Ngày 5/1, Reuters đưa tin về việc một máy bay chiến đấu của quân đội Hoa Kỳ đã bắn hạ một khinh khí cầu do thám của Trung Quốc ngoài khơi bờ biển Nam Carolina sau một tuần đi vào không phận Hoa Kỳ. Sự kiện này làm xấu đi quan hệ Trung-Mỹ và dư luận Mỹ đã đặt nhiều câu hỏi dành cho cách xử lý tình huống chậm trễ của Chính quyền Joe Biden.
Quyết định bắn hạ khinh khí cầu Trung Quốc sau 1 tuần
Tổng thống Joe Biden cho biết ông đã ra lệnh hạ khinh khí cầu vào thứ Tư (01/2), nhưng Lầu Năm Góc đã khuyến nghị nên đợi cho đến khi có thể thực hiện việc này trên mặt nước để bảo vệ dân thường khỏi các mảnh vỡ rơi xuống từ độ cao hàng nghìn mét so với giao thông hàng không thương mại.
“Họ đã hạ nó thành công và tôi muốn khen ngợi những phi công của chúng ta đã làm được điều đó”, Biden nói.
Nhiều máy bay chiến đấu và máy bay tiếp nhiên liệu đã tham gia vào nhiệm vụ. Nhưng chỉ một chiếc máy bay chiến đấu F-22 từ Căn cứ Không quân Langley ở Virginia đã khai hỏa vào lúc 2:39 chiều ( theo giờ Hoa Kỳ).
Máy bay này đã sử dụng một tên lửa siêu thanh, tầm nhiệt AIM-9X duy nhất để bắn hạ khinh khí cầu.
Các quan chức cho biết khinh khí cầu bị bắn rơi cách bờ biển Hoa Kỳ khoảng 6 hải lý, trên vùng nước tương đối nông. Điều này mang đến khả năng tìm kiếm và khôi phục trở lại các bộ phận của thiết bị giám sát Trung Quốc trong những ngày tới.
Vụ bắn hạ xảy ra ngay sau khi chính phủ Hoa Kỳ ra lệnh dừng các chuyến bay vào và ra khỏi ba sân bay khu vực Wilmington, Myrtle Beach và Charleston. Theo họ đây à một “nỗ lực an ninh quốc gia” không được tiết lộ. Các chuyến bay được biết đã nối lại vào chiều thứ Bảy.
Biden vẫn tiếp tục gặp chỉ trích vì phản ứng quá chậm
Dù vụ bắn hạ đã kết thúc hành trình của khinh khí cầu Trung Quốc nhưng Joe Biden có khả năng sẽ tiếp tục đối mặt với sự giám sát chính trị gay gắt từ các đối thủ Đảng Cộng hòa tại Quốc hội. Những người này chỉ trích rằng ông đã không hành động đủ nhanh.
Các câu hỏi vẫn còn đó là liệu Trung Quốc đã thu thập được bao nhiêu thông tin trong chuyến đi của khinh khí cầu trên khắp nước Mỹ?
Khinh khí cầu lần đầu tiên đi vào không phận Hoa Kỳ ở Alaska vào ngày 28 tháng 1 trước khi di chuyển vào không phận Canada vào ngày 30 tháng 1. Sau đó, nó lại vào không phận Hoa Kỳ phía bắc Idaho vào ngày 31 tháng 1.
Một quan chức quốc phòng Hoa Kỳ cho biết, sau khi bay qua đất liền Hoa Kỳ, nó không quay trở lại vùng biển rộng, khiến việc bắn hạ trở nên khó khăn.
Các quan chức Hoa Kỳ đã không tiết lộ công khai sự hiện diện của khinh khí cầu trên khắp Hoa Kỳ cho đến thứ Năm (2/2).
Hạ nghị sĩ Hoa Kỳ Mike Rogers, một đảng viên Đảng Cộng hòa, người đứng đầu Ủy ban Quân vụ Hạ viện, cho biết: “Rõ ràng chính quyền Biden đã hy vọng che giấu thất bại an ninh quốc gia này với Quốc hội và người dân Mỹ”.
Việc Biden nhấn mạnh rằng vài ngày trước ông đã ra lệnh bắn hạ quả bóng bay càng sớm càng tốt có thể là một nỗ lực để đáp lại những lời chỉ trích như vậy.
Cựu Tổng thống Donald Trump, đối thủ tiềm năng của Biden trong cuộc bầu cử năm 2024, hồi đầu tuần này đã kêu gọi bắn hạ quả bóng bay và đã tìm cách thể hiện mình là người mạnh tay hơn với Trung Quốc so với Biden. Và mối quan hệ của Hoa Kỳ với Trung Quốc có thể sẽ là chủ đề chính của cuộc đua tổng thống năm 2024.
Một nhiếp ảnh gia của Reuters chứng kiến vụ bắn rơi cho biết một luồng khí phát ra từ một chiếc máy bay phản lực và va vào quả bóng bay, nhưng không có vụ nổ nào. Sau đó nó bắt đầu rơi xuống.
Thêm rạn nứt mối quan hệ Mỹ – Trung
Trung Quốc bày tỏ sự tiếc nuối về việc một “khí cầu” được sử dụng cho mục đích khí tượng dân sự và các mục đích khoa học khác đã đi lạc vào không phận Hoa Kỳ.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm thứ Bảy cho biết chuyến bay của phi thuyền qua Hoa Kỳ là một tai nạn bất khả kháng, đồng thời cáo buộc các chính trị gia và phương tiện truyền thông Hoa Kỳ lợi dụng tình hình để làm mất uy tín của Bắc Kinh.
Lầu Năm Góc đánh giá rằng khinh khí cầu này là một phần của đội khinh khí cầu do thám Trung Quốc. Vào thứ Sáu, nó cho biết một khinh khí cầu khác của Trung Quốc đang bay qua Mỹ Latinh.
Quan chức Mỹ cho biết: “Trong vài năm qua, bóng bay Trung Quốc đã được phát hiện ở các quốc gia trên khắp 5 châu lục, bao gồm Đông Á, Nam Á và Châu Âu”.
Khinh khí cầu bị nghi là do thám đã khiến Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken hoãn chuyến thăm Trung Quốc trong tuần này vốn dự kiến bắt đầu vào thứ Sáu.
Việc hoãn chuyến đi của Blinken liên quan đến sự kiện khinh khí cầu là một đòn giáng mạnh vào cơ hội đem lại sự ổn định mối quan hệ ngày càng rạn nứt giữa hai nước Mỹ -Trung..
