiếc lá sạch kiên định, chỉ lắc lư vài cái, rồi lại nổi lên. Tâm chúng ta cũng vậy. Khi gặp sự việc không như ý, ta có thể dao động, nhưng rồi ta biết coi nhẹ những lợi ích vật chất, biết xả bỏ sự oán hận, tranh đấu, những suy nghĩ không tốt khác, tâm ta sẽ nhẹ nhàng, ta sẽ bình thản vượt qua.
Nếu không có những gáo nước đó, làm sao chiếc lá có thể thoát ra khỏi cái thùng kia? Phải chăng đây chính là cách “trả nghiệp” để có thể thật sự thoát khỏi khổ đau, cũng là sự thăng hoa của sinh mệnh, xuất được tâm từ bi để đối đãi với những lời bịa đặt? Chính những gáo nước ấy đã làm chiếc lá sạch hơn và có thể nổi lên miệng thùng, rồi nhập vào dòng suối chảy ra biển lớn đấy thôi. Bạn cũng chỉ có thể làm điều tốt nhất bạn cần làm như cách mà vị nhân viên kia đối đãi.
Con người sống trên đời cũng vậy, đối diện với những lời lẽ thị phi, vu khống, hay những bất công gặp phải, hãy thử nghĩ theo cách ngược lại xem, biết đâu kiếp trước mình cũng đã đối xử với họ như vậy, vậy thì nay hãy cứ bình thản thôi, nào có gì để uất ức, oán hận? Hơn nữa, giả sử họ có đặt điều, nhưng nếu tâm ta rất trong sáng, hành vi của ta cũng rất ngay chính, thì có ai nghe theo những điều vu khống ấy chăng?
Vậy nên, đừng để những lời phỉ báng, sỉ nhục, hay nghịch cảnh làm chúng ta nản lòng, nhụt chí. Hãy cứ ung dung, thản đãng, làm một người tốt..
Chân Tâm (t/h)
Tham khảo DKN
Xem thêm:
