Đại sứ Philippines tại Hoa Kỳ cho biết , tại cuộc họp APEC ban đầu họ hy vọng được giao tiếp với lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc về các vấn đề Biển Đông , nhưng không ngờ Tập Cận Bình lại “rất né tránh”.
Trong báo cáo được Nikkei Asia công bố hôm thứ Tư (13/12), Đại sứ Philippines tại Hoa Kỳ Jose Manuel Romualdez cũng tuyên bố rằng ông tin rằng các điểm nóng xung đột trong các cuộc chiến trong tương lai có thể là Biển Đông chứ không phải Đài Loan.
Ông này nói: “Nếu có bất cứ điều gì xảy ra trong khu vực của chúng tôi, đó có thể là sự khởi đầu cho một cuộc chiến tranh khác, một cuộc chiến tranh thế giới khác”.
Romandez cho biết, trong hội nghị thượng đỉnh Hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC), Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. đã gặp lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình trong nỗ lực kiểm soát căng thẳng ở Biển Đông, nhưng kết quả thật “đáng thất vọng”.
Romandez cho biết, vào thời điểm đó, Marcos bày tỏ sẵn sàng trao đổi với Trung Quốc về vấn đề Biển Đông nhưng ông Tập lại “rất né tránh” và thậm chí “lẩn tránh” vấn đề này.
“Ông ấy không nói gì cả.” Romandez kể lại rằng ông Tập chỉ lắng nghe rồi nói: “Hãy để các quan chức quốc phòng và đối ngoại của chúng tôi thảo luận về vấn đề này.”
Vài tuần sau, hàng loạt sự kiện xảy ra khiến tình hình Biển Đông bùng nổ.
Hồi cuối tuần trước, một số tàu Philippines đã bị tấn công bằng vòi rồng từ tàu Trung Quốc trên biển khi đang vận chuyển hàng tiếp tế đến Bãi cạn Scarborough và Bãi cạn Second Thomas. Một tàu Cảnh sát biển Trung Quốc thậm chí còn đâm vào một tàu Philippines gần Bãi cạn Second Thomas.
Sau đó, Tham mưu trưởng Lực lượng vũ trang Philippines Romeo Brawner cho biết, thời điểm xảy ra vụ việc, ông đang ở trên một con tàu bị vòi rồng Trung Quốc xịt và bắn trúng.
Hôm thứ Ba, Bộ Ngoại giao Philippines cho biết họ đã triệu tập đại sứ Trung Quốc tại Philippines, và cho biết sẽ không loại trừ việc tuyên bố trục xuất ông này để phản đối “các hành vi quấy rối liên tiếp” của Trung Quốc ở Biển Đông cuối tuần qua.
Trong cuộc phỏng vấn, Romandez kêu gọi các nước thực hiện hành động đa phương và “để các nước đa phương cùng lúc thể hiện sức mạnh” để chống lại các hành động đàn áp của ĐCSTQ, bao gồm cả việc tuần tra chung ở Biển Đông.
Ông cho rằng cuộc tuần tra chung giữa hải quân và trên không giữa Mỹ và Philippines vào cuối tháng 11/2023 giống như một cuộc chạy thử. “Tôi nghĩ chúng ta sẽ có nhiều sự hợp tác hơn trong tương lai”, ông nói.
Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Gilberto Teodoro Jr. cho biết Nhật Bản, New Zealand, Anh, Canada và Pháp đều là ứng cử viên tham gia tuần tra đa phương ở Biển Đông.
Hiện tại, Philippines cho phép quân đội Mỹ tiếp cận 9 căn cứ quân sự trên Quần đảo Philippine. Sự sắp xếp này cho phép Hoa Kỳ không chỉ nhanh chóng cung cấp cứu trợ thiên tai và hỗ trợ nhân đạo mà còn có thể ứng phó với các tình huống khẩn cấp ở Biển Đông và eo biển Đài Loan.
Hôm thứ Hai, tướng hàng đầu của Mỹ và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, Charles Brown Jr., đã có cuộc điện đàm với Tham mưu trưởng Lực lượng Vũ trang Philippines Romeo Brawner Jr. về vấn đề Biển Đông.
Hoa Kỳ cho biết hai bên đã “thảo luận về các lợi ích an ninh chiến lược chung và các cơ hội tăng cường hợp tác quân sự, bao gồm tăng cường hợp tác hàng hải, cải thiện khả năng tương tác và chia sẻ thông tin cũng như tăng cường huấn luyện và tập trận”.
Hoàng Nam biên dịch từ EPT.
