Một vụ phun trào núi lửa đang diễn ra ở phía tây nam Iceland, với dung nham phun trào trên bề mặt phía bắc thị trấn Grindavik.
Thông tin được văn phòng khí tượng của Iceland cho biết vào tối qua. Những hình ảnh được phát đi về vụ phun trào cho thấy những đám khói đỏ cuồn cuộn bốc lên trong màn đêm Iceland.
Cảnh sát địa phương đã ra lệnh cho gần 4.000 cư dân của Grindavik rời đi từ ngày 10 tháng 11, sau khi các kết quả đo đạc xác định rằng một dòng dung nham đã kéo dài bên dưới thị trấn ven biển này.
Iceland – có biệt danh là Vùng đất lửa và băng – là một điểm nóng về hoạt động núi lửa do vị trí nằm trên các mảng kiến tạo đang di chuyển theo hướng ngược nhau. Đất nước này hiện có hơn 30 hệ thống núi lửa đang hoạt động.
Nhưng đây là lần đầu tiên trong nửa thế kỷ, một khu vực đông dân cư phải được sơ tán hoàn toàn trước nguy cơ phun trào. Mối đe dọa phun trào kéo dài đã làm dấy lên lo ngại về dòng dung nham có sức tàn phá lớn, mặc dù các nhà khoa học đã đánh giá thấp khả năng gây gián đoạn đáng kể việc đi lại toàn cầu hoặc giảm chất lượng không khí ở Bắc bán cầu.
Dung nham dịch chuyển dưới lớp vỏ Trái đất đã gây ra hàng chục nghìn trận động đất trong khu vực vào tháng 10 và tháng 11, làm hư hại các tòa nhà và chia cắt những con đường nứt toát ra, khiến một số nơi không thể đi qua được.
Vị trí chính xác nơi núi lửa có thể phun trào chưa được xác định chắc chắn, và nó đang gây ra lo lắng cao độ.
Robin Andrews, nhà nghiên cứu núi lửa, nhà văn khoa học và tác giả cuốn sách, cho biết “Chúng ta có thể nghĩ rằng tất cả chúng ta đều mạnh mẽ và hùng mạnh, nhưng chúng ta không thể đoán trước được điều gì sẽ xảy ra, và khi điều đó xảy ra, chúng ta chỉ cần đối phó với nó. Những vết nứt này có thể mở ra. Thật là “điên rồ”. Nó giống như ma thuật hay gì đó vậy”.
Magnús Tumi Guðmundsson, giáo sư địa vật lý tại Đại học Iceland, cho biết mối lo ngại chính là dung nham có thể chảy qua các khu vực của Grindavik và thậm chí chạm tới nhà máy điện địa nhiệt Svartsengi, nơi cung cấp điện và hỗ trợ sưởi ấm cho khoảng 30.000 người. Hiện tại, nhà máy này đang được vận hành từ xa.
Guðmundsson cho biết trước vụ phun trào: “Có thể có khá nhiều gián đoạn và nhiều thiệt hại”. “Điều này khá nghiêm trọng khi bạn phải sơ tán 3.700 người và không biết khi nào họ có thể quay trở lại”.
Bryndis Gunnlaugsdottir, 42 tuổi, một luật sư và cựu lãnh đạo hội đồng thành phố Grindavick, mô tả thị trấn của cô là “rất tự hào” và “rất lo lắng”. Bà nói: “Có tất cả những lo lắng về tài chính này. “Nhưng liệu thị trấn của tôi có còn ở đó không?”
Nahf nghiên cứu Andrews nói: “Người Iceland nhận thức rất rõ về bản chất về hiện tượng núi lửa này đang thay đổi của đất nước họ, mỗi người đều biết chuyện gì đang xảy ra”. “Bạn thường thấy trong các thảm họa, phải mất rất nhiều công sức mới thuyết phục được mọi người rời bỏ nhà cửa. Nhưng chính quyền ở đây không cần phải thuyết phục người dân rời đi – mọi người đều hiểu điều đó, không ai cần phải chiều theo. Đó là một cứu trợ.”
Toàn bộ Grindavik đã được sơ tán vào đầu giờ ngày 11 tháng 11. Khi thời gian chờ đợi kéo dài, cư dân được phép quay lại trong thời gian ngắn để thu thập đồ đạc, bao gồm cả thú cưng bị bỏ lại trong lúc vội vã rời đi. Một tổ chức cứu hộ động vật cũng đã nỗ lực sơ tán thú cưng.
Trước khi phun trào, các chuyên gia về núi lửa cho biết sự kiện này khó có thể lặp lại sự gián đoạn do núi lửa Eyjafjallajokull của Iceland gây ra vào năm 2010, khi một đám tro khổng lồ phân tán khắp châu Âu và tàn phá hoạt động du lịch hàng không toàn cầu trong nhiều tuần. Ngọn núi lửa đó tạo ra một lượng lớn tro mịn một phần là do dung nham phun trào tương tác với chỏm băng.
Trước vụ phun trào này, các chuyên gia cảnh báo vẫn có thể xảy ra một số gián đoạn đối với ngành hàng không và họ không loại trừ nguy cơ tạo ra các đám mây khói độc hại, đặc biệt là đối với những nơi theo hướng gió. Năm 1783, hệ thống núi lửa Laki phun ra khí độc khiến hơn một nửa số gia súc ở Iceland chết và gây ra nạn đói.
Các hãng thông tấn đã lắp đặt webcam trên các ngọn đồi núi lửa gần đó để mọi người có thể xem vụ phun trào.
Hoàng Nam/Washingtonpost.
