Tân Thế Kỷ – Đọc sách là một thói quen tốt mà ai cũng cần duy trì. Sách có một vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống. Một cuốn sách ngoài việc truyền tải thông điệp nào đó, nó còn mang theo năng lượng tích cực hoặc tiêu cực tác động đến người đọc.
Sách hay bổ ích như linh đan, sách xấu nguy hại hơn độc dược
Người biết chọn sách tốt mà đọc thì tâm hồn sẽ được nuôi dưỡng, thanh lọc, đức hạnh không ngừng thăng hoa; còn người nếu chẳng may đọc phải những cuốn sách xấu, sẽ khiến tư tưởng ngày càng trở nên méo mó, lệch lạc, biến dị.
Nói về lợi hại của việc đọc sách tốt và sách xấu, trong cuốn “Duyệt Vy Thảo Đường Bút Ký” của học giả Kỷ Hiểu Lam đời nhà Thanh, có ghi chép câu chuyện như vậy:
Có vị quan nọ đang đi dạo một mình vào lúc giữa đêm. Đột nhiên ông ta gặp lại một người bạn cũ đã mất. Tuy nhiên, bản thân ông là một người dũng cảm nên không hề sợ hãi, bèn hỏi người bạn: “Anh đi đâu thế?”
Người bạn trả lời: “Tôi đang làm Minh lại (một viên quan dưới âm phủ). Tôi phải trông coi khu làng phía Nam. Tôi đang trên đường đi đến đó thì tình cờ gặp ông”.
Vậy là hai người đi cùng nhau. Khi đi qua một ngôi nhà cũ, vị Minh lại nói: “Đây là nhà của một vị học giả đức hạnh và cao thượng”.
Vị quan hỏi ông ta: “Tại sao anh biết người đàn ông sống trong ngôi nhà này là một vị học giả đức hạnh và cao thượng?”
Minh lại đáp: “Hàng ngày, người ta rất bận rộn với công việc mưu sinh và tâm hồn của họ bị chôn vùi trong đó. Đêm đến, khi đi ngủ, mọi người đều không còn nghĩ về điều gì nữa. Vào lúc đó, nguyên thần của họ sẽ xuất ra ngoài. Nếu một người thường đọc những quyển sách tốt, ví dụ như ‘Luận Ngữ’ của Khổng Tử, ‘Ly Tao’ của Khuất Nguyên, và ‘Sử Ký’ của Tư Mã Thiên, thì một trường ánh sáng nhiều màu sắc và chói sáng sẽ phát ra từ trăm khiếu của người đó. Những ánh sáng rực rỡ nhất có thể cao đến tận trời, tỏa sáng như Mặt Trăng và các vì tinh tú. Những ánh sáng tiếp theo có thể xa tới vài trượng. Những ánh sáng tiếp nữa có thể xa đến vài thước. Và những ánh sáng dù yếu nhất cũng đã sáng như một ngọn đèn chiếu ra ngoài cửa sổ. Người bình thường không thể thấy điều này. Chỉ có hồn ma và những vị Thần mới có thể nhìn thấy điều như thế”.
Vị quan tò mò hỏi ông ta: “Tôi dành nhiều thời gian hàng ngày để đọc sách, vậy trường ánh sáng của tôi thế nào khi tôi ngủ?”
Minh lại ngập ngừng một lúc rồi trả lời: “Ngày hôm qua tôi đi qua nhà ông, lúc đó ông đang ngủ trưa. Tôi thấy rằng ông đọc rất nhiều sách, nhưng lại ít đọc sách của Thánh hiền. Hầu hết các sách ông đọc đều là vì ham muốn của cá nhân, vì để giải trí và thiếu chân thực. Vì vậy mà mỗi chữ đều biến thành khói đen và bao trùm ngôi nhà của ông. Ngôi nhà của ông giống như được che phủ bởi bóng tối và sương mù dày đặc, đến nỗi ánh sáng không thể nào chiếu vào được”.
Qua câu chuyện này, chúng ta có thể thấy sách tốt như đèn sáng, sách xấu như mực đen. Một cuốn sách ngoài việc truyền tải thông điệp nào đó, nó còn mang theo năng lượng tích cực hoặc tiêu cực tác động đến người đọc. Vì thế, có người đọc xong thì vui suốt mấy ngày, có người đọc xong thì buồn cả tháng.
Sách hay bổ ích như linh đan, sách xấu nguy hại hơn độc dược. Nếu đọc được một cuốn sách dạy làm người tốt, bạn sẽ nuôi dưỡng cho mình một trái tim và tâm hồn trong sáng. Và giống như câu chuyện tâm linh ở trên, nhìn vào không gian khác, thân thể bạn có thể tỏa ra ánh sáng lấp lánh và xa đến mười ngàn trượng. Nhưng nếu bạn chỉ biết vùi đầu bên những trang sách xấu, thì cũng đồng nghĩa với việc bạn đang bôi thêm những thứ xấu xí lên tâm hồn mình. Và nhìn từ một không gian khác, con người bạn đang phát ra rất nhiều khí đen và xấu bẩn. Điều đó thật chẳng đáng sợ lắm sao!
Việc lựa chọn cho mình một cuốn sách như thế nào là một việc vô cùng quan trọng. Bởi suy cho cùng, bộ não của con người chỉ như một cái thùng chứa, bất cứ cái gì bạn bỏ vào trong đó, chúng đều trở thành đặc tính của cái thùng chứa đó.
Vậy nên, hãy làm một người có trí huệ, lựa chọn cho mình nhiều cuốn sách quý để đọc, từ đó nuôi dưỡng cho mình những điều thiện lương và tốt đẹp, bạn nhé!
Đọc sách Thánh hiền, thân tỏa hào quang – xem truyện giải trí, khói đen bao phủ…
Chuyện kể rằng: xưa kia, có vị quan nọ đang đi dạo một mình vào lúc giữa đêm. Đột nhiên ông ta gặp lại một người bạn cũ đã mất. Tuy nhiên, bản thân ông là một người dũng cảm nên không hề sợ hãi, bèn hỏi người bạn: “Anh đi đâu thế?”
Người bạn trả lời: “Tôi đang làm Minh lại (một viên quan dưới âm phủ). Tôi phải trông coi khu làng phía Nam. Tôi đang trên đường đi đến đó thì tình cờ gặp ông”.
Vậy là hai người đi cùng nhau. Khi đi qua một ngôi nhà cũ, vị Minh lại nói: “Đây là nhà của một vị học giả đức hạnh và cao thượng”.
Vị quan hỏi ông ta: “Tại sao anh biết người đàn ông sống trong ngôi nhà này là một vị học giả đức hạnh và cao thượng?”
Minh lại đáp:
“Hàng ngày, người ta rất bận rộn với công việc mưu sinh và tâm hồn của họ bị chôn vùi trong đó. Đêm đến, khi đi ngủ, mọi người đều không còn nghĩ về điều gì nữa. Vào lúc đó, nguyên thần của họ sẽ xuất ra ngoài.
Nếu như một người thường đọc những quyển sách tốt, ví dụ như ‘Luận Ngữ’ của Khổng Tử, ‘Ly Tao’ của Khuất Nguyên, và ‘Sử Ký’ của Tư Mã Thiên, thì một trường ánh sáng nhiều màu sắc và chói sáng sẽ phát ra từ trăm khiếu của người đó.
Những ánh sáng rực rỡ nhất có thể cao đến tận trời và tỏa sáng như Mặt Trăng và các vì tinh tú. Những ánh sáng tiếp theo có thể xa tới vài trượng. Những ánh sáng tiếp nữa có thể xa đến vài thước. Và những ánh sáng dù yếu nhất cũng đã sáng như một ngọn đèn chiếu ra ngoài cửa sổ. Người bình thường không thể thấy điều này. Chỉ có hồn ma và những vị Thần mới có thể nhìn thấy điều như thế”.
Vị quan tò mò hỏi ông ta: “Tôi dành nhiều thời gian hàng ngày để đọc sách, vậy trường ánh sáng của tôi thế nào khi tôi ngủ?”
Minh lại ngập ngừng một lúc rồi trả lời:
“Ngày hôm qua tôi đi qua nhà ông, lúc đó ông đang ngủ trưa. Tôi thấy rằng ông đọc rất nhiều sách, nhưng lại ít đọc sách của Thánh hiền. Hầu hết các sách ông đọc đều là vì ham muốn của cá nhân, vì để giải trí và thiếu chân thực. Vì vậy mà mỗi chữ đều biến thành khói đen và bao trùm ngôi nhà của ông. Ngôi nhà của ông giống như được che phủ bởi bóng tối và sương mù dày đặc, đến nỗi ánh sáng không thể nào chiếu vào được”.
Người xưa đọc sách như thế nào?
“Dẫu có bạc vàng trăm vạn lạng. Chẳng bằng kinh sử một vài pho” (Lê Quý Đôn). Đáng tiếc là hiện nay, Việt Nam chúng ta lại có văn hóa đọc nghèo nàn so với các nước trên thế giới.
Trong khi ở các nước như Pháp, Nhật Bản, trung bình mỗi người đọc 20 cuốn sách/năm, người dân Singapore đọc 14 cuốn/năm, người Malaysia đọc 10 cuốn/năm… thì mỗi năm người Việt Nam chỉ đọc trung bình 4 cuốn sách. Những cuốn sách có thể “làm mưa làm gió” trong giới trẻ, đáng tiếc thay, lại là những cuốn truyện ngôn tình.
Chúng ta vẫn thường nghe câu: “Ôn cố tri tân”, hay “ôn cổ minh kim”. Vậy người xưa đọc sách như thế nào?
Tranh thủ thì giờ đọc sách, khắc phục hoàn cảnh túng thiếu mà đọc sách
Xưa kia ở vùng đất Chí Linh, Hải Dương, có cậu bé Mạc Đĩnh Chi từ nhỏ đã mồ côi cha, nhà nghèo, hai mẹ con phải đi vào rừng sâu hái củi để kiếm sống hàng ngày.
Mẹ ông chịu thương chịu khó dành dụm tiền mong con đi học lấy cái chữ. Hiểu được lòng mẹ, Mạc Đĩnh Chi càng ra sức học tập. Ông chăm chỉ đọc sách, nghiền ngẫm nội dung, kể cả những lúc gánh củi đi bán. Không có sách học, thì mượn thầy mượn bạn. Không có tiền mua nến để đọc sách, thì Mạc Đĩnh Chi đốt củi, hết củi thỉ lấy lá rừng đốt lên để học.
Với nghị lực phi thường như vậy, chẳng bao lâu Mạc Đĩnh Chi đã nổi tiếng là thần đồng Nho học. Khoa thi Giáp Thìn (1304), thi hội, Mạc Đĩnh Chi đỗ Hội nguyên, thi Đình, ông đỗ Trạng nguyên. Mạc Đĩnh Chi còn được Thiên tử nhà Nguyên phong là “Lưỡng quốc Trạng nguyên” của Trung Hoa và Đại Việt.
Đọc sách chăm chú, nghiền ngẫm kĩ càng
Khi về già, Khổng Tử đảm nhiệm việc chú giải Kinh Dịch. Là một trong năm cuốn sách (Ngũ Kinh) sử dụng trong giáo dục thời đó và là cuốn sách cổ xưa nhất của Trung Quốc, Kinh Dịch giảng giải về vận mệnh, về vũ trụ và về triết học.
Khổng Tử đã đọc Kinh Dịch khắc trên thẻ tre nhiều đến mức mà những dây da trâu để buộc các thẻ tre bị đứt và phải thay tới ba lần. Và ông vẫn than thở rằng không có đủ thời gian để học. Khổng Tử nói: “Nếu Trời cho ta kéo dài cuộc sống, ta sẽ dành năm mươi năm cho việc nghiên cứu Kinh Dịch, sau đó ta có thể sống mà không có khiếm khuyết lớn.”
Đêm khuya thanh vắng, sáng sớm tinh mơ, đọc sách cần cù không nghỉ
Văn nhân thời xưa gọi thư phòng là “Kê song”. Cảnh đêm khuya yên ắng, kẻ sỹ nghe tiếng gà gáy mà trở dậy đọc sách đã trở nên quen thuộc trong thi ca. La Ẩn thời Đường viết:
“Kê song dạ tĩnh khai thư quyển”
(Bên khung cửa sổ giữa đêm thanh vắng lần giở cuốn sách)
Tiếng gà gáy biểu thị sự trân quý của thời gian, sự trân quý của sinh mệnh, như một tiếng chuông cảnh báo đối với người chí sỹ khiến lòng người bừng tỉnh. Kẻ không có chí thì tiêu trầm, lãng phí thời gian; kẻ có chí thì sự ắt thành, biết quý tiếc thời gian như vàng ngọc.
Nhan Chân Khanh cũng viết trong “Cần học” (Cần cù học tập) rằng:
“Tam canh đăng hỏa ngũ canh kê,
Chính thị nán nhi độc thư thời.
Hắc phát bất tri cần học tảo,
Bạch thủ phương hối độc thư trì.”
(Canh ba lên đèn canh năm gà gáy, chính là lúc nam nhi đọc sách. Khi tóc xanh không biết dậy sớm cần cù đọc sách, Tới khi bạc đầu hối hận thì đọc sách cũng đã muộn)
Chiểu theo sách Thánh Hiền mà tu dưỡng Đức Hạnh
Lê Quý Đôn nói: “Đọc sách không cần nhiều, đọc một chữ đem áp dụng làm việc được một chữ, thế là được.”
Dương Chứ là Lễ bộ Thượng thư trong triều đình nhà Minh (1368 – 1644). Một đêm, ông nằm mơ thấy mình đang đi dạo quanh một khu vườn và ông bâng quơ hái hai quả mận trên cây. Sau khi tỉnh dậy, ông tự trách mình, “Là ta đã không thấu hiểu đạo nghĩa và tư lợi nên đã trộm lấy hai trái mận trong giấc mơ!”. Từ đó, ông chú tâm hơn tới việc rèn luyện tâm tính.
Khi Dương Chứ làm Thượng thư bộ Lễ, ba thước đất của ông bị người hàng xóm lấy mất. Gia đình ông cãi nhau với người hàng xóm về việc này và mong Dương Chứ can thiệp, nhưng Dương Chứ chỉ cười và viết một bài thơ:
“Dư địa vô đa mạc giảo lượng,
Nhất điều phân thành lưỡng gia tường,
Phổ thiên chi hạ giai vương thổ,
Tái nhượng tam xích hựu hà phương”.
Tạm dịch:
Đất trống không nhiều chớ so đo ;
Đường kẻ chia đôi 2 tường nhà;
Đất trong thiên hạ Vua làm chủ;
Nhường người 3 thước có làm sao.
Thái độ khiêm nhường và nhã nhặn của Dương Chứ đã làm thay đổi suy nghĩ của người hàng xóm. Điều này khiến anh ta thôi không tranh chấp nữa và còn nhường ba thước đất của bản thân mình, để rồi tạo thành một con hẻm rộng sáu thước.
***
Cuộc sống không chỉ là những buổi sáng chạy thể dục dưới trời đầy sương mù ở công viên, hay tụ tập tán gẫu với bạn bè… Mà ngồi nghiền ngẫm và đắm mình bên những trang sách cũng là một điều vô cùng ý nghĩa trong kiếp nhân sinh vậy.
Tuy nhiên, lựa chọn cho mình một cuốn sách như thế nào lại là một việc vô cùng quan trọng. Bởi bộ não của con người tựa như một cái thùng chứa, bất cứ cái gì bạn bỏ vào trong đó, chúng đều trở thành đặc tính của cái thùng chứa đó.
Nếu bạn đọc được một cuốn sách dạy làm người tốt, bạn sẽ nuôi dưỡng cho mình một trái tim và tâm hồn trong sáng. Và giống như câu chuyện tâm linh ở trên, nhìn vào không gian khác, thân thể bạn có thể tỏa ra ánh sáng lấp lánh và xa đến mười ngàn trượng. Nhưng nếu bạn chỉ biết vùi đầu bên những trang sách xấu, thì cũng đồng nghĩa với việc bạn đang bôi thêm những thứ xấu xí lên tâm hồn mình. Và nhìn từ một không gian khác, từ con người bạn chính là đang phát ra rất nhiều khí đen và xấu bẩn. Điều đó thật chẳng đáng sợ lắm sao!
Vậy nên, hãy làm một người có trí huệ, lựa chọn cho mình nhiều cuốn sách quý để đọc, để từ đó nuôi dưỡng cho mình những điều thiện lương và tốt đẹp!
Chân Tâm t/h
Xem thêm:
