Tân Thế Kỷ – East Bay Times là một tờ báo trụ sở tại Walnut Creek, California, Hoa Kỳ, đưa tin về việc ủy ban của Hạ viện đã thông qua một dự luật có thể dẫn đến lệnh cấm đối với TikTok trên tất cả các thiết bị điện tử.
Thông báo hôm thứ Năm này là một thách thức mới mà các nhà lập pháp Hoa Kỳ dành cho một trong những ứng dụng truyền thông xã hội phổ biến nhất thế giới. Nó cũng một lần nữa nêu bật những lo ngại còn đó về việc TikTok có thể gây ra rủi ro gián điệp cho chính phủ Trung Quốc .
Biện pháp mới được Ủy ban Thương mại và Năng lượng Hạ viện nhất trí thông qua sẽ cấm TikTok khỏi các cửa hàng ứng dụng của Hoa Kỳ trừ khi nền tảng truyền thông xã hội này nhanh chóng tách khỏi công ty mẹ ByteDance có liên kết với Trung Quốc. TikTok hiện được khoảng 170 triệu người Mỹ sử dụng.
Nếu được ban hành, dự luật này sẽ cho ByteDance 165 ngày (hoặc hơn 5 tháng) để bán TikTok. Nếu không được thoái vốn trước ngày đó, việc các nhà khai thác cửa hàng ứng dụng như Apple và Google cung cấp ứng dụng này để tải xuống sẽ là bất hợp pháp.
Dự luật cũng dự tính các lệnh cấm tương tự đối với các ứng dụng khác “do các công ty đối thủ nước ngoài kiểm soát”.
Đây là đạo luật mạnh mẽ nhất nhắm vào TikTok để được ủy ban quốc hội đưa ra kể từ khi Giám đốc điều hành công ty Shou Chew điều trần trước các nhà lập pháp vào năm ngoái rằng ứng dụng này không gây ra mối đe dọa nào cho người Mỹ.
“Hôm nay, chúng tôi sẽ thực hiện bước đầu tiên trong việc tạo ra các luật đã tồn tại từ lâu để bảo vệ người Mỹ khỏi mối đe dọa từ các ứng dụng do đối thủ của chúng tôi kiểm soát và gửi một thông điệp rất mạnh mẽ rằng Hoa Kỳ sẽ luôn đứng lên vì các giá trị và tự do của chúng tôi.” – Hạ nghị sĩ Đảng Cộng hòa Washington Cathy McMorris Rodgers, chủ tịch hội đồng cho biết.
Hạ nghị sĩ Frank Pallone của New Jersey, đảng viên Đảng Dân chủ cấp cao của đảng này, đã so sánh dự luật với những nỗ lực trước đây nhằm điều chỉnh sóng phát thanh của Hoa Kỳ, trích dẫn lời khai từ các quan chức an ninh quốc gia từ một phiên điều trần kín trước đó vào thứ Năm.
Pallone nói: “Tôi rất coi trọng những lo ngại mà cộng đồng tình báo đưa ra sáng nay”. “Họ đã yêu cầu Quốc hội trao thêm quyền hành động trong những tình huống hạn hẹp này và tôi tin rằng dự luật này sẽ làm được điều đó”.
Dự luật trên đã được đưa ra với sự ủng hộ của lưỡng đảng vào đầu tuần này bởi Hạ nghị sĩ Đảng Cộng hòa Wisconsin, Mike Gallagher, người chủ trì một ủy ban tuyển chọn của Hạ viện về Trung Quốc, và thành viên cấp cao của ủy ban đó, Hạ nghị sĩ Đảng Dân chủ Illinois, Raja Krishnamoorthi. Đạo luật này cũng nhận được sự ủng hộ của Nhà Trắng và Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson, mặc dù triển vọng của nó tại Thượng viện vẫn chưa thực sự rõ ràng.
Các nhà lập pháp tại Hạ viện Hoa Kỳ đã bỏ phiếu nhất trí trong cùng phiên họp hôm thứ Năm để thông qua dự luật thứ hai, một dự luật sẽ hạn chế khả năng các công ty Mỹ bán thông tin cá nhân của người Mỹ cho đối thủ nước ngoài.
Các quan chức Hoa Kỳ đã coi việc cung cấp rộng rãi dữ liệu của công dân Hoa Kỳ về mặt thương mại là một nguồn rủi ro an ninh quốc gia khác. Chính phủ Hoa Kỳ và các cơ quan thực thi pháp luật trong nước khác cũng được biết là đã mua dữ liệu của công dân Hoa Kỳ từ các nhà môi giới dữ liệu thương mại.
TikTok phản đối
TikTok đang nỗ lực chống lại dự luật, bao gồm cả việc cố gắng huy động cơ sở người dùng của mình.
Công ty đã cung cấp cho một số người dùng cửa sổ bật lên toàn màn hình trong ứng dụng, cảnh báo rằng dự luật “tước bỏ quyền tự do ngôn luận theo Hiến pháp của 170 triệu người Mỹ”.
CNN trích dẫn thông báo từ TikTok: “Điều này sẽ gây thiệt hại cho hàng triệu doanh nghiệp, phá hủy sinh kế của vô số người sáng tạo trên khắp đất nước và từ chối khán giả của các nghệ sĩ”.
Lời kêu gọi hành động kết thúc bằng một liên kết nhắc người dùng gọi điện cho các thành viên Quốc hội của họ và bày tỏ sự phản đối của họ đối với dự luật. Nhiều nhân viên quốc hội nói với CNN hôm thứ Năm rằng các văn phòng Hạ viện đang tràn ngập các cuộc gọi điện thoại giữa chiến dịch tranh cử.
Một phụ tá của GOP nói với CNN, nhiều cuộc gọi dường như đến từ thanh thiếu niên và người già, một số người trong số họ dường như “bối rối” về lý do chính xác mà họ gọi hoặc tại sao TikTok có thể gặp rủi ro?.
Không phải cấm mà là yêu cầu TikTok rời khỏi ĐCS Trung Quốc
Hạ nghị sĩ Đảng Cộng hòa Wisconsin, Mike Gallagher bác bỏ các đặc điểm của dự luật như một “lệnh cấm TikTok”.
“Đó không phải là lệnh cấm” ông nói. “Nó đặt quyền lựa chọn hoàn toàn vào tay TikTok để cắt đứt mối quan hệ của họ với Đảng Cộng sản Trung Quốc. Chừng nào ByteDance không còn sở hữu công ty nữa thì TikTok vẫn có thể tiếp tục tồn tại.
Mọi người có thể tiếp tục thực hiện tất cả các video mà họ muốn trên nền tảng này hoặc giao tiếp với bạn bè của họ và tất cả những thứ đó. Nhưng cơ cấu sở hữu cơ bản phải thay đổi”.
Trong một bài đăng trên X , TikTok bác bỏ tuyên bố của các nhà lập pháp về luật cung cấp các lựa chọn cho TikTok.
Công ty này viết: “Luật này có một kết quả được xác định trước: lệnh cấm hoàn toàn TikTok ở Hoa Kỳ”. “Chính phủ đang cố gắng tước bỏ quyền tự do ngôn luận theo Hiến pháp của 170 triệu người Mỹ. Điều này sẽ gây thiệt hại cho hàng triệu doanh nghiệp, từ chối khán giả của các nghệ sĩ và phá hủy sinh kế của vô số người sáng tạo trên khắp đất nước”.
Trong phiên họp hôm thứ Năm, Dân biểu Đảng Cộng hòa Texas Dan Crenshaw đã bác bỏ những lời chỉ trích rằng các nhà lập pháp không hiểu công nghệ mà họ đang cố gắng quản lý.
Crenshaw nói: “Không phải vì chúng tôi già, gắt gỏng và không hiểu TikTok cũng như cách bạn sử dụng nó cho công việc kinh doanh của mình cũng như cách bạn sử dụng nó để giao tiếp với bạn bè của mình”. “Tôi đã sử dụng mạng xã hội rất lâu trước bất kỳ Gen Z-ers nào phát cuồng vì TikTok.”
Ngoài khả năng cấm các cửa hàng ứng dụng lưu trữ TikTok, dự luật cũng có thể hạn chế lưu lượng truy cập hoặc nội dung TikTok được cung cấp bởi “dịch vụ lưu trữ internet”, một thuật ngữ rộng bao gồm nhiều ngành khác nhau bao gồm “lưu trữ tệp, lưu trữ máy chủ tên miền, đám mây”.
Nỗi lo gián điệp
Trong nhiều năm, các quan chức Mỹ đã cảnh báo rằng luật tình báo của Trung Quốc có thể cho phép Bắc Kinh rình mò thông tin người dùng mà TikTok thu thập, và bằng cách buộc ByteDance phải giao dữ liệu.
Các nhà hoạch định chính sách lo ngại chính phủ Trung Quốc có thể sử dụng thông tin cá nhân để xác định các mục tiêu tình báo hoặc tạo điều kiện cho các chiến dịch thông tin sai lệch hàng loạt có thể làm gián đoạn các cuộc bầu cử và gieo rắc sự hỗn loạn khác.
Cho đến nay, chính phủ Mỹ vẫn chưa công khai bất kỳ bằng chứng nào cho thấy chính phủ Trung Quốc đã truy cập dữ liệu người dùng TikTok và các chuyên gia an ninh mạng cho rằng đây vẫn là một giả thuyết mặc dù có luôn tồn tại một mối lo ngại nghiêm trọng.
Họ cũng nói rằng các chính phủ đã có thể mua lượng lớn dữ liệu cá nhân từ các nhà môi giới dữ liệu hoặc sử dụng phần mềm gián điệp thương mại để hack điện thoại cá nhân một cách dễ dàng.
Các nhà lập pháp tiểu bang và liên bang đã cấm TikTok sử dụng các thiết bị thuộc sở hữu của chính phủ, nhưng đã nhiều lần gặp khó khăn khi cố gắng mở rộng các hạn chế đối với các thiết bị cá nhân của người Mỹ.
Năm ngoái, các nhà lập pháp Thượng viện đã đề xuất luật kiểm soát TikTok nhưng gây ra lo ngại rằng nó có thể trao quá nhiều quyền lực cho nhánh hành pháp.
Những nỗ lực cấm TikTok bắt nguồn từ chính quyền Trump.Từ thời tổng thống Trump, Hoa Kỳ đã sử dụng một loạt lệnh điều hành để cố gắng buộc các cửa hàng ứng dụng không cung cấp TikTok và buộc ByteDance phải tách công ty.
Những nỗ lực đó cũng bị đình trệ trong bối cảnh những thách thức pháp lý, mặc dù điều đó đã khiến TikTok phải tham gia vào các cuộc đàm phán với chính phủ Hoa Kỳ về cách có thể bảo mật dữ liệu cá nhân của người Mỹ. Các cuộc đàm phán đó vẫn đang diễn ra, ngay cả khi TikTok đã chuyển sang lưu trữ dữ liệu người dùng Hoa Kỳ trên các máy chủ có trụ sở tại Hoa Kỳ do gã khổng lồ công nghệ Oracle kiểm soát.
Tại Montana, một thẩm phán liên bang năm ngoái đã tạm thời chặn lệnh cấm toàn tiểu bang đối với TikTok, gọi luật này quá rộng và đe dọa quyền truy cập thông tin thông qua ứng dụng trong Tu chính án thứ nhất của người dùng Montanan.
Hoàng Nam (Haley Talbot – Melanie Zanona, CNN).
