Nghiên cứu và trải nghiệm khẳng định rằng một số thể loại âm nhạc có thể có ảnh hưởng sâu sắc tâm hồn người nghe.
“Mozart làm bạn tin vào Thần vì không thể nào có một hiện tượng như thế đến với thế giới này và để lại vô vàn những kiệt tác vô song.” – Georg Solti
Dường như là tôi chỉ vừa lần đầu nghe nó vào ngày hôm qua vậy. Nó thật đẹp đẽ, thật rung động, chạm đến đáy lòng tôi.
Đó là một mùa hè trước năm học lớp 3 của tôi, khi tôi đang đến thăm gia đình tại Morgantown, Tây Virginia, dì Veronica của tôi ngồi xuống và chơi đàn dương cầm. Tôi chưa từng nghĩ là dì có thể chơi, nhưng mà kìa, dì ấy có thể.
Điều gì phát ra khiến tai tôi kinh ngạc! Tôi lớn lên để nghe nhạc, nhưng chưa có gì như thế này. Khi những ngón tay của dì lướt nhanh qua phím đàn, âm thanh của Mozart và Tchaikovsky tràn ngập trong không gian với sự nhẹ nhàng và thanh mát thật khó diễn tả thành lời.
Tôi đã bị cuốn hút ngay từ giây phút đầu tiên tôi nghe thấy nó.
Khi tôi trở về nhà, tôi nói với mẹ rằng tôi phải được học chơi đàn piano. Đó là điều mà tôi thấy cần phải làm, mặc dù chúng tôi thậm chí còn không có nổi một cái piano vào lúc đó.
Đương nhiên, tôi không muốn chơi đại một thể loại nào đó – nhất định phải là nhạc cổ điển. Đây là điều khiến giáo viên dạy piano cuối cùng của tôi xúc động, cô Rinehart, bởi vì tất cả học sinh khác đều muốn chơi nhạc pop. Nhưng các nhạc pop và rock mà tôi quen đều không thể so sánh, không thể tạo nên cảm giác kỳ diệu và uy nghiêm giống như thứ mà âm nhạc cổ điển có thể làm.
Cuộc hành trình của tôi vào thế giới âm nhạc cổ điển bắt đầu như thế.
Nhạc cổ điển lay động tâm hồn
Điều gì khiến âm nhạc cổ điển tác động với chúng ta nhiều tới vậy, nó lay động chúng ta một cách mà những thứ âm nhạc khác không thể so sánh nổi?
Clemency Burton-Hill, tác giả của “Năm của điều kỳ diệu: Nhạc cổ điển để thưởng thức mỗi ngày” nói rằng: “Tôi tin rằng những tác phẩm âm nhạc vĩ đại nhất là năng lượng của sự đồng cảm: chúng cho chúng ta du ngoạn mà không cần bắt đầu sống những cuộc sống khác, lứa tuổi khác, và tâm hồn khác.” Cô nói rằng nhạc cổ điển đã cân bằng cuộc sống của cô theo vô số cách.
Vardinistar chia sẻ trên trang web My Story rằng “Âm nhạc cổ điển chạm đến trái tim và tâm hồn của con người, làm họ tốt hơn, cho họ những ý tưởng và sự bình yên. Tại sao những nhà thờ lại thích nhạc cổ điển nhiều vậy? Bởi vì nó giúp kết nối với Chúa. Không phải tự nhiên mà con người cho rằng âm nhạc cổ điển chính là thần.”
Ông đồng ý với những gì người xưa biết là thật, rằng “nhạc cổ điển có thể chữa lành tâm trí bởi cơ thể bạn phản ứng với sự rung động, nhịp điệu và nhịp độ.”
Quan điểm của người xưa về âm nhạc
Các nền văn hóa cổ đại đã nhận thức rõ về khả năng chữa bệnh của âm nhạc.
Nhà soạn nhạc Gao Yuan, của dàn nhạc giao hưởng Thần Vận (Shen Yun), giải thích tầm quan trọng của âm nhạc thời Trung Quốc cổ đại.
“Tổ tiên của chúng ta tin rằng âm nhạc có sức mạnh để dung hòa tâm hồn của một người bằng cách mà y học không thể làm được. Ở Trung Hoa cổ đại, một trong những mục đích đầu tiên của âm nhạc là để chữa bệnh. Trong từ ngữ Trung Quốc, hoặc ký tự dành cho y học thực ra đến từ ký tự dành cho âm nhạc.”
Thật thú vị, ký tự này cũng liên hệ đến từ ‘niềm vui’. Dimitrios Dermentzioglou, trên trang web Uplifters, giải thích về mối liên hệ của cả hai.
“Từ ‘Thuốc’ được ký tự hóa bởi từ ‘vị đắng’, nhưng bệnh nhân chỉ có thể hồi phục lại sức khỏe và niềm vui khi đã trải qua gian khổ và vị đắng của nó.”
Ông ghi chú rằng Hiên Viên Hoàng Đế, được biết đến là thủy tổ của người Hán, đã phát triển một tầm hiểu biết sâu rộng về sức mạnh của âm nhạc sau khi được truyền cảm hứng bởi một vị thần tiên trong giấc mơ, rằng sử dụng trống để đánh bại kẻ thù trong trận chiến.
Gao nói rằng trong thời kỳ trị vì của Hiên Viên Hoàng Đế, người dân đã phát hiện ra mối quan hệ giữa thang âm ngũ cung, ngũ hành, với năm nội tạng và năm giác quan của cơ thể con người.
Ông lưu ý rằng âm nhạc cũng đã ảnh hưởng đến hành vi của một người.
“Trong thời đại của Khổng Tử, các học giả đã sử dụng đặc tính êm dịu của âm nhạc để cải thiện và tu chỉnh tính cách cũng như hành vi của mọi người”.
Âm nhạc cũng được hiểu là được truyền cảm hứng trong thần thoại Hy Lạp cổ đại. Từ ngữ “âm nhạc” đến từ những nữ thần Muses, nữ thần bảo hộ cho những nỗ lực sáng tạo. Âm nhạc và chữa bệnh cũng được gắn kết lại với nhau. Người Hy Lạp cổ đại cho rằng vị thần Apollo chuyên trách cả âm nhạc và chữa bệnh, thể hiện niềm tin của họ rằng hai thứ ấy có quan hệ mật thiết với nhau.
Hektoen International, tạp chí nhân văn thuộc sở hữu của Viện Y học Hektoen ở Chicago ghi rằng Sử thi Odyssey kể về vết thương bị rỉ máu của Odysseus do một con lợn rừng chỉ ngừng chảy nhờ một câu thần chú âm nhạc, và thi sĩ Pratinas ghi lại vào thế kỷ thứ 6 trước công nguyên rằng bệnh dịch hạch ở thành Sparta bị dập tắt bởi âm nhạc của nhà soạn nhạc Thaletas.
Người Hy Lạp tin rằng âm nhạc phải được cộng hưởng với thân thể và tâm hồn mới trở nên có lợi ích, và coi âm nhạc như là một cách để kết nối tâm hồn của con người với vũ trụ.
Y học hiện đại đang khám phá lại nhiều lợi ích sức khỏe của âm nhạc, và đặc biệt là nhạc cổ điển.
Y học hiện đại và âm nhạc
Hiện nay, một số cơ sở y tế nổi tiếng kết hợp âm nhạc vào kế hoạch điều trị của họ.
Ví dụ như, Trung tâm Âm nhạc và Y học Johns Hopkins đã thành lập một nhóm hợp xướng tên là ParkiSonics, nơi mà những người tham gia với chứng bệnh Parkinson đã chứng tỏ về sự cải thiện trong cả sự vận động và thể hiện lời nói vốn thường bị suy giảm khi mắc bệnh Parkinson.
“Hết sức thú vị và mạnh mẽ khi nghĩ rằng âm nhạc, thứ vẫn đang hiển hiện xung quanh môi trường của chúng ta mãi mãi, vốn tự nhiên xuất hiện trong khắp các hoạt động của con người lại có lợi ích được chứng minh rõ ràng trong điều trị” Sarah Hoover, đồng giám đốc của trung tâm chia sẻ trên trang web của trung tâm.
Weill Cornell Medicine, một trường cao đẳng tốt nghiệp của Đại học Cornell, đã phát triển một chương trình âm nhạc học và y học và thậm chí tự thành lập một dàn nhạc giao hưởng riêng. Họ cũng kết hợp với Juilliard để tổ chức buổi hòa nhạc mini cho bệnh nhân và gia đình của họ, nhân viên bệnh viện, và người dân xung quanh cộng đồng NYC. Họ lên kế hoạch để cung cấp một khóa học dài hạn cho sinh viên y khoa về âm nhạc và y học trong tương lai.
Claudius Conrad, Bác sĩ – Tiến sĩ y khoa của Trung tâm Ung thư MD Anderson vốn là một nghệ sĩ piano và là một bác sĩ phẫu thuật đã tin vào sức mạnh chữa bệnh của âm nhạc. Ông ghi trên trang web của trung tâm rằng, “Vào thời Trung cổ, những phương thuốc phổ biến có liên quan tới những kết hợp âm nhạc đặc thù. Ví dụ mà ông đưa ra muốn nói đến những tiếng sáo và đàn hạc chơi xen kẽ để làm giảm bệnh gút.”
Trong thời gian làm nghiên cứu sinh về y học ICU, Conrad đã tiến hành một nghiên cứu lên các bệnh nhân của mình và tìm ra một phương pháp giảm căng thẳng mới giúp thư giãn bằng âm nhạc. Ông đã khám phá ra rằng một số bệnh nhân được chăm sóc đặc biệt có thể thay thế thuốc an thần bằng cách nghe nhạc cổ điển.
Hiệu quả y học của nhạc cổ điển đang tiếp tục được tìm tòi bởi các nhà nghiên cứu để có thêm cái nhìn sâu sắc về tiềm năng chữa bệnh của nó.
Làm giảm huyết áp và nhịp tim
Có một vài nghiên cứu cho thấy rằng nhạc cổ điển có thể làm giảm huyết áp và nhịp tim.
Một nghiên cứu của Tạp chí Tâm lý Sức khỏe Anh đã so sánh hiệu quả của nhạc cổ điển, nhạc pop, và nhạc jazz. Nó cho thấy rằng “những người tham gia nghe nhạc cổ điển có mức huyết áp tâm thu giảm đáng kể sau khi làm việc hơn những người không nghe nhạc. Các thể loại nhạc khác không tạo ra sự phục hồi tốt hơn nào đáng kể so với không nghe nhạc.
Một nghiên cứu năm 2015 từ giáo sư Peter Sleight của Đại học Oxford phát hiện rằng nghe những tiểu phẩm từ Verdi, Bản giao hưởng thứ 9 của Beethoven, hay Puccini, làm giảm huyết áp đáng kể, và còn xác nhận những phát hiện khác.
Trong một nghiên cứu khác, Hans-Joachim Trappe và Gabriele Voit chứng minh rằng nhạc của Mozart và Strauss không chỉ hạ thấp rõ rệt nhịp tim của chủ thể, mà còn giảm huyết áp gần năm điểm tâm thu, tốt hơn cả sử dụng thuốc. Nếu so sánh, âm nhạc của ABBA không hề chứng minh sự cải thiện nào. Bản giao hưởng Mozart số 40 ở G nhỏ thể hiện tác dụng mạnh mẽ nhất.
Một nghiên cứu bởi Itao, Komazawa, và Kobayashi tại Nhà xuất bản Nghiên cứu Khoa học tiết lộ rằng nhạc cổ điển cải thiện tính biến thiên số lần đập của tim, cho thấy hoạt động của hệ thần kinh tự chủ thấp hơn và do vậy, các mức độ căng thẳng cũng thấp hơn. Nhạc cổ điển cũng làm tăng lưu lượng máu, cũng như thân nhiệt bề mặt, đây đều là dấu hiệu của trạng thái thư giãn.
Cải thiện tâm trạng, trí nhớ, và hơn thế nữa
Vậy âm nhạc còn có thể làm gì khác cho sức khỏe của bạn?
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng nhạc cổ điển không chỉ có thể giúp giảm căng thẳng và lo âu mà việc nghe nhạc cổ điển 50 phút một ngày thậm chí còn chứng tỏ được hiệu quả hơn nhiều so với việc trị liệu tâm lý trong điều trị trầm cảm mức độ thấp đến trung bình, theo một nghiên cứu nhỏ được công bố trên tạp chí The Arts in Psychotherapy.
Nhạc cổ điển đã được chứng minh là giúp cải thiện sự tỉnh táo và tập trung, dẫn đến năng suất cao hơn. Trí nhớ cũng được tăng lên khi nghe nhạc cổ điển, với một số nghiên cứu thậm chí còn cho thấy lợi ích trong việc cải thiện chứng sa sút trí tuệ.
Ngoài ra, sự cải thiện được chứng rối loạn tăng động, giảm chú ý, đặc biệt khi nghe những tác phẩm như Water Music của Handel hay Brandenburg Concertos của Bach, đã được chứng minh. Nhạc cổ điển giúp đặt não vào “chế độ alpha,” bằng cách ấy giúp cải thiện sự chú ý, tập trung, và khả năng học tập. Theo một nghiên cứu của Đại học Helsinky, nó thậm chí đã cho thấy được việc điều chỉnh các gen chịu trách nhiệm về chức năng não.
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh nhạc cổ điển cũng cải thiện chất lượng giấc ngủ, giúp bệnh nhân bộc lộ bản thân (điều hữu ích khi bàn về những sự kiện đau thương), và thậm chí hỗ trợ giảm đau.
Một nghiên cứu của Tạp chí Quốc tế về Bệnh hiểm nghèo và Khoa học Thương tật phát hiện rằng nhạc cổ điển hỗ trợ phục hồi bệnh nhân ICU.
Nghiên cứu cho biết: “Điều lợi ích nhất của âm nhạc đối với sức khỏe và đối với bệnh nhân chăm sóc đặc biệt được thấy trong nhạc cổ điển và thiền định, trong khi thể loại heavy metal hay techno thì không hiệu quả thậm chí là nguy hiểm. Loại nhạc này có hiệu quả và có thể được sử dụng như một biện pháp can thiệp hiệu quả ở những bệnh nhân bị rối loạn tim mạch, đau đớn và dùng thuốc chăm sóc đặc biệt.”
Nhưng không phải tất cả âm nhạc đều có thể trị liệu. Tác động tiêu cực của một số loại nhạc đã được chứng minh trong nhiều nghiên cứu khác nhau.
Một trong những nghiên cứu hấp dẫn nhất được thực hiện bởi một học sinh trung học trường Virginia vào năm 1997, David Merrell. Thí nghiệm khoa học từng đoạt giải thưởng của anh đã được đăng trên báo Virginian-Pilot, tờ báo hàng ngày lớn nhất của tiểu bang.
Pilot tường thuật: “Một học sinh đang nổi lên đã giành được những danh hiệu hàng đầu trong các hội chợ khoa học cấp khu vực và tiểu bang, đồng thời nhận được các giải thưởng từ Hải quân và CIA”.
Merrell quan sát hiệu quả của âm nhạc tác động lên những con chuột khi chúng di chuyển trong mê cung. Sau khi thiết lập một đường chạy 10 phút để vượt mê cung, ông ấy thấy rằng nhóm chuột điều khiển không tiếp xúc với âm nhạc có thể cắt giảm thời gian của chúng 5 phút. Nhưng thành tích đó đã bị đánh bại bởi những con chuột đã nghe nhạc cổ điển và cắt giảm được 8,5 phút.
Trong khi, những con chuột tiếp xúc với nhạc hard-rock tốn thêm 20 phút để vượt mê cung.
“Tôi đã phải cắt ngắn dự án lại vì tất cả những con chuột nghe nhạc hard-rock giết hại lẫn nhau”, Merrell chia sẻ vào thời điểm đó. “Không có con chuột nghe nhạc cổ điển nào làm vậy.”
Merrell không phải là nhà nghiên cứu duy nhất để ý rằng âm nhạc cổ điển cải thiện thời gian đi mê cung của chuột. Trên thực tế, trong một nghiên cứu được đăng tải trên tờ Nghiên cứu Thần kinh vào năm 2005, hiệu ứng này được mô tả là “hiệu ứng Mozart phổ quát.”
Các nhà nghiên cứu lưu ý: “Nhóm chuột nghe nhạc Mozart đã thể hiện những tiến bộ đáng kể so với nhóm chuột điều khiển.”
Tuy nhiên, khi so sánh với nhóm chuột nghe nhạc hard rock của Merrell thì có vẻ kết quả không lặp lại như vậy.
Hãy để âm nhạc cổ điển thắp sáng cuộc đời bạn
Với thật nhiều những lợi ích về trí não, thân thể, và tâm hồn, thật không may là chúng ta không được tiếp xúc nhiều hơn với âm nhạc cổ điển. Con trai của tôi kể lại một giáo viên nói với bọn trẻ rằng nhạc cổ điển thật “nhàm chán”.
Thật đáng tiếc. Tôi đoán là cô ấy chưa bao giờ tiếp xúc với nó đủ để phát triển lòng cảm kích đối với nhạc cổ điển.
Vậy làm thế nào để chúng ta nâng cao lòng cảm kích đối với nhạc cổ điển?
Đầu tiên, hãy đến dàn giao hưởng của địa phương bạn, dù là trực tiếp hay online. Tôi đã dẫn con trai đến dàn giao hưởng Richmond khi nó mới 5 tuổi, và cậu bé đặc biệt yêu thích một series tên là LolliPops, chương trình giới thiệu với trẻ em về âm nhạc cổ điển theo một cách vui nhộn và giải trí.
Có rất nhiều những quyển sách và phim ảnh về âm nhạc cổ điển và những nhà soạn nhạc. Bộ phim mà LolliPops chuyển thể từ một phim gốc của HBO năm 1992,
“Beethoven Lives Upstairs” là một trong những bộ yêu thích của con trai tôi.
Cũng có rất nhiều những khoá học ngoài kia. Coursera cung cấp khóa học về những kỳ diệu của âm nhạc cổ điển, còn Udemy cung cấp những lớp học huấn luyện tai và những cuộc phiêu lưu trong âm nhạc cổ điển. Và để khám phá những tác phẩm cổ điển tuyệt vời nhất, Classic FM đã biên soạn một danh sách các tác phẩm “sẽ thay đổi 100% cuộc sống của bạn.”
Và cũng đừng quên ghé thăm những thư viện và bảo tàng ở địa phương để nói chuyện và thưởng thức những buổi biểu diễn trực tiếp.
Vậy nếu bạn thực sự muốn tìm hiểu một tác phẩm âm nhạc thì sao? Chad Hagy, trên trang web Our Pastimes đề xuất việc nghiên cứu về lịch sử của các tác phẩm, tìm hiểu một chút về cuộc đời của nhà soạn nhạc, và tìm một nơi yên tĩnh để lắng nghe tác phẩm đó, nghe đi nghe lại nhiều lần. Sau đó, theo dõi huyết áp của bạn giảm xuống, còn tâm trạng thì được cải thiện, đồng thời những kiến thức của bạn được mở rộng.
Để giúp những đứa trẻ phát triển sự cảm kích đối với âm nhạc cổ điển, hãy thử đọc quyển sách của Habermeyer “Good Music Brighter Children,” và trang web của bà – Good Parenting, Brighter Children. Bà cũng cung cấp một khóa học âm nhạc với một hướng dẫn dành cho trẻ em, từ cấp trường đến đại học.
Habermeyer nhận ra sức mạnh của âm nhạc cổ điển trong việc giúp trẻ em học tập, chú thích rằng “Hiệp hội Tâm lý Mỹ (APA) phát hiện trong 20 thí nghiệm khác nhau rằng các học sinh tiểu học lắng nghe, tập trung, và học tập tốt hơn khi nghe những tác phẩm âm nhạc cổ điển nhất định.
Dường như có một cái gì đó đặc biệt về âm nhạc cổ điển.
Dì Veronica của tôi biết điều này. Không may, dì đã qua đời vào năm ngoái. Tôi đã chưa từng nghĩ đến việc kể với dì rằng dì là lý do mà tôi học chơi đàn piano cổ điển. Khi tôi nhắc đến việc này vào trang tưởng niệm của dì ấy, chồng và những đứa con của dì nói rằng dì sẽ rất hạnh phúc khi biết được dì đã truyền được tình yêu âm nhạc cổ điển vào tôi.
Khi mà nó có vẻ như là một điều đơn giản, âm nhạc cổ điển có thể mang đến rất nhiều điều cho cuộc sống của chúng ta. Thậm chí các nhà soạn nhạc công nhận rằng âm nhạc của họ sâu sắc hơn là lúc đầu cảm nhận. Như Johann Sebastian Bach đã từng nói: “Tôi chơi những nốt nhạc như những gì nó được viết, nhưng Chúa mới là người tạo nên âm nhạc.”
Ludwig van Beethoven đồng tình: “Âm nhạc là ngôn ngữ của Chúa.”
Vậy thì tại sao không tận hưởng nguồn niềm vui được gửi từ thiên đàng này? Nó có thể thay đổi cuộc đời của bạn theo cách mà bạn chưa từng nghĩ đến!
Anh Đặng/ETViet biên dịch
Theo Tatiana Denning/The Epoch Times
Xem Thêm:
Tân Thế Kỷ *Truyền Thống – Nhân Văn – Trung Thực*
