Tân Thế Kỷ – Hôm 17/6, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đã có một cuộc nói chuyện “thẳng thắn” với Ngoại trưởng Trung Quốc Tần Cương ở Bắc Kinh, khi ông Blinken bắt đầu chuyến thăm cấp cao kéo dài 2 ngày tại Trung Quốc trong bối cảnh quan hệ hai nước đang ở mức thấp nhất.
Ông Blinken là ngoại trưởng đầu tiên công du Trung Quốc trong 5 năm qua, và là quan chức cấp cao nhất của Hoa Kỳ thực hiện chuyến công du như vậy kể từ khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức vào đầu năm 2021.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ đã tổ chức một cuộc đối thoại “thẳng thắn” và “mang tính xây dựng” trong hơn 7 tiếng rưỡi đồng hồ với Ngoại trưởng Trung Quốc Tần Cương vào Chủ nhật, mặc dù họ dường như không đạt được tiến bộ cụ thể về các tranh chấp bao gồm Đài Loan, thương mại, nhân quyền và fentanyl.
Trong cuộc họp, ông Blinken đã “nhấn mạnh tầm quan trọng của ngoại giao và duy trì các kênh liên lạc cởi mở về toàn bộ các vấn đề nhằm giảm nguy cơ hiểu lầm và tính toán sai lầm” – phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, Matt Miller cho biết trong một tuyên bố được phát hành sau cuộc họp.
“Bộ trưởng đã nêu ra một số vấn đề cần quan tâm” – ông Miller nói nhưng không đề cập chi tiết.
Ông Miller cũng cho biết ông Blinken đã mời ông Tần đến thăm Washington và “họ đã đồng ý sắp xếp một chuyến thăm đối ứng vào thời điểm phù hợp với cả hai bên”.
Blinken sẽ gặp nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc, Vương Nghị, vào thứ Hai, các nhà quan sát đang theo dõi chặt chẽ liệu xem liệu một cuộc gặp với nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình có diễn ra hay không.
Các chuyến đi trước đây của nhà ngoại giao hàng đầu Hoa Kỳ thường sẽ gặp mặt trực tiếp với nhà lãnh đạo hàng đầu của Trung Quốc, nhưng hiện tại quan hệ giữa hai nước đang ở mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ.
Các quan chức của Hoa Kỳ và Trung Quốc cho thấy kỳ vọng thấp đối với chuyến thăm, tuy họ đều mô tả cuộc gặp là các cuộc đàm phán “thẳng thắn” và “mang tính xây dựng”, nhưng các nhà quan sát bên ngoài lại cho thấy kỳ vọng thấp về bất kỳ bước đột phá lớn nào ngay cả trước cuộc đàm phán của họ.
Trước đó, Chen Lijian, một nhà bình luận về Trung Quốc tại Hoa Kỳ, nói với The Epoch Times vào ngày 15/6 rằng – Chuyến đi này sẽ không “tạo ra bất kỳ thỏa thuận theo từng giai đoạn hay kết quả cụ thể nào” bởi vì ĐCSTQ được thiết lập để mọi quyết định cuối cùng đều do nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đưa ra.
Trong khi đó, ông Tập Cận Bình đã tăng cường nỗ lực chuẩn bị cho cánh quân sự và người dân Trung Quốc để đối phó với xung đột. Vào ngày 30/5, ông Tập nói với các quan chức của ủy ban an ninh quốc gia rằng họ “phải chuẩn bị cho các tình huống xấu nhất và cực đoan, đồng thời sẵn sàng đương đầu với thử thách lớn của gió lớn, nước đục và thậm chí cả những cơn bão nguy hiểm.”
Ông Tập đã nhiều lần tuyên bố sẽ sáp nhập Đài Loan, một hòn đảo mà Trung Quốc coi là lãnh thổ của mình, và không loại trừ khả năng tiến hành chiến tranh để đạt được mục tiêu đó. Trong những năm gần đây, Đài Loan đã phải hứng chịu những hành vi quấy rối quân sự ngày càng leo thang từ Bắc Kinh.
Tuy nhiên, Washington vẫn duy trì mối quan hệ bền chặt với Đài Loan theo một khuôn khổ được quy định trong Đạo luật Quan hệ Đài Loan, trong đó buộc Washington phải cung cấp cho Đài Bắc các phương tiện để tự vệ.
Đầu tháng này, một tàu chiến Trung Quốc đã va chạm trong phạm vi 137m với một tàu khu trục Hoa Kỳ, mà theo quân đội Hoa kỳ là họ đang trong một sứ mệnh chung giữa Canada và Mỹ khi đi qua eo biển Đài Loan. Washington đã mô tả cuộc diễn tập hải quân của Trung Quốc là “không an toàn”, trong khi Bắc Kinh bảo vệ hành động của mình bằng cách cáo buộc “các nước liên quan” cố tình gây rủi ro.
Trong cuộc họp hôm Chủ nhật, Tần Cương đã mô tả Đài Loan là “cốt lõi của các lợi ích cốt lõi của Trung Quốc”, là “vấn đề hệ quả nhất” và “rủi ro nổi bật nhất” trong quan hệ Mỹ-Trung, theo thông báo từ Bộ Ngoại giao Bắc Kinh.
Trong khi Trung Quốc đưa ra lập trường ngày càng quyết đoán, thì các nhà phân tích cho rằng họ vẫn phải đồng ý với chuyến thăm của Blinken để củng cố các mối quan hệ, vì sự phục hồi kinh tế sau COVID của Trung Quốc đang mất đà, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên đạt mức cao kỷ lục và tâm lý đầu tư nước ngoài đang suy giảm vì các quy định của chính quyền Trung Quốc.
“Nếu ĐCSTQ hoàn toàn bất hòa với Hoa Kỳ, hoặc thậm chí dẫn đến một cuộc xung đột, thì hầu như tất cả các nhà đầu tư nước ngoài sẽ rút khỏi đại lục, đó là tình huống mà ĐCSTQ không muốn thấy” – nhà bình luận về các vấn đề Trung Quốc Li Linyi nói.
Ông Chen Lijia cũng nói rằng Trung Quốc sẽ không thể tiếp tục phát triển nếu không có Hoa Kỳ.
Trước chuyến thăm của Blinken tới Trung Quốc, một số nhà lập pháp Đảng Cộng hòa đã đưa ra tuyên bố và đặt câu hỏi tại sao Blinken lại chọn đến thăm ngay bây giờ.
Vào ngày 17/6, Thượng nghị sĩ Marsha Blackburn cho biết chính quyền Biden không nên cố gắng xoa dịu Trung Quốc, do ý định của chế độ này là muốn chống lại Hoa Kỳ.
Bà nói: “Tập Cận Bình đã làm rõ các ưu tiên của mình: Ông ấy muốn thống trị Hoa Kỳ, và một cuộc gặp sẽ chỉ cung cấp cho đảng của ông ấy thêm đạn dược để làm chúng ta bẽ mặt trên trường thế giới”. “Thay vào đó, Tổng thống Biden nên tập trung vào việc xây dựng một quân đội mạnh có thể cạnh tranh với nhiệm vụ thống trị toàn cầu của ĐCSTQ”.
Vài ngày trước khi Blinken lên đường sang Trung Quốc, trợ lý Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Daniel Kritenbrink, đã nói với các phóng viên rằng: “Chúng ta không đến Bắc Kinh với mục đích tạo ra một bước đột phá hoặc chuyển đổi nào đó trong việc đàm phán”.
“Đây không phải là chuyến thăm mà tôi có thể đoán trước được một danh sách dài các thoả thuận có thể được đàm phán từ đó.”
Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Michael McCaul (R-Texas) đã kêu gọi ông Blinken áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức ĐCSTQ.
Ông McCaul cho biết vào ngày 14/6 rằng: “Chính quyền Biden đang kìm hãm các hành động an ninh quốc gia của Hoa Kỳ để theo đuổi các cuộc đàm phán không có kết quả với ĐCSTQ”.
Ngoại trưởng Blinken dự kiến sẽ dùng bữa tối làm việc với ông Tần Cương vào ngày 18/6 tại khu phức hợp xa hoa ở Bắc Kinh, sau đó là cuộc gặp với nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc, Vương Nghị, vào ngày 19/6.
Theo Reuters, các quan chức và nhà phân tích Hoa Kỳ kỳ vọng chuyến thăm của Blinken sẽ mở đường cho nhiều cuộc gặp song phương hơn trong những tháng tới, bao gồm các chuyến đi có thể sẽ thực hiện của Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen và Bộ trưởng Thương mại Gina Raimondo.
Chuyến thăm này cũng có thể tạo tiền đề cho các cuộc đàm phán giữa ông Tập và ông Biden tại các hội nghị thượng đỉnh đa phương vào cuối năm nay.
Hoàng Dung (t/h)
Theo The Epoch Times, Reuters, CNN
Xem Thêm:
Chủ tịch Tập Cận Bình gặp Bill Gates trước chuyến thăm của Ngoại trưởng Hoa Kỳ
Trước chuyến thăm của Blinken, vụ hack của Trung Quốc bị phanh phui
Tân Thế Kỷ *Truyền Thống – Nhân Văn – Trung Thực*
