Tân Thế Kỷ – Mỗi đứa trẻ là một thiên thần, là một cá thể độc lập đến với thế giới này thông qua cha mẹ. Chỉ khi lớn lên trong sự giáo dục bình đẳng và tôn trọng của cha mẹ, chúng mới có được cuộc sống tự lập, bình yên và hạnh phúc. Nhưng đôi lúc người làm cha mẹ chúng ta đang vô thức áp dụng “tiêu chuẩn kép”, chính nó sẽ hủy hoại con cái mình mà không tự biết.
Trước khi tìm hiểu xem “tiêu chuẩn kép” là gì, ta hãy đọc bài văn của một học sinh tiểu học ở Trung Quốc đã khiến giáo viên và cộng đồng mạng cười bò khi than vãn về những hành động tiêu chuẩn kép của cha mẹ mình.
Cụ thể, em học sinh này viết như sau:
“Tiêu chuẩn kép của bố mẹ,
Khi họ ngủ, em phải ngủ. Khi họ dậy, em cũng phải dậy. Em ở nhà thì nói phiền phức, em ra ngoài chơi lại nói em tiêu tiền. Em im lặng thì bảo câm, nói thì bảo cãi lại. Chuyện ăn mặc thì so sánh với người nghèo, chuyện học hành thì so sánh với người giàu.
Xem TV, nghịch điện thoại thì kêu mù mắt, đọc sách là không mù”.
Bài văn sau khi được chia sẻ lên mạng xã hội đã nhận được rất nhiều bình luận của cộng đồng mạng. Không ít thanh thiếu niên cho biết, mình cũng gặp phải tình trạng y như em học sinh tiểu học này.
“Hình như mọi ông bố bà mẹ đều như này đúng không nhỉ? Tôi ở nhà cũng bị bố mẹ mắng suốt đây. Ở nhà nhiều thì kêu cả ngày chỉ biết nằm, không biết ra ngoài giao lưu với bạn bè. Nhưng tôi đi ra ngoài lại kêu chỉ biết lêu lổng không phụ giúp bố mẹ. Tôi khổ quá mà” , một cư dân mạng hài hước chia sẻ. Hay một bà mẹ cũng vào bình luận: “Chẳng hiểu sao, ngày xưa tôi từng than vãn bố mẹ mình tiêu chuẩn kép y như câu nhóc này, nhưng đến lượt tôi làm mẹ lại cũng vậy. Đúng là buồn cười mà”.
Vậy rốt cuộc thì “tiêu chuẩn kép” là gì?
Tiêu chuẩn kép là một thái độ xảy ra khi một người hoặc một nhóm người hành động theo cách này ở nơi riêng tư và theo cách khác ở nơi công cộng. Hoặc cùng một sự việc nhưng bất kể làm theo cách nào thì cũng không vừa ý.
Điều này có thể tự biểu hiện theo nhiều cách khác nhau, chẳng hạn như khi một người rao giảng các giá trị đạo đức, nhưng không tuân theo chúng trong cuộc sống hàng ngày của mình. Hoặc chỉ trích thái độ của người khác, nhưng bản thân anh ta cũng hành động như vậy.
Điều này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với đời sống xã hội và tình cảm của. Một mặt, nó có thể tạo ra sự thiếu tin tưởng đối với những người xung quanh, vì không biết liệu họ có hành động chân thành hay không. Ngoài ra, nó có khả năng tạo ra xung đột nội bộ ở những người thực hành tiêu chuẩn kép, bởi vì họ đang đi ngược lại các giá trị và nguyên tắc của chính bản thân mình.
Tiêu chuẩn kép trong gia đình là khi các tiêu chuẩn ứng xử khác nhau được áp dụng cho các thành viên khác nhau trong gia đình. Điều này có thể xảy ra khi cha mẹ cho phép một đứa trẻ làm điều gì đó mà họ không cho phép đứa trẻ khác hoặc khi cha mẹ không tuân theo các quy tắc mà họ đặt ra cho chính mình.
“Cha mẹ chỉ muốn tốt cho con” là lời giải thích cho tất cả những ngăn cấm, nguyên tắc muốn con mình nghe theo. Nhưng sự thật là, đôi khi chính bản thân cha mẹ lại không thực hiện những nguyên tắc ấy. Điều này tạo nên những “tiêu chuẩn kép” khiến trẻ cảm thấy không hợp lý, lâu dần cảm thấy bị áp đặt.
Ví dụ như người bố dưới đây:
Đêm hôm trước, khi tôi đang đi chợ, tôi nghe thấy một người bố nói với đứa con trai của mình: “Con đã hứa với bố là chạy mười vòng sân chơi, nhưng giờ con đã chạy mười vòng đâu, mà lại nói với cha rằng con đã hoàn thành. Con làm như vậy là không trung thực đâu!”
Sau khi nghe lời phê bình của bố, người con trai đã chân thành xin lỗi cha và nói rằng lần sau sẽ không làm như vậy nữa.
Và ông bố này cũng mỉm cười hài lòng và tiếp tục chọn món.
Một lúc sau, hai bố con chọn vài món, kêu ông chủ tính tiền rồi thanh toán.
Sau khi trả tiền, họ quay đi và chỉ cách đó vài mét, người bố thấy trong hóa đơn chưa tính tiền một túi bò viên.
Nhưng người bố không nghĩ đến việc quay trở lại và bù đắp số tiền, thay vào đó, ông nói với con trai mình một cách tự mãn: “Bố đã có một món hời”.
Hơn nữa, người bố còn dặn con trai phải nhanh chóng rời đi, nếu không ông chủ sẽ phát hiện ra và đuổi kịp đòi tiền.
Trong khi người bố này nói với con trai mình phải trung thực và đáng tin cậy, thì bản thân ông lại không trung thực và đáng tin cậy.
Đây là cái mà chúng ta thường gọi là cha mẹ tiêu chuẩn kép.
Tiêu chuẩn kép đang rất phổ biến trong giáo dục gia đình
Tiêu chuẩn kép tồn tại trong nhiều gia đình nhưng cha mẹ chúng ta không muốn thừa nhận.
Ví dụ, cha mẹ dặn con không được ngủ muộn, nhất định đòi con chơi bóng rổ, nhưng chính mình đã mở thẻ tập thể dục gần một năm rồi không đến đó mấy lần. Một ví dụ khác là cha mẹ không tự ăn cần tây mà mua cần tây về nấu cho con ăn vì cho rằng cần tây có nhiều vitamin hơn.
Một ví dụ khác là cha mẹ nói với con cái họ phải nghiêm túc trong lớp, nhưng họ lại đi làm bằng cách chơi điện thoại di động và lướt Internet mà không có ý định làm việc.
Bạn nói xem, một đứa trẻ gặp bố mẹ như vậy, có một gia đình như vậy sẽ như thế nào?
Đừng áp đặt tiêu chuẩn kép cho con bạn
Tôi nhớ đồng nghiệp của tôi nói rằng bố mẹ cô ấy làm việc trong quân đội và họ có tiếng nói quyết định về mọi việc.
Có một lần Tiểu Huân về đến nhà không thay giày, lập tức chạy đến bên mẹ nói “Con về rồi”, nhưng lại bị mẹ chê không giữ vệ sinh, không thay giày, làm bẩn cả tủ quần áo. sàn nhà.
Sau khi chê bai, mẹ cô từ trong bếp đi ra ban công tưới hoa, đi dép ngoài ban công cũng không thay, đất dưới giàn hoa bị nước từ hoa làm vấy bẩn giày của mẹ cô, còn để lại dấu giày ở phòng khách.
Cảnh tượng tiêu chuẩn kép như thế này không chỉ có một lần, nhưng cô không dám phản bác, nín thở đi vào phòng, mấy ngày không nói chuyện với mẹ.
Nghiên cứu tâm lý cho thấy, tiêu chuẩn kép của cha mẹ có tác động rất lớn đến con cái, trẻ dễ bất bình, mất lòng tin vào cha mẹ, lâu dần hình thành tâm lý nổi loạn, thậm chí có những hành vi hung hăng, cực đoan đối đầu với cha mẹ.
Điều này sẽ dẫn đến một vòng luẩn quẩn, trẻ học hành vi “tiêu chuẩn kép” của cha mẹ và trở thành “tiêu chuẩn kép”, để cuối cùng khó đạt được mục đích của bản thân, đồng thời còn khiến người khác chán ghét, và họ sẽ không thể kết bạn.
Hơn nữa, cha mẹ “tiêu chuẩn kép” vừa không ảnh hưởng gì đến việc rèn luyện nề nếp của con cái, vừa chưa tạo được sự tin tưởng, tôn trọng của con cái.
Trong giáo dục, cha mẹ phải từ chối “tiêu chuẩn kép” đối với con cái của họ và để con cái lớn lên khỏe mạnh .
Từ chối tiêu chuẩn kép, cha mẹ nên làm gì?
Nhà giáo dục Liên Xô cũ Suhomlinski từng nói: “Sự phát triển toàn diện của một con người phụ thuộc vào việc cha mẹ là người như thế nào trước mặt đứa trẻ, và vào cách đứa trẻ hiểu được mối quan hệ giữa người với người và mối quan hệ giữa người với người từ tấm gương của cha mẹ chúng và môi trường xã hội”.
Vì vậy, để không làm chậm quá trình phát triển của trẻ, cha mẹ phải học cách bác bỏ tiêu chuẩn kép. Hãy thử 3 cách sau:
Đầu tiên, hãy buông bỏ đặc quyền vị thế làm cha mẹ
Mỗi khi cha mẹ có hành vi tiêu chuẩn kép, thực chất là đang yêu cầu con cái với thái độ “Ta là cha mẹ của con” và “Ta sinh ra con nên con phải nghe lời ta”.
Nhà tâm lý học người Đức Helga Geertler từng cảnh báo các bậc cha mẹ: “Nếu bạn từ bỏ quyền lực và ý thức về sự vượt trội của mình, thì bạn sẽ có nhiều cơ hội nhận được sự tin tưởng và tôn trọng của con cái hơn”.
Đừng nghĩ rằng con cái khi còn nhỏ có thể áp đặt ý muốn của mình, dù sao chúng cũng là con người, chúng cũng hy vọng cha mẹ sẽ là bạn tri kỷ của chúng chứ không chỉ là người lớn tuổi, chúng không muốn cha mẹ để hành động như họ là người lớn tuổi.
Mọi người, bất kể già hay trẻ, đều khao khát được trao đổi bình đẳng về ý tưởng và cảm xúc trong các tương tác của họ với nhau.
Để giáo dục đóng vai trò lớn nhất, cha mẹ cũng có thể buông bỏ cái tôi của mình và giao tiếp với con cái một cách bình đẳng, để có được sự tin tưởng và tôn trọng của chúng.
Thứ hai, nếu yêu cầu con phải làm thì cha mẹ phải làm gương
Cha mẹ là người thầy đầu tiên của con cái, cũng là đối tượng mà con cái ngưỡng mộ nhất, vì vậy trong tâm trí con cái, hình ảnh của cha mẹ rất cao đẹp, thậm chí mọi hành vi của cha mẹ đều đúng mực.
Con cái nhìn thấy mọi lời nói và việc làm của cha mẹ, vì vậy điều gì cha mẹ yêu cầu con cái làm thì con phải làm trước.
Sau đó, hãy đặt mình và con vào cùng một tiêu chuẩn
Trong lớp học trực tuyến năm ngoái, giáo viên chủ nhiệm của cháu trai nhỏ của tôi đã hỏi mọi người ở nhà dậy lúc mấy giờ mỗi ngày.
Điều khiến tôi ấn tượng nhất là một bạn học trong lớp nhất định phải dậy lúc 6:30 hàng ngày, sau khi ngủ dậy sẽ cùng bố chạy bộ.
Thử tưởng tượng, nếu bố mẹ ngủ đến 8, 9h mà 6h30 lại cho con ra ngoài chạy bộ, bạn nghĩ có khả thi không? Đối xử khác biệt giữa mình và con sẽ làm mất uy tín của cha mẹ.
Nghĩa là con cái sẽ bắt chước hành vi của cha mẹ mà không hình thành cho mình nhân sinh quan, giá trị và quy tắc ứng xử, cũng có thể giải thích rằng cảm xúc và hành vi của cha mẹ ảnh hưởng đến con cái.
Vì vậy, cha mẹ nên đặt mình và con cái theo cùng một tiêu chuẩn, đừng đối mặt với bản thân bằng một bộ nguyên tắc này mà hãy đối mặt với con cái bằng một bộ nguyên tắc khác.
Bình đẳng và tôn trọng hơn, để trẻ lớn lên hạnh phúc
Cuối tuần trước khi đi hái dâu, tôi thấy một bà mẹ nhắc con gái: “Dâu chưa rửa, chưa cân lấy tiền, con đừng ăn”. Cô bé thèm thuồng nhìn những quả dâu tây mới hái nằm trong giỏ.
Nhưng khi mẹ quay lại, bỏ vào miệng một quả dâu to đỏ mọng, vui vẻ nói với người bạn bên cạnh: “Ăn thử xem có ngọt không, nếu ngọt thì hái thêm mang về nhé”. Người mẹ này đã “đổi ý” nơi công cộng, khiến cô gái nhỏ hụt hẫng, cuối cùng khóc lóc thảm thiết, vở kịch tốt đẹp giữa cha mẹ và con cái đã bị phá hỏng.
Cha mẹ có thể là người dẫn đường, đứng ở ngã ba đường đời con và thắp lên ngọn đèn soi đường cho con. Tuy nhiên, cha mẹ không được thường xuyên đặt ra hai tiêu chuẩn trên con đường dẫn đường chứ chưa nói đến việc làm chủ cuộc đời của con cái.
Mỗi đứa trẻ là một thiên thần, là một cá thể độc lập đến với thế giới này thông qua cha mẹ, chỉ khi lớn lên trong sự giáo dục bình đẳng và tôn trọng của cha mẹ, chúng mới có được cuộc sống tự lập, bình yên và hạnh phúc.
Chỉ khi đứa trẻ đã được bạn tôn trọng hoàn toàn, nó mới có thể truyền lại sự tôn trọng này cho những người xung quanh, bao gồm cả bạn với tư cách là cha mẹ.
Tịnh Yên (t/h)
Tân Thế Kỷ Truyền Thống – Nhân Văn – Trung Thực
