Tân Thế Kỷ – Bức tranh vô danh “Tử mẫu hầu đồ” (Mẹ con nhà khỉ) thoạt nhìn rất đỗi bình thường, nhưng lại được bán đấu giá 1.300 tỷ đồng. Giá trị thật sự không nằm ở 2 con khỉ…
Trên thị trường sưu tập nghệ thuật, thông thường giá bán tác phẩm của nghệ sĩ nổi tiếng bao giờ cũng cao hơn nghệ sĩ ít tên tuổi. Nhưng chuyện gì cũng có ngoại lệ. Một bức tranh từng lọt vào top 10 tác phẩm hội họa đắt giá nhất Trung Quốc có tên “Tử mẫu hầu đồ” (Mẹ con nhà khỉ) đã khiến rất nhiều người phải thắc mắc khi mới tìm hiểu về nó.
Bức tranh vô danh có giá 1.300 tỷ đồng
Từ xa xưa, giới văn nhân đã thích sưu tầm những thứ lâu đời, hay gọi là đồ cổ, đặc biệt là thư pháp và tranh vẽ các danh nhân lịch sử. Tục ngữ có câu “Thời thịnh thế trữ đồ cổ, thời loạn thế mua vàng kim”, kể từ thời nhà Tấn, người ta thích sưu tầm đồ cổ trong thời thịnh của mỗi triều đại.
Triều đại Bắc Tống có thể nói là đã đạt đến đỉnh cao, người Tống không chỉ sưu tầm thư pháp và tranh vẽ danh nhân trong lịch sử, đồ cổ mà còn bắt đầu sưu tầm đồ cổ bằng vàng. Điều mà người dân thời Tống không ngờ tới là ngày nay, hàng nghìn năm sau, thư pháp và tranh vẽ của họ cũng đã trở thành đồ cổ, là di vật văn hóa cổ có giá trị cực cao.
Đặc biệt, một trong số đó, có một bức tranh từng lọt vào top 10 tác phẩm hội họa đắt giá nhất Trung Quốc, bức tranh có tên “Tử mẫu hầu đồ” (Mẹ con nhà khỉ) đã khiến rất nhiều người phải thắc mắc khi mới tìm hiểu về bức tranh này.
“Mẹ con nhà khỉ” là tranh lụa được vẽ vào khoảng thời nhà Tống, tức khoảng 700 năm về trước. Tranh vẽ bằng mực bút lông, có chiều dài 92cm, rộng 46cm.
Đúng như tên gọi, tranh vẽ 2 mẹ con nhà khỉ một cách rất sống động. Khi phân tích kỹ, ta sẽ thấy khỉ mẹ đang ngồi trên mặt đất với đôi mắt trầm ngâm nghiêm nghị, như thể nó đang theo dõi thế giới. Còn khỉ con thì trèo lên lưng khỉ mẹ, tinh nghịch quay đầu nhìn xung quanh. Bối cảnh xung quanh chỉ là những nét phác thảo cây cối, ngọn núi,… Dù chỉ sử dụng bút lông khô mực dày để vẽ, tác giả vẫn khắc họa được gương mặt, những sợi lông của mẹ con khỉ vô cùng chi tiết, sắc nét, chứng tỏ tài năng không phải dạng vừa so với các họa sĩ cùng thời.
Giá trị thật của bức tranh nằm ở đâu?
Thế nhưng, dù vẽ sinh động cách mấy, thì với mức giá 1.300 tỷ đồng vào thời điểm đó đã gây chấn động thế giới trong một thời gian, và nhiều người phân vân rằng tại sao bức tranh vô danh hàng nghìn năm trước này lại có thể có được mức giá cao ngất ngưởng như vậy. Giá trị thực sự của bức tranh nằm ở đâu?
Bí mật thực sự lại không nằm trong hình ảnh 2 con khỉ. Khi phóng to lên nhiều lần các góc cạnh của bức tranh lụa, người ta mới chỉ ra được “cái đắt” của tranh nằm ở đâu. Xung quanh nó có 11 con dấu cổ, thể hiện tên và chủ quyền của những người chủ nhân từng sưu tập “Mẹ con nhà khỉ” trong hơn 700 năm qua.
Khi đọc lên những cái tên này lần đầu, chuyên gia của cả giới sử học, khảo cổ lẫn giới hội họa đều phải kinh ngạc. Lý do là vì tất cả chúng đều thuộc về những nhà sưu tầm hàng đầu trong lịch sử Trung Quốc.
Cụ thể, trong đó bao gồm dấu ấn của Nguyên Văn Tông – hoàng đế thứ 8 và thứ 10 của nhà Nguyên, dấu của nội phủ Minh Hồng Vũ thời nhà Minh hay dấu thẩm định của họa sĩ Lương Thanh Biểu – bậc thầy thư pháp, hội họa thời Thanh,… Điều đó có nghĩa là trong dòng chảy lịch sử, tác phẩm của họa sĩ vô danh này đã được những nhân vật sành sỏi nghệ thuật hoặc có địa vị nhất trong xã hội đánh giá cao, sở hữu và sưu tập.
Người hiện đại đặc biệt coi trọng quyền tác giả của tác phẩm, nhưng không ai biết tên tác giả thực sự của bức tranh “ Mẹ con khỉ”, tuy vậy bức tranh này đã rất được coi trọng ở các triều đại nhà Nguyên, nhà Minh và nhà Thanh.
Chính vì bức tranh đã từng là tuyệt tác được đánh giá cao qua nhiều thời đại đến vậy thì không có lý gì những nhà sưu tầm hiện đại không dốc túi mang tác phẩm này về để “sánh vai” với cổ nhân. Thêm vào đó, chính những dấu ấn cổ này cũng tự mang giá trị lịch sử và văn hóa cực kỳ cao vì hiếm có.
Vương Duy một họa sĩ nổi tiếng thời nhà Đường, đã từng nói: “Nếu bạn không biết nguồn gốc của những bức tranh, đừng bận tâm điều đó, hãy kiểm tra các dấu ấn trên tranh”. Quả đúng vậy, nếu các chuyên gia không tìm ra những con dấu quý báu này, bức tranh mẹ con khỉ mặc dù tính nghệ thuật rất cao cũng không bao giờ được bán với giá cao như vậy.
Ngày nay khi đánh giá giá trị thực của một bức tranh cổ thì những con dấu do các nhà sưu tầm tiền nhân để lại cũng trở thành một yếu tố quan trọng để xác định tính xác thực và giá trị của thư pháp và hội họa.
Nghi Vân (t.h)
Tham khảo soundofhope, NS
Xem thêm:
