Theo một báo cáo mới của ủy ban quốc hội Hoa Kỳ về Trung Quốc thì chính phủ Trung Quốc đã tăng cường mạnh mẽ việc kiểm duyệt và kiểm soát thông tin dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình. Điều này gây ra mối đe dọa ngày càng lớn đối với an ninh của Mỹ và tự do thông tin trên toàn cầu.
Báo cáo mới của Ủy ban đánh giá kinh tế và an ninh Mỹ-Trung cho biết, để ngăn chặn những nỗ lực của Trung Quốc nhằm gieo rắc chia rẽ trong nước Mỹ và bảo vệ quyền tự do thông tin trên toàn thế giới, Mỹ cần phải hiệu quả hơn trong việc chống lại hệ thống kiểm soát thông tin ngày càng phát triển của Bắc Kinh. .
Báo cáo kết luận, việc kiểm duyệt ở Trung Quốc chủ yếu tập trung vào kiểm soát trong nước, nhưng “tác động của nó đặt ra thách thức lớn đối với lợi ích ngoại giao, kinh tế và an ninh quốc gia của Hoa Kỳ”.
Các tác giả của hội thảo cho biết các biện pháp kiểm soát thông tin của Bắc Kinh là hệ thống kiểm duyệt phức tạp và phổ biến nhất trên thế giới, được Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) cầm quyền sử dụng để đảm bảo tính hợp pháp chính trị và định hình hành vi phổ biến, thông qua cái được gọi là “hướng dẫn dư luận xã hội”.
Báo cáo cho biết, ngoài biên giới của mình, Trung Quốc đang tăng cường nỗ lực mạnh mẽ để chống lại các ý tưởng và luận điệu mà Bắc Kinh cho là mang tính đe dọa. Và các nỗ lực này có cả việc sử dụng các chiến dịch đưa thông tin sai lệch để gieo rắc sự chia rẽ trong xã hội Hoa Kỳ.
Trung Quốc cũng trừng phạt các công ty tư nhân Mỹ và những người lên tiếng phản đối quan điểm của thể chế chính trị của họ.
Trung Quốc cũng đang xuất khẩu các công cụ kiểm duyệt sang các quốc gia độc tài khác và kêu gọi nhà nước kiểm soát internet chặt chẽ hơn. Báo cáo cho biết những hành động đó thách thức các chuẩn mực và thỏa thuận được Mỹ hậu thuẫn nhằm tìm cách thúc đẩy luồng thông tin tự do toàn cầu.
Báo cáo cho biết: “Những thách thức này đòi hỏi Hoa Kỳ phải hành động để bảo vệ không gian thông tin trong nước và duy trì mạng Internet tự do và cởi mở, cả hai đều là những yếu tố quan trọng để Hoa Kỳ tiếp tục thịnh vượng kinh tế và tự do cá nhân”.
Và Chính phủ liên bang cũng cần có những nỗ lực lớn hơn để chống lại các chiến dịch thông tin sai lệch của Trung Quốc được sử dụng như một biện pháp kiểm duyệt trên thực tế bên ngoài Trung Quốc.
Theo báo cáo, một ví dụ là tuyên bố sai lầm chính thức của Bắc Kinh rằng virus COVID-19 được sản xuất trong phòng thí nghiệm của Quân đội Hoa Kỳ và sau đó được đưa đến Trung Quốc.
Tình báo Mỹ cũng cần chia sẻ thông tin về các hoạt động của các nhóm hacker Trung Quốc được nhà nước hậu thuẫn như Dragonbridge nổi tiếng, vốn tham gia vào các hoạt động thông tin tinh vi.
Báo cáo cho biết thêm, cần phải áp dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chặt chẽ hơn của Hoa Kỳ để ngăn chặn Trung Quốc có được phần cứng và phần mềm tiên tiến cho hệ thống kiểm duyệt của mình.
Báo cáo trên dài 116 trang, với tên gọi “Thực tiễn kiểm duyệt của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa” được xuất bản theo hợp đồng của Trung tâm Nghiên cứu và Phân tích Tình báo, một bộ phận của tổ chức nghiên cứu Exovera. Và đã được chính thức công bố vào hôm qua.
Frank Miller, phó chủ tịch Exovera phụ trách tích hợp tình báo, cho biết bộ máy kiểm duyệt của Trung Quốc rất đa diện và sử dụng cả nỗ lực loại bỏ lẫn biện pháp răn đe để kiểm soát nội dung mà nước này phản đối.
Ông nói, các công ty và cơ quan truyền thông sử dụng nội dung trực tuyến phản ánh các chỉ thị và biện pháp răn đe của Bắc Kinh “đồng lõa trong việc kiểm duyệt tin tức và/hoặc tư tưởng tự do phương Tây của người dân Trung Quốc”.
Ông Miller nói: “Các khuyến nghị của chúng tôi với ủy ban về cơ bản là sử dụng quyền lực của Quốc hội để khuyến khích các biện pháp chống lại bộ máy kiểm duyệt của ĐCSTQ, đặc biệt là ở những nơi mà hiệu ứng lan tỏa bao gồm cả dân chúng Hoa Kỳ”.
Mở rộng dưới thời ông Tập
Nghiên cứu cho biết chính phủ Trung Quốc đã mở rộng đáng kể hệ thống kiểm duyệt kể từ khi ông Tập lên nắm quyền vào năm 2012, tập trung vào việc củng cố quyền kiểm soát nội dung internet.
Nỗ lực này liên quan đến các luật, quy định mới cũng như các phương pháp kỹ thuật để theo dõi và giám sát hoạt động trực tuyến và ngày càng trở nên phức tạp hơn với sự phát triển của hệ thống trí tuệ nhân tạo.
Trước năm 2012, người dùng internet ở Trung Quốc, được mệnh danh là “cư dân mạng”, hoạt động trong một cộng đồng trực tuyến rộng lớn thường cho phép tranh luận sôi nổi, bao gồm cả một số vấn đề liên quan đến chính trị của Đảng Cộng sản. Tuy nhiên, dưới thời ông Tập, các cơ quan kiểm duyệt đã trấn áp những hoạt động trao đổi tự do trên internet như vậy bằng cách bỏ tù hoặc “bịt miệng” những người mà họ cho rằng đã tham gia vào các cuộc tranh luận và bất đồng quan điểm trực tuyến.
Các biện pháp kiểm duyệt ở Trung Quốc được phổ biến rộng rãi trong một số tổ chức của Đảng Cộng sản và nhà nước nhằm kiểm soát chung thông tin của dân số khoảng 1,4 tỷ người.
Một ví dụ là khả năng của chính phủ trong việc quản lý những gì mà báo cáo gọi là “cuộc khủng hoảng cấp tính” do các biện pháp đóng cửa hà khắc trong đại dịch COVID-19 gây ra.
Báo cáo cho biết: “ĐCSTQ cho phép thảo luận hạn chế về các chủ đề nhạy cảm mà không đe dọa trực tiếp đến quyền lực của họ, chẳng hạn như vai trò của Trung Quốc trong cuộc xung đột Nga-Ukraine đang diễn ra”. Các cuộc thảo luận “nhạy cảm” khác được cơ quan kiểm duyệt Trung Quốc cho phép còn bao gồm các cuộc trao đổi nêu bật tình trạng tham nhũng của chính phủ.
Tuy nhiên, mọi lời chỉ trích của các lãnh đạo cấp cao của đảng, tính hợp pháp của chế độ độc đảng Cộng sản hay vụ thảm sát người biểu tình ủng hộ dân chủ tại Quảng trường Thiên An Môn năm 1989 đều bị ngăn chặn nghiêm ngặt.
Nhân viên và giám đốc điều hành của các nhà cung cấp internet Trung Quốc phải đối mặt với việc bị giam giữ và các hình phạt khác nếu cơ quan kiểm duyệt của công ty không giám sát và kiểm soát nội dung trực tuyến.
‘Định hướng’ dư luận toàn cầu
Ở nước ngoài, bộ máy kiểm duyệt đang tham gia vào cái mà báo cáo gọi là “Định hướng dư luận quốc tế”. Nỗ lực này sử dụng nhiều công cụ tương tự được sử dụng để kiểm soát thông tin trong nước.
Các cơ quan thông tin Trung Quốc có thể “làm tràn khu vực” trên các phương tiện truyền thông xã hội nước ngoài để chiếm đoạt và làm chệch hướng các cuộc thảo luận bị Bắc Kinh phản đối, chẳng hạn như cuộc đàn áp khắc nghiệt đang diễn ra đối với người dân tộc Duy Ngô Nhĩ ở miền tây Trung Quốc và ở Tây Tạng.
Để gây ảnh hưởng đến các cuộc thảo luận trực tuyến về cuộc chiến tranh Nga-Ukraine, các cơ quan kiểm duyệt của chính phủ Trung Quốc tìm cách kiểm soát các cuộc thảo luận ở nước ngoài bằng các chiến thuật tương tự như các chiến thuật kiểm duyệt trong nước.
Công dân Trung Quốc có thể thảo luận về cuộc xung đột một cách cởi mở nhưng bất kỳ cuộc thảo luận nào về việc cuộc tấn công của Trung Quốc vào Đài Loan trong tương lai đều bị chặn hoặc bị tắt.
Báo cáo khuyến nghị phát triển và triển khai công nghệ viễn thông mới nổi như các hệ thống internet dựa trên vệ tinh có thể “gây tổn thất” cho các hệ thống kiểm duyệt của Trung Quốc.
Báo cáo cho biết dịch vụ internet do vệ tinh cung cấp, chẳng hạn như dịch vụ của Starlink, có “khả năng làm suy yếu sự kiểm soát của ĐCSTQ đối với các luồng dữ liệu vào và ra khỏi Trung Quốc”. Trung Quốc đang nỗ lực chống lại khả năng sử dụng cái gọi là đám mây vệ tinh để ngăn hệ thống này làm suy yếu khả năng kiểm duyệt.
Báo cáo cũng kêu gọi Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cải thiện hoạt động ngoại giao công chúng ở Trung Quốc. Các nhà ngoại giao nên cung cấp báo cáo tốt hơn về hành vi sai trái và quản lý sai trái của cả chính phủ và Đảng Cộng sản Trung Quốc.
Báo cáo cho biết: “Việc tiếp cận thông tin khách quan đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp người dân Trung Quốc buộc chính phủ của họ phải chịu trách nhiệm, đặc biệt là trong các thời điểm bùng phát như đại dịch COVID-19 bùng phát năm 2019 và các phong trào phản kháng chống phong tỏa năm 2022 sau đó”.
Hoàng Nam theo Washingtontimes.
