Tân Thế Kỷ – Cổ ngữ nói: “Làm việc thiện, quý ở chỗ làm một cách kiên trì không mệt mỏi. Từ nhỏ thành lớn, tích luỹ từng chút dần trở nên nhiều. Lâu đài cao 9 tầng, ban đầu cũng từ tích lũy từng chút đất dần dần mà nên cao; hành trình nghìn dặm xa, lúc ban đầu cũng là từ đôi chân đi từng bước từng bước!” (Tạm dịch). Biết là việc thiện, thì phải lập tức làm ngay; hơn nữa còn phải làm một cách nghiêm túc, nỗ lực và kiên trì bền bỉ.
Gặp việc thiện hãy làm ngay, chớ chần chừ
Hàn Kỳ đời Bắc Tống (960-1127) là người có đức độ và danh vọng cao, đối xử với mọi người bằng lòng nhân ái và vị tha; mỗi khi gặp việc thiện nhất định nỗ lực làm; mỗi khi nghe tin người khác làm việc thiện thì nhất định khích lệ và tán thưởng; đâu đâu cũng ca tụng Hàn Kỳ và nói: “Hàn Kỳ không như người khác”. Có người hỏi ông vì sao lại làm như vậy, Hàn Kỳ nói: “Tâm con người hướng về điều thiện là trân quý nhất. Khen ngợi hành động thiện có thể làm cho những người làm việc thiện từ nay về sau càng thêm nỗ lực, khiến cho người nghe thấy chuyện này lòng cũng hướng thiện theo, làm cho người có lỗi cảm thấy xấu hổ mà bỏ ác theo thiện; vì lẽ đó biểu dương cái thiện là điều rất quan trọng”.
Ông còn thường xuyên đọc thơ và truyền bá sách của bậc Thánh hiền. Hàn Kỳ nói: “Sách này có thể hướng dẫn con người trở thành những người chân chính và quân tử!”. Về sau Hàn Kỳ trở thành vị Tể tướng tài đức một đời và được phong là Ngụy Quốc Công, đạt được đầy đủ “ngũ phúc” (Ngũ Phúc là danh từ nguyên ở trong thiên “Hồng Phạm” của Kinh Thư, gồm có: trường thọ, phú quý, khang ninh, hiếu đức, thiện chung). Con cháu của Hàn Kỳ nhiều đời làm quan tại triều đình, liên tục cho đến cuối triều đại Nam Tống (1227-1279). Người ta đều nói rằng đó chính là phúc báo có được nhờ tích đức.
Nhưng một số người rõ ràng nhìn thấy việc thiện ngay trước mặt mà cũng không làm, bỏ mất cơ hội. Ví dụ như thời kì cuối nhà Chu (770-221 TCN), Tề Hoàn Công có một lần đi qua đống hoang tàn đổ nát nhà họ Quách, bèn hỏi một cụ già ở gần đó và nói: “Gia tộc họ Quách sao lại suy bại và diệt vong thế?”. Cụ già trả lời: “Duyên cớ là bởi vì gia tộc họ Quách gặp việc thiện nhưng không làm!”. Tề Hoàn Công lập tức hỏi: “Sao gặp việc thiện mà không làm chứ?”. Cụ già nói: “Gia tộc họ Quách yêu thích việc thiện nhưng bản thân họ lại không làm việc thiện; chán ghét việc ác mà lại không thể ngăn chặn chính mình làm việc ác; cho nên gia tộc họ Quách mới suy bại và diệt vong!”
Lại như Diêu Hảo Vấn thời nhà Minh khi làm quan huyện, làm việc cẩn thận, làm quan liêm khiết. Nhưng ông quá nhẹ dạ, thường dễ tin lời của người khác. Một lần vào lúc cuối xuân, trời mưa liên tục trong hơn 40 ngày, Diêu Hảo Vấn tự mình đến các thôn quê để xem xét và hỏi thăm về tình hình thiên tai. Ông thấy thôn Tây có mấy trăm mẫu ruộng bị ngập, những thôn khác thì lúa mạch không bị tổn hại, muốn trình báo tai họa của khu vực thôn Tây. Những lại dịch (chức vụ rất thấp, không có phẩm cấp thời phong kiến, chuyên phục dịch các quan cao hơn) đi theo ông lại nói: “Các thôn trong huyện đều bình an và ổn định, nơi thôn Tây đây tuy rằng bị ngập lụt, sau vài ngày nước sẽ rút đi, vẫn có thể trồng lại các cây lương thực khác. Nếu như trình báo riêng biệt lên cấp trên, sợ rằng sẽ bị truy xét công kích dây dưa phiền phức”. Diêu Hảo Vấn biết đám lại dịch xuất phát từ lợi riêng, nhưng sợ rằng gây ra phiền toái, thế là giấu diếm tình hình thiên tai, không báo cáo lên cấp trên. Khi thu thuế thì ruộng bị thiên tai với ruộng được mùa bị đánh thuế như nhau.
Diêu Hảo Vấn đã từng muốn xây trường học không mất tiền, tu sửa nhà cứu tế ở mọi nơi, trợ giúp người nghèo, nhưng đều bị bọn thư dịch ngăn trở. Mà ông đã quá 50 – độ tuổi “tri thiên mệnh”, nhưng vẫn chưa có con. Mẹ và vợ ông đều luôn bị bệnh, cả gia đình rất âu sầu. Một ngày, mẹ ông bị ốm suýt chết, sau khi được cứu tỉnh lại đã nói với Diêu Hảo Vấn: “Mẹ đã nhìn thấy quan lại nơi âm phủ, ông ta nói ‘Diêu Hảo Vấn làm người cẩn thận và trong sạch, vốn phải có con; nhưng mà mỗi khi gặp việc thiện, rõ ràng biết cần phải làm việc thiện, nhưng thường bị lời nói của người khác ngăn trở. Chẳng hạn như việc trình báo thiên tai này, chỗ bị thiên tai chẳng lẽ có thể giấu diếm không báo cáo sao? Nó che giấu tình hình thiên tai, đến nỗi dân gặp nạn bị bức bách phải bán con cái để nộp thuế lương thực; tội ác quá lớn, cho nên phải gặp báo ứng“. Viên quan âm phủ còn nói: “Kẻ ngu muội bởi vì không biết lí lẽ, còn có thể tạm thời khoan dung tha thứ; chỉ có kẻ biết rõ việc thiện mà không làm, cố tình không cầu tiến đức, đó là những người mà trời vô cùng chán ghét. Bảo con bà phải muốn được hạnh phúc, phải dũng cảm làm chuyện tốt, không sợ gian nan, không thể làm việc qua loa để hưởng an nhàn. Không thể trong lòng đã nghĩ là làm, lúc suy nghĩ lại thì lại không làm nữa. Làm việc thiện lâu dài tự nhiên sẽ được may mắn và hạnh phúc, khiến cho tội ác che giấu thiên tai có thể được miễn”. Diêu Hảo Vấn mặc dù nghe lời dạy bảo của mẹ nhưng mỗi khi bọn văn thư và lại dịch nói lời xằng bậy thì vẫn bị mê hoặc, cứ mãi như thế không thức tỉnh, cuối cùng bị bãi chức quan, cảnh nhà cũng suy sụp.
Cứu người nguy khó, thăng quan tiến chức, tăng thọ mệnh 12 năm
Tài tử đời nhà Thanh là Viên Mai trong cuốn “Tục Tử Bất Ngữ” có ghi chép câu chuyện về quan huyện thừa là Tiền mỗ nhờ một việc thiện mà được thăng quan tiến chức, kéo dài thọ mệnh 12 năm.
Tiền Mỗ, huyện thừa huyện Tuy Ninh (nay là thành phố Từ Châu, tỉnh Giang Tô), phụ trách quản lý các vụ việc trong quận. Theo thông lệ trước đây của vùng này, nếu có người chết ở ven đường mà có người báo quan đến khám nghiệm tử thi, thì chủ đất (tức là chủ khu đất nơi có người ngã chết) sẽ đưa cho quan viên 8.000 tiền thì có thể kết thúc vụ việc này.
Một ngày nọ, có người ở làng nọ đến báo rằng: “Có một người đã gieo mình xuống sông chết”. Viên tiểu lại liền báo cáo thông lệ trước đây cho Tiền huyện thừa, Tiền huyện thừa dẫn người đến hiện trường khám nghiệm tử thi, không có bất kỳ vết thương nào, liền hạ lệnh chôn cất ngay.
Sau khi trở về công đường, viên tiểu lại đưa lên 8.000 tiền thu được từ việc kết thúc vụ án theo thông lệ, Tiền huyện thừa đang định nhận lấy thì thấy số tiền này được xuyên bằng sợi dây đỏ, hơn nữa màu sắc còn rất tươi mới, cảm thấy có chút kỳ lạ, bèn hỏi viên tiểu lại nguyên nhân. Viên tiểu lại đáp: “Nhà chủ đất nghèo, không có khả năng trả tiền theo thông lệ, không còn cách nào khác, đành bán con gái cho một người hàng xóm ở cùng làng làm tiểu thiếp, bán được 24.000 tiền. Vì là tiền mừng, nên dùng dây đỏ buộc lại”. Tiền huyện thừa nghĩ ngợi, số tiền này là người đương sự bị ép buộc phải nộp, nên không đành lòng tùy tiện nhận lấy.
Sau đó, Tiền huyện thừa liền cho gọi dân làng bán con gái đến truy hỏi, dân làng đã đau đớn kể lại sự tình. Tiền huyện thừa lại cho gọi dân làng đã bỏ tiền mua thê thiếp đến huyện nha, giảng rõ đạo lý, nói rằng: “Ta vì có được tiền của người khác mà bức ép người ta phải bán con gái, đó là bất nhân; riêng nhà người thừa lúc người khác nguy khốn mà mua con gái người ta, đó là bất nghĩa. Ta tuyệt đối sẽ không bao giờ chấp nhận phần tiền thông lệ này, và nhà người cũng nên trả con gái về cho gia đình người ta càng sớm càng tốt”. Dân làng này đành phải nhận lời.
Tiền huyện thừa lại hỏi dân làng bán con gái: “Tiền thừa vẫn còn chứ?”. Dân làng trả lời: “Số tiền còn lại đều đưa hết cho các quan sai xử lý vụ án cả rồi”. Tiền huyện thừa lại bảo các quan sai trả lại số tiền, nhưng số tiền đó đã bị nhóm người này ăn uống vui chơi tiêu xài hết cả. Cuối cùng, Tiền huyện thừa thản nhiên nói với dân làng mua thê thiếp rằng: “Ta sẽ trả lại tiền cho nhà ngươi”. Rồi hạ lệnh trả lại toàn bộ số tiền cho người mua, lại bảo dân làng bán con đưa con gái mình về nhà, vụ án này đến đây coi như kết thúc.
Không lâu sau, trên lưng Tiền huyện thừa mọc một khối u, cơn đau khiến ông bất tỉnh trên giường. Trong lúc hôn mê, ông nhìn thấy một người mặc áo xanh đưa ông đến một đại điện nguy nga tráng lệ, phía trên cung điện có một người tướng mạo vương giả đang ngồi trên đó, nói với ông rằng: “Tuổi thọ nhà ngươi đã tận, nhưng may thay ngày trước nhà ngươi đã từng làm một việc thiện, đủ để đền bù cho, nhà ngươi có biết không?”.
Tiền mỗ ngơ ngác không hiểu. Vương giả lệnh cho phán quan thẩm tra sổ sinh tử, thì ra là việc giúp dân làng tránh được chuyện đau lòng bán con gái năm xưa. Phán quan tâu với vương giả rằng: “Việc thiện này công đức rất lớn, theo lệ nên kéo dài tuổi thọ thêm 12 năm, chức quan đạt đến hàng ngũ phẩm”. Vương giả gật đầu đồng ý, bèn lệnh cho người áo xanh đưa Tiền mỗ hoàn hồn. Tiền huyện thừa giật mình tỉnh dậy, vết loét trên lưng rất mau đã lành lại.
Tiền huyện thừa kể từ đó một lòng hành thiện, phàm là những việc cứu đói, chôn cất, ông đều quyên tiền, gắng sức mà làm, quả nhiên được thăng lên đồng tri (hàng quan ngũ phẩm, chức phó của quan tri phủ).
Thời hạn 12 năm đã hết, vết lở trên lưng của Tiền mỗ lại tái phát, người nhà muốn chuẩn bị hậu sự, nhưng lại có chút lưỡng lự, họ an ủi ông rằng: “Trước đây, ông đã làm một việc thiện, nhờ đó mà được kéo dài tuổi thọ, mấy năm nay ông đã làm nhiều việc thiện như vậy, nói không chừng âm gian sẽ không kéo dài tuổi thọ cho ông thì sao”.
Tiền mỗ cười nói rằng: “Không hẳn thế đâu. Việc tốt ngày trước ta làm không phải vì để đạt được quả thiện mà làm, vậy nên âm gian họ xem trọng cái thiện tâm chân thành đó của ta; còn những việc tốt hiện giờ chỉ là vì ta mong có được kết quả tốt mà làm, tâm thái này của ta e rằng âm gian sẽ không xem trọng. Lần này đến số, nhất định không tránh khỏi cái chết. Mà có lẽ người có tâm hành thiện rốt cuộc cũng có chỗ khác với kẻ có tâm hành ác, không chừng sẽ có quả lành vào đời sau chăng?”. Mấy ngày sau, Tiền đồng tri lưng bị lở loét, và đã qua đời.
Ba nhân vật chính trong ba câu chuyện trên nguyên phúc phận và tuổi thọ của sinh mệnh đã được thiên thượng an bài đâu cả vào đấy, nhưng cũng bởi hành vi thiện ác của bản thân mà phát sinh cải biến. Kì Thiên Tông rất có tài hoa, trong mệnh vốn an bài được hưởng vinh hoa phú quý, đỗ đạt công danh, nhưng chính vì sự cuồng vọng của bản thân, khinh nhờn Thần Phật mà bị phúc thọ hao tổn, thọ mệnh bị cắt giảm hơn 30 năm, phúc phận tiêu tán, sau khi chết còn bị trừng phạt nghiêm khắc dưới địa ngục, thật đáng buồn thay.
Ngược lại, Lý Hư vốn là một người xấu tệ, nhưng nhờ bảo vệ Phật đường không chỉ xóa bỏ những việc xấu ông ta đã làm trước đây, mà còn giúp ông kéo dài tuổi thọ thêm 30 năm, riêng Tiền huyện thừa nhờ động thiện niệm cứu giúp người yếu thế trong cảnh nguy khốn, tích được đại thiện, nhờ thế mà rạng rỡ công danh, kéo dài thọ mệnh. Thật đúng như câu “người hành thiện, phúc tuy chưa tới, nhưng họa đã tránh xa”, ngôn hành khác nhau, kết quả đắc được cũng sẽ khác nhau. Tương lai lành dữ của một người có thể quyết định bởi một niệm thiện ác của mình ngay trong hiện tại, vậy nên không thể không xem trọng được.
Nguyên nhân người làm việc thiện vẫn gặp tai ương, người làm việc ác lại vẫn sống tốt
Chúng ta khi làm việc thiện, việc tốt thông thường đều hy vọng rằng có thể tích được đức, có được tương lai tốt đẹp hơn. Nhưng có những lúc làm việc tốt giúp người nhưng lại gặp không ít việc xui xẻo, bất hạnh.
Liệu có phải ông trời không có mắt? Hãy cùng đọc câu chuyện dưới đây để biết nguyên do của việc này!
Vào những năm cuối thời vua Khang Hy, ở Trương Ca Kiều, Hà Gian có một người đàn ông tên là Lưu Hoành sinh sống ở bên bờ sông.
Năm ấy, có một đợt mưa to liên tiếp mấy ngày liền không ngớt khiến nước sông dâng cao, sóng cuồn cuộn ngất trời, khí thế vô cùng hung mãnh. Những con thuyền nhẹ, không chịu được sóng và gió lớn, thường thường bị lật úp mà gặp tai ương.
Hôm ấy đúng vào những ngày mưa to, Lưu Hoành bỗng nhìn thấy dưới sông có một phụ nữ mang thai, đang gắng sức ôm lấy một mái chèo đã bị sóng đánh vỡ một miếng lớn, đang giãy dụa, thất thanh kêu cứu.
Lúc ấy, tuy rằng bên bờ sông có rất nhiều người nhìn thấy nhưng vì sóng gió đều mạnh nên không ai dám mạo hiểm nhảy xuống dòng nước chảy xiết để cứu cô. Lưu Hoành trong lòng rất sốt ruột nói: “Mọi người có đúng là nam tử hán đại trượng phu không? Đâu có đạo lý thấy chết mà không cứu?”
Vừa dứt lời, anh ta không một chút do dự kéo chiếc thuyền nhỏ xuống sông rồi xuôi theo dòng đi xa cách bờ khoảng ba, bốn dặm. Bởi vì sóng cao nên chiếc thuyền của Lưu Hoành mấy lần gần bị lật úp. Cuối cùng anh ta cũng đến được chỗ người phụ nữ ấy và cứu được cô lên bờ.
Mấy ngày hôm sau, người phụ nữ này hạ sinh được một bé trai. Một tháng sau, Lưu Hoành đột nhiên mắc bệnh nặng, không thể đi lại và ăn uống được, rất thống khổ. Anh ta dặn dò vợ con mình chuẩn bị lo việc hậu sự.
Mọi người thấy vậy, ai nấy đều thương Lưu Hoành và oán trách trời đất rằng: “Tại sao người làm việc thiện lại gặp tai ương còn những người đứng trên bờ sông không cứu người phụ nữ kia thì đều sống khỏe mạnh như vậy? Ông trời thật không có mắt!”
Lưu Hoành liền thở dài và nói với mọi người: “Mọi người đừng vội oán trách! Vào đúng đêm hôm cứu được người phụ nữ kia, tôi đã gặp một giấc mộng. Trong giấc mộng ấy, tôi vô cùng hoảng hốt.
Trong lúc hoảng hốt, tôi được đưa đến trước cửa quan phủ. Một quỷ tốt dẫn tôi vào gặp một vị quan đang mở một cuốn sổ ra. Vị quan này chỉ tay vào tôi và nói: “Ngươi cả đời này đã tích đủ loại ác nghiệp, vốn là năm nay sẽ bị chết và đầu thai thành heo, sau năm đời làm heo đều bị đồ tể giết mổ thì mới có cơ hội đầu thai làm người. Nhưng may mắn là ngươi vừa cứu sống được hai sinh mạng, cuối cùng làm một lần đại âm công.
Căn cứ pháp luật của âm phủ, ngươi sẽ được kéo dài thọ mệnh thêm 24 năm. Thọ mệnh được kéo dài này bù vào những ác nghiệp mà ngươi đã gây ra, cho nên năm nay ngươi vẫn phải chết, tuy nhiên năm đời bị chuyển sinh thành heo và bị giết mổ sẽ được miễn trừ.
Hiện tại tử kỳ của ngươi đã đến, chỉ e thế nhân không rõ chân tướng mà hoài nghi nói rằng người làm việc tốt lớn thế mà vẫn chết sớm.
Cho nên, nay ta triệu ngươi đến đây để nói rõ cho ngươi biết, ngươi tranh thủ thời gian nói lại để mọi người hiểu. Nhân quả đời này của ngươi coi như kết thúc, đời sau chuyển sinh làm người cố gắng hành thiện tích công đức!”
Sau khi tôi tỉnh lại, cảm thấy giấc mộng này là xui xẻo do đó đã không kể sớm cho mọi người nghe. Hiện tại đến tử kỳ, tôi quả nhiên bị bệnh nặng, nên tôi tin vào giấc mộng đó! Không lâu sau, Lưu Hoành thực sự qua đời.
Qua câu chuyện có thể thấy rằng, Thần để ý thưởng phạt cho người làm việc thiện, việc ác là rất phân minh, một chút cũng không mờ ám. Vận mệnh của một người tốt hay xấu luôn là dựa vào hành vi của người ấy qua nhiều đời mà định đoạt.
Không nên dựa vào một số việc xảy ra mà nghĩ rằng Trời không có mắt, không có Thiên đạo. Nhân quả báo ứng là không sai lệch một điểm, không phải làm việc ác là không có báo mà chỉ là chưa đến thời điểm mà thôi!
Đã nhận định là việc thiện thì nhất định phải toàn lực mà làm. Nếu có thể cải biến mà hướng thiện thì cũng có thể bù đắp tổn thất cho những sai phạm trước kia, giảm đi tội lỗi mà tăng thêm phúc báo. Nếu luôn luôn do dự không làm, không nghe những lời nói phải, tự mình không thể làm chủ được bản thân thì sẽ gây ra tội lỗi, có ân hận cũng muộn rồi.
Chân Tâm t/h
Xem thêm:
- Trời xanh có mắt: Mọi việc lớn nhỏ trong đời đều đã có an bài
- Biết sửa sai quy thiện, hoạ sẽ thành phúc
- Kỳ tích của lòng tốt
