Kết quả của “thử nghiệm” chính sách tiền tệ chống lại mọi lý thuyết kinh tế của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, hạ lãi suất mạnh tay khi lạm phát tăng, đã đẩy nền kinh tế này vào khủng hoảng tồi tệ, lạm phát có thời điểm lên tới gần 3 con số trong khi đồng nội tệ mất giá 40% mỗi năm. Dữ liệu công bố chính thức trong tháng 5/2023 cho thấy lần đầu tiên kể từ 2002, NHTW nước này có dự trữ ngoại hối âm.
Dự trữ ngoại hối ròng của ngân hàng trung ương (NHTW) Thổ Nhĩ Kỳ lần đầu tiên rơi vào vùng âm kể từ năm 2002, ở mức -151,3 triệu USD vào ngày 19/5, theo công bố của Tổng cục thống kê Thổ Nhĩ Kỳ.
Cuộc đua vào ghế tổng thống của Thổ Nhĩ Kỳ đang diễn ra, dự báo rằng Tổng thống Tayyip Erdogan chiến thắng bất chấp các chính sách kinh tế cực đoan của ông đang đẩy quốc gia này vào khủng hoảng tồi tệ. Với việc đánh cược rằng tổng thống đương nhiệm sẽ chiến thắng (kết quả công bố ngày 28/5 tới đây) và hậu quả của nó là đồng nội tệ tiếp tục mất giá trầm trọng, kinh tế chìm sâu hơn vào khủng hoảng đã thúc đẩy cầu ngoại tệ USD tăng vọt.
Theo Reuters, nhu cầu ngoại hối ở Thổ Nhĩ Kỳ đã tăng lên mức kỷ lục trước ngày 14/5 do các công ty và cá nhân kỳ vọng rằng đồng lira, vốn đã mất giá 44% vào năm 2021 và 30% vào năm 2022, sẽ lao dốc sau cuộc bỏ phiếu.
Dự trữ ngoại hối của NHTW đã sụt giảm trong những năm gần đây do các biện pháp can thiệp tốn kém vào thị trường và các nỗ lực khác nhằm hạ nhiệt nhu cầu ngoại hối.
Tổng thống đương nhiệm, trong nhiều năm, đã điều hành nền kinh tế cực đoan; thuế cao, chi tiêu chính phủ lớn để thúc đẩy tăng trưởng, in tiền không kiểm soát và duy trì lãi suất thấp bất chấp lạm phát cao. Lạm phát hàng năm tăng vọt lên mức 84% vào cuối năm 2022 và hiện vẫn ở mức 44%. Cách điều hành chính sách tiền tệ của NHTW Thổ Nhĩ Kỳ, theo chỉ đạo của ông Erdogan, đã đẩy đất nước vào suy kiệt do lạm phát, mất giá nội tệ, bán ngoại tệ dự trữ để ổn định tỷ giá và kết cục là “cạn kiệt” hoàn toàn dự trữ ngoại hối như hiện nay.
Dự trữ ròng của ngân hàng đã giảm 2,48 tỷ USD trong tuần tính đến ngày 19/5, xuống mức thấp nhất kể từ tháng 2/2002. Dự trữ ngoại hối của Thổ Nhĩ Kỳ đã giảm 27,7 tỷ USD kể từ cuối năm 2022.
Theo Quang Nhật, NTDVN
Tân Thế Kỷ Truyền Thống – Nhân Văn – Trung Thực
