Sau gần hai năm chiến đấu ở Ukraine, có những dấu hiệu cho thấy việc Nga không nhanh chóng giành chiến thắng trong cuộc chiến – vốn dự kiến ban đầu chỉ kéo dài vài tuần – đã làm giảm nhẹ niềm tin của công chúng Nga đối với quân đội.
Tỉ lệ là hễ cứ 4 người Nga thì chỉ có 3 người (75%) được phỏng vấn vào mùa hè vừa qua bày tỏ sự tin tưởng vào quân đội. Con số này giảm so với mức 80% được đo lường trong những tháng đầu chiến tranh.’
Niềm tin quân sự đi ngược lại xu hướng bình thường
Sự suy giảm niềm tin của người Nga vào niềm tin quân sự của họ trái ngược với quỹ đạo niềm tin của người Nga vào các thể chế khác.
Trong khi niềm tin vào cảnh sát, các tổ chức tài chính và hệ thống tư pháp đã tăng lên vào năm 2023. Cả ba chỉ số này đều đạt mức cao kỷ lục.
Mặc dù nhiều người bày tỏ niềm tin vào quân đội hơn các tổ chức khác, tuy nhiên đây là tổ chức duy nhất chứng kiến sự suy giảm niềm tin đáng kể vào năm 2023. Đàn ông và phụ nữ, già trẻ, giàu nghèo đều bày tỏ sự kém tin tưởng vào quân đội của họ trong năm nay so với năm 2022.
Sự mất kết nối ngày càng tăng giữa niềm tin quân sự và sự chấp thuận của lãnh đạo.
Căn nguyên khiến người Nga ngày càng mất niềm tin vào quân đội của mình có thể nằm ở sự mất kết nối ngày càng tăng giữa nhận thức về vai trò lãnh đạo chính trị và quân sự của Nga.
Từ năm 2006 đến 2018, niềm tin vào quân đội cũng đi theo một quỹ đạo tương tự, bất kể người dân tán thành hay không tán thành sự lãnh đạo của Nga.
Trong số những người Nga tán thành sự lãnh đạo hiện tại, niềm tin vào quân đội đã ổn định – khoảng 90% – kể từ năm 2015. Nhưng kể từ năm 2018, niềm tin vào quân đội đã sụp đổ ở nhóm những người không tán thành sự lãnh đạo hiện tại ở Nga.
Xu hướng này tiếp tục diễn ra vào năm 2023, với niềm tin vào quân đội của những người không tán thành sự lãnh đạo của thể chế chính trị đương nhiệm của Nga giảm xuống mức thấp nhất (40%) kể từ năm 2006.
Sự suy giảm niềm tin vào quân đội diễn ra mặc dù tỷ lệ tán thành của giới lãnh đạo nói chung ở Nga vẫn ở mức ổn định là 68%.
Hiện có khoảng cách đến 50% tỉ lệ niềm tin vào cơ quan quân sự Nga giữa những người tán thành (90% tự tin) và những người không tán thành chính phủ. Các con số này lần lượt là 90% và 40%. Đây là một trong những khoảng cách lớn nhất được đo lường được.
Cuộc binh biến thất bại của Wagner rất có thể góp phần vào sự suy giảm này. Và số liệu này như một thách thức công khai đáng kể đối với quyền lực của Tổng thống Vladimir Putin.
Hiện tại, cứ bốn người trưởng thành ở Nga thì có ba người tin tưởng vào lực lượng vũ trang của họ. Việc tỉ lệ niềm tin vào quân sự giảm 5% vào năm 2023 có thể khiến Điện Kremlin lo ngại. Trong thời kỳ mà niềm tin vào nhiều lĩnh vực khác của thể chế nước này tăng lên đáng kể, thì thực tế thực tế là quân đội Nga đang ngược lại xu hướng xã hội.
Trong vài năm gần đây, những người Nga không tán thành sự lãnh đạo của Điện Kremlin mà còn liên tục chỉ trích quan hệ quân đội.
Dự báo rằng, nếu niềm tin của người dân vào quân đội tiếp tục giảm vào năm 2024, điều này có thể đặt ra thách thức lớn hơn nữa đối với giới lãnh đạo Nga trong việc duy trì sự ủng hộ của công chúng đối với cuộc xung đột tại Okraine.
Hoàng Nam.
