Các vấn đề về không khí độc hại hàng năm của thủ đô Delhi Ấn Độ trở nên nghiêm trọng hơn trong lễ hội Diwali với việc hàng chục nghìn quả pháo nổ thắp sáng bầu trời đêm mờ mịt của thủ đô này.
Lễ kỷ niệm sắp tới của lễ hội Hindu vào cuối tuần này đã khiến các chuyên gia cảnh báo việc sử dụng pháo. Điều này khiến các nhà hoạt động chính trị cánh hữu của Ấn Độ cảm thấy thất vọng vì coi đây là một cuộc ” công kích” vào đức tin của họ.
Thủ đô Delhi của Ấn Độ liên tục trở thành thành phố ô nhiễm nhất thế giới vào mỗi dịp mùa đông do nhiều yếu tố. Bảng xếp hạng chất lượng không khí thường xuyên tuyên bố mức độ ô nhiễm trong thành phố ở mức “nghiêm trọng”.
Tòa án tối cao Ấn Độ cũng cấm đốt pháo gây ô nhiễm hóa học ở Delhi hàng năm. Tòa án cấp cao năm nay cho biết lệnh cấm được áp dụng trên khắp Ấn Độ.
Nhưng các nhà hoạt động chính trị cánh hữu nói với The Independent rằng lệnh cấm đốt pháo là một “cuộc tấn công vào các lễ hội của đạo Hindu ” và chính quyền nên xem xét các yếu tố khác góp phần gây ô nhiễm không khí.
Diwali đánh dấu ngày vị thần Hindu Lord Ram trở về quê hương ở Ayodhya sau 14 năm sống lưu vong. Để chào mừng lễ hội, người ta thường đốt đèn đất và trang trí nhà cửa.
Nhưng việc sử dụng rộng rãi pháo đã làm thay đổi bản chất của lễ hội trong vài thập kỷ qua.
Một số thành viên của Đảng Bharatiya Janata (BJP) theo chủ nghĩa dân tộc Hindu cầm quyền của thủ tướng Narendra Modi và các nhóm chính trị khác nói rằng pháo luôn sẵn có bất chấp lệnh cấm và đàn áp của cảnh sát.
Rohit Baisoya, một thành viên BJP ở Delhi, nói với The Independent rằng không có rào cản nào trong việc tìm nguồn cung pháo. “Bạn có thể gọi cho bất kỳ ai đã mua và họ sẽ liên kết bạn với người bán. Những người này đang cung cấp dịch vụ giao hàng cho các đơn đặt hàng pháo số lượng lớn,” ông nói.
Dự báo là người ta vẫn sẽ được chứng kiến việc sử dụng pháo nổ trên diện rộng vì rất nhiều người đang mua và họ đã dự trữ pháo.
Tờ Independent đã đưa tin về cách những kẻ buôn lậu phớt lờ lệnh cấm pháo hoa Diwali của Delhi vào năm ngoái . Việc buôn bán bất hợp pháp như vậy cũng phát triển mạnh trong năm nay – và chỉ cần một cuộc điện thoại là có thể thực hiện được.
Theo Manoj Verma, cựu thành viên của đảng cánh hữu Bajrang Dal, đại đa số người dân theo đạo Hindu của thành phố tin rằng không nên dừng bắn pháo hoa vì chúng ảnh hưởng đến truyền thống văn hóa của họ.
Trong khi một nghiên cứu năm 2016 của Viện Công nghệ Ấn Độ (IIT), Kanpur, cho rằng pháo nổ là một yếu tố tương đối nhỏ đằng sau cuộc khủng hoảng hàng không hàng năm ở Delhi, thì một thẩm phán của Tòa án Tối cao đã bác bỏ điều này vào năm 2021.
“Bạn có cần IIT để hiểu rằng pháo ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn không?” Thẩm phán Tòa án Tối cao AM Khanwilkar đã nhờ luật sư tranh luận chống lại lệnh cấm pháo. “Hãy hỏi ai đó ở Delhi xem điều gì xảy ra trong lễ Diwali,” ông này nói.
Các bác sĩ ở thủ đô cho biết không chỉ tuổi thọ bị rút ngắn mà số ca ung thư cũng tăng theo cấp số nhân do ô nhiễm không khí ở Delhi.
Shalabh Sharma, bác sĩ tai mũi họng tại Bệnh viện Ganga Ram hàng đầu ở trung tâm Delhi, cho biết: “Vấn đề ô nhiễm là nó có rất nhiều tác hại, rất nhiều trong số đó không thể nhìn thấy được. Những gì chúng ta thấy hầu hết chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Cảm lạnh, ho, sổ mũi, hen suyễn, v.v..”
Bác sĩ này nói thêm biểu đồ tỷ lệ phần trăm bệnh nhân bị nhiễm trùng phế quản, viêm hoặc dị ứng đã tăng vọt trong những năm này và mặc dù ô nhiễm từ nhiều nguồn khác nhau là nguyên nhân gây ra điều này, nhưng không thể loại trừ pháo nổ là một phần của vấn đề.
Ông này cũng lập luận rằng lễ hội Diwali chưa bao giờ, ngay cả trong thần thoại trong các văn bản cổ, đề cập về việc đốt pháo. Và đó chỉ là xu hướng trong 30-40 năm qua”, vị bác sĩ này nói. Khi bạn đốt một thứ gì đó, đó là nguyên nhân trực tiếp gây ô nhiễm. Những người mắc bệnh hen suyễn, có vấn đề về phế quản hoặc bệnh tim – họ phải chịu đựng rất nhiều. Nên: “Cần phải có lệnh cấm hoàn toàn việc đốt pháo.
Trong khi đó, lại xuất hiện quan điểm khác về việc đốt pháo. Manoj Tiwai, một nhà lập pháp liên bang nổi tiếng của BJP từ Delhi nói với The Independent: “Thế giới đang theo dõi Delhi và kể từ 10 ngày qua, tình hình AQI ở Delhi-NCR là tồi tệ nhất và thậm chí không có một quả pháo nào bị đốt cháy”. “Vậy tại sao chỉ đổ lỗi cho pháo?” ông đặt vấn đề.
“Một ngày lễ kỷ niệm Diwali với pháo xanh nên được phép đốt ở Bharat, vì đây là niềm tin tôn giáo của chúng tôi. Tôi cũng đã tiếp cận Tòa án Tối cao trong trường hợp này để cho phép đốt pháo xanh ở Delhi .”
Vinod Bansal, một thành viên của tổ chức cánh hữu Vishwa Hindu Parishad (VHP), cho biết “tâm lý là liên tục tấn công các lễ hội của đạo Hindu”. “Tại sao không có lệnh cấm Eid và Giáng sinh? Ông này cho rằng pháo vẫn nổ thường xuyên trong lễ kỷ niệm những lễ hội trên.
Theo Trung tâm Nghiên cứu Pew, Ấn Độ là nơi sinh sống của khoảng 94% dân số theo đạo Hindu trên thế giới. Bansal cho rằng lệnh cấm bắn pháo hoa xuất phát từ ý chí chủ quan. Verma, một thành viên hiện tại của VHP, đã thẳng thắn gọi lệnh cấm đốt pháo của tòa án cấp cao là “tuyên truyền”.
“Tại sao chỉ có trong các lễ hội của đạo Hindu? Pháo nổ là biểu tượng của niềm vui. Liệu tình trạng ô nhiễm này sẽ chỉ dừng lại bằng lệnh cấm? Pháo đã là một phần của lễ kỷ niệm Diwali trong nhiều năm. Nền văn hóa Hindu của chúng tôi có giải pháp cho mọi thứ, kể cả các vấn đề về môi trường nhưng những lệnh cấm như vậy không nằm trong số đó,” ông nói với The Independent.
Hiện tại tình trạng ô nhiễm không khí tại thủ đô Ấn Độ vẫn ở mức báo động. Nhiều người dân phải phụ thuộc vào máy lọc không khí. Nhiều trường hợp báo cáo về việc họ bị đau đầu, ngứa họng và ngứa mắt.
Hoàng Nam/Independent.
