Tân Thế Kỷ – Khi bạn không ăn trong một thời gian, cơ thể bạn sẽ có cách nhắc nhở bạn rằng nó cần ‘nhiên liệu’. Thông thường, dạ dày ‘báo hiệu’ bạn đến bữa ăn tiếp theo bằng cách tạo ra những tiếng ọc ọc lớn. Nhưng bạn có biết tại sao dạ dày của chúng ta lại có thể kêu réo?
Tiffany Weir, giáo sư khoa học thực phẩm và dinh dưỡng con người tại Đại học Bang Colorado, giải thích rằng việc ạ dày kêu lên ọc ọc, hay hiện tượng sôi bụng (borborygmi) là do nhu động ruột gây nên.
Nhu động ruột là một loạt các cơn co cơ dạng sóng đẩy khí, thức ăn và chất lỏng dọc theo ống rỗng của đường tiêu hóa. Đường tiêu hóa của con người, bao gồm miệng, thực quản, dạ dày, ruột và trực tràng, về cơ bản là một ống dài và cơ bắp.
Để lấy thức ăn từ đầu này sang đầu kia, các cơ nằm trong lớp niêm mạc của ống này co lại theo trình tự, hết cơ này đến cơ khác, giúp đẩy các chất tiêu hóa đi theo.
Tiếng kêu của dạ dày (borborygmi – sôi bụng), là âm thanh do những cơn co thắt cơ này gây ra và chúng không chỉ xảy ra khi bạn đói.
Weir cho biết, dạ dày của bạn có thể kêu lên khi đói hoặc khi no vì chúng ta có các hormone điều chỉnh sự thèm ăn và kích hoạt nhu động ruột.
Ngay sau bữa ăn, nhu động ruột diễn ra nhiều. Có trung bình ba sóng mỗi phút trong dạ dày và 12 sóng dọc theo ruột non. Khi thức ăn được đẩy qua đường tiêu hóa, nó được trộn lẫn và khuấy đều để tiêu hóa dễ dàng hơn, và việc trộn lẫn chất rắn và chất lỏng trong quá trình tiêu hóa không phải là một ‘quá trình thầm lặng’.
Hành động của nhu động ruột này thường không được chú ý vì dạ dày và ruột chứa thức ăn sẽ ngăn không cho bất kỳ âm thanh nào mà đường tiêu hóa có thể tạo ra. Nhưng đường tiêu hóa trống rỗng sẽ ồn ào hơn nhiều, điều này có thể giải thích tại sao tiếng kêu của dạ dày lại dễ nhận thấy khi ai đó đói, khiến nó thường liên quan đến cơn đói.
Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ, khi dạ dày trống rỗng trong vài giờ, nó bắt đầu tiết ra một loại hormone gọi là ghrelin. Khi hormone này đến não, nó sẽ gây ra cảm giác đói và kích thích nhu động ruột trong đường tiêu hóa.
Một ý kiến chuyên gia khác là Mark AW Andrews, giáo sư sinh lý học và phó giám đốc của tờ Independent thì cho rằng, lý do dạ dày và ruột có thể co bóp khi không có thức ăn có thể là để loại bỏ bất kỳ chất lỏng, chất rắn hoặc mảnh vụn vi sinh vật dư thừa nào có thể tồn tại trong dạ dày hoặc ruột.
Nhu động này chậm hơn nhiều so với khi đường tiêu hóa đầy, vì nó chỉ xảy ra khoảng 20 phút một lần. Tuy nhiên, do có nhiều không khí hơn chất rắn trong đường tiêu hóa nên thường có thể nghe thấy tiếng “sôi bụng” khi đường tiêu hóa trống rỗng.
Ngoài ra, việc dạ dày kêu ùng ục còn do các vấn đề về tiêu hóa. Việc tiêu hóa không hoàn toàn một số loại thực phẩm, như nguyên liệu thực vật, chẳng hạn như đậu và các sản phẩm từ sữa, có thể tạo ra khí dư thừa làm khuếch đại âm thanh của nhu động ruột.
Các bệnh về tiêu hóa như viêm dạ dày ruột có thể gây tiêu chảy, liên quan đến việc tăng nhu động ruột nhằm cố gắng làm sạch ruột, điều này cũng có thể gây ra âm thanh ‘khá ồn ào’.
Như vậy, ngoài các triệu chứng liên quan đến bệnh tật, thì việc dạ dày kêu ầm ĩ là một tác dụng phụ phổ biến và vô hại trong cách thức hoạt động của hệ thống tiêu hóa của con người.
Vũ Nam/Cameron Duke
Tân Thế Kỷ *Truyền Thống – Nhân Văn – Trung Thực*
